Một không gian văn hóa sáng tạo (KGVHST) là một địa điểm, có thật hoặc trực tuyến, là nơi mọi người có thể cùng nhau thể hiện những ý tưởng nghệ thuật và sáng tạo trong một môi trường tự do và cởi mở, từ đó tạo điều kiện cho họ chia sẻ những sản phẩm nghệ thuật tới cộng đồng. Tại Việt Nam, phần lớn các không gian này đều hoạt động độc lập, thường được dẫn dắt và quản lý bởi các nghệ sỹ hoặc người thực hành nghệ thuật và sáng tạo. Những tổ chức này đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực văn hóa và có tiềm năng trong việc tham gia và hỗ trợ các biểu đạt nghệ thuật cũng như các cơ hội tiếp cận với đời sống văn hóa.
Khán giả trẻ tại một triển lãm nghệ thuật do Hội đồng Anh tổ chức tại Trung tâm Giao lưu Văn hóa Phố cổ Hà Nội, Ảnh: Julie Vola
Để hỗ trợ cho các tổ chức nói trên và cho công tác triển khai Chiến lược Quốc gia Phát triển các ngành Công nghiệp Văn hóa 2020, tầm nhìn 2030, Hội đồng Anh và Viện Văn hóa và Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (VICAS) với kinh nghiệm làm việc chặt chẽ với các KGVHST từ năm 2014 đã cùng đề xuất dự án Không gian Văn hóa Sáng tạo Việt Nam và sẽ triển khai một loạt các hoạt động hỗ trợ các tổ chức và những người thực hành trong lĩnh vực nghệ thuật, văn hóa và sáng tạo.
Dự án được thiết kế với ba hợp phần có liên quan chặt chẽ với nhau:
Hợp phần thứ nhất tập trung vào nâng cao năng lực cho những người chủ và quản lý các KGVHST, cũng như những nghệ sỹ và người thực hành nghệ thuật trong mạng lưới của các không gian văn hóa sáng tạo – cụ thể là về kỹ năng quản lý, xây dựng và kết nối công chúng, cùng các kỹ năng văn hóa sáng tạo khác.
Hợp phần thứ hai hướng tới việc kết nối các KGVHST với các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa, thông qua hoạt động đối thoại chính sách và các cơ hội trao đổi trực tiếp và cởi mở. Việc này nhằm mục đích để phía quản lý nhà nước có thể hỗ trợ các KGVHST và để các không gian này có thể đóng góp nhiều hơn cho việc thực thi chiến lược quốc gia về phát triển văn hóa.
Hợp phần thứ ba nhằm thúc đẩy sự giao lưu, trao đổi, học tập lẫn nhau và kết nối giữa các KGVHST ở các vùng miền khác nhau ở Việt Nam, cũng như kết nối mạng lưới các không gian này ở Việt Nam với các không gian tương tự ở Châu Âu.
Tất cả các hoạt động của dự án sẽ được thiết kế cùng với các KGVHST và dựa trên những nhu cầu thực tiễn để đảm bảo các không gian sẽ nhận được những hỗ trợ thiết thực nhất cho sự phát triển. Sự phát triển bền vững của mạng lưới các KGVHST ở Việt Nam sẽ đóng góp không nhỏ vào đời sống văn hóa nghệ thuật của quốc gia, đem những hoạt động văn hóa đa dạng đến với công chúng. Dự án sẽ không chỉ tập trung vào các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, mà đặt mục tiêu vươn rộng hơn để tác động được đến các KGVHST và công chúng ở các vùng nông thôn và bán nông thôn.
Qua việc hỗ trợ mạng lưới các KGVHST ở khắp cả nước, dự án mong muốn thúc đẩy sự phát triển hơn nữa trong lĩnh vực nghệ thuật và ngành văn hóa ở Việt Nam. Văn hóa là một nhân tố quan trọng tác động đến sự phát triển bền vững, là một con đường để kết nối với cộng đồng trong việc định hướng tương lai và góp phần cho một xã hội cởi mở, đồng đều và ổn định. Các cách tiếp cận theo hướng văn hóa và nghệ thuật có thể trao quyền cho các nhóm đối tượng khác nhau để tham giao vào những trao đổi đa văn hóa, cùng đưa ra những giải pháp sáng tạo phục vụ cho số đông, và nâng cao năng lực cho các bên liên quan. Văn hóa cũng cung cấp công cụ và không gian cho những biểu đạt có tính sáng tạo và đưa đến tiếng nói cho các cá nhân để tăng sự hiểu biết, sự đồng cảm, và khuyến khích những thay đổi tích cực.
Ngài Đại sứ Bruno Angelet, trưởng phái đoàn Liên Minh Châu Âu tại Việt Nam, cho biết dự án mới này “thể hiện vai trò của Phái đoàn Liên Minh Châu Âu tại Việt Nam trong việc đảm bảo sự thống nhất, kiên định và hiệu quả của mối quan hệ của EU với Việt Nam. Dự án là một phần trong chương trình hỗ trợ của EU tại Việt Nam bao gồm các hoạt động trong lĩnh vực đối ngoại, hợp tác phát triển, thương mại và kinh tế, nhân quyền, biến đổi khí hậu, giáo dục đại học và văn hoá”. Ông Danny Whitehead, quyền Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam cũng cho biết: “Dự án này thể hiện quan hệ đối tác chặt chẽ giữa Hội đồng Anh, Liên Minh Châu Âu, và Viện Nghiên cứu Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, nhằm thúc đẩy biểu đạt nghệ thuật và sáng tạo tại Việt Nam thông qua việc phát triển mạng lưới các KGVHST năng động”.
Sự kiện ra mắt Dự án Không gian Văn hóa Sáng tạo Việt Nam
TP. Hồ Chí Minh
Toong Minh Khai, 126 Nguyễn Thị Minh Khai, Q3
14.00 – 16.30
17.05.2018
Hà Nội
Creative Lab by UP, 1 Lương Yên, Hoàn Kiếm
14.00 – 16.30
24.05.2018
PV