Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh được UBND thành phố Hà Nội thành lập ngày 30/12/2020 theo Quyết định số 5764/QĐ - UBND và theo nguyện vọng của các thành viên gia đình Đại tướng. Ngay sau khi có quyết định thành lập, gia đình Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã triển khai xây dựng đề cương chính trị, đề cương trưng bày, thiết kế mỹ thuật trưng bày, đồng thời xin cấp phép và triển khai xây dựng công trình nhà trưng bày Bảo tàng tại số 81 Tân Nhuệ, phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.

Thiết kế kiến trúc tòa nhà bảo tàng được lấy theo nguyên mẫu ngôi nhà số 34 Lý Nam Đế, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội từ những ký ức của các thành viên gia đình Đại tướng với nhiều kỷ niệm sâu sắc mà ông và gia đình đã ở từ năm 1958 - 1986.

Chia sẻ với báo chí, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cho biết, ông và các thành viên trong gia đình đã đóng góp để xây dựng bảo tàng với quy mô tối thiểu, không thu tiền bên ngoài hay xin kinh phí từ Nhà nước.

Theo Đại tá Phạm Văn Phi, Giám đốc Bảo tàng, hệ thống trưng bày của bảo tàng bao gồm 8 chủ đề chính: Quê hương - Cách mạng miền trung; Việt Bắc; Xây dựng Quân đội; Xây dựng hòa bình ở miền bắc; Cách mạng miền nam; Ngày 6/7 (ngày Đại tướng Nguyễn Chí Thanh qua đời - PV); Tấm lòng những người ở lại; Gia đình - Hành trình tiếp nối. Bên cạnh đó còn có các tiểu đề về Bình Trị Thiên khói lửa, nông nghiệp, đối ngoại, văn hóa văn nghệ, thể thao, "ông tướng du kích",...

Cũng theo Đại tá Phạm Văn Phi, hiện tại, Bảo tàng đang lưu giữ hơn 300 bức ảnh, 220 hiện vật, hơn 150 tài liệu giấy, 23 pho tượng đồng gắn với những dấu mốc quan trọng trong quá trình hoạt động cách mạng của Đại tướng. Bên cạnh đó, Bảo tàng cũng phục dựng hai không gian là phòng làm việc trước đây của Đại tướng ở căn nhà 34 Lý Nam Đế và lán làm việc tại Trung ương Cục miền Nam.

Ngoài ra, hiện khu trưng bày còn có hơn 100 đầu sách do Đại tướng viết cùng các tác phẩm do nhiều tác giả viết; hệ thống phim tài liệu về thân thế, cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh. Đặc biệt, tại bảo tàng còn có nhiều hiện vật mới lần đầu tiên được công bố, điển hình như công văn của các nước gửi cho Đại tướng.

Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh trưng bày rất nhiều hiện vật liên quan đến lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, đặc biệt trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đây là những bài học quý báu để thế hệ trẻ hôm nay có thể vận dụng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời đại mới.

Dự kiến, Bảo tàng sẽ mở cửa đón khách vào ngày 6/7/2023, nhân dịp tưởng niệm 56 năm ngày Đại tướng từ trần.

Trong quá trình tiếp tục hoàn thiện, bảo tàng tiến hành mở cửa đón khách tham quan thử nghiệm, đóng góp ý kiến, từ thứ 3 đến Chủ nhật hàng tuần vào các khung giờ từ 8h30 - 11h30 và 14h - 17h. 

Ngày 1/1/2024, lễ khánh thành bảo tàng sẽ được tổ chức chính thức nhân dịp 110 năm ngày sinh Đại tướng.

Tại tỉnh Thừa Thiên Huế, quê hương của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh có địa chỉ tại số 144, Đặng Thái Thân, thành phố Huế, đã chính thức mở cửa đón khách tham quan từ ngày 6/7/2022. Tính đến ngày 31/5/2023, Bảo tàng đã đón và phục vụ 7.771 lượt khách tham quan. Trong đó có 80 đoàn với 3.264 lượt khách. Khách xem lẻ 4.507 lượt người. Khách quốc tế 221 lượt./.