Vùng biên giới ở nước ta có hệ thống di sản văn hóa vô cùng phong phú, đa dạng với nhiều sắc thái văn hóa đặc sắc, hấp dẫn. Nơi đây cũng là vùng biên cương, là “phên dậu” của Tổ quốc với vị trí chiến lược hết sức quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Đồng bào sinh sống tập trung thành từng thôn, bản, có khi rải rác, đan xen nhưng vẫn tạo thành nhiều dân tộc với bản sắc văn hóa riêng, còn lưu giữ được các giá trị văn hóa đặc sắc. Tuy nhiên trong dòng chảy của đời sống hiện đại, bản sắc văn hóa, ngôn ngữ của đồng bào đang ít nhiều bị mai một, thậm chí còn có hiện tượng lãng quên trong một bộ phận lớp trẻ. Vì vậy, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên là vấn đề cần được quan tâm.

Tọa đàm “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên” là hoạt động thiết thực góp phần thực hiện chủ trương mới của Đảng, Nhà nước về Văn hóa; phát huy vai trò xung kích sáng tạo của tuổi trẻ trong sự nghiệp chấn hưng văn hóa dân tộc, bảo tồn và phát huy văn hóa vùng biên. Qua đó tăng cường tuyên truyền, nâng cao ý thức tôn trọng, trách nhiệm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc Việt Nam cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ của các dân tộc anh em. Tọa đàm tập trung vào 04 nội dung chính gồm: Về công tác bảo tồn và phát huy giá trị Văn hóa dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc; các Chính sách hiện nay của Đảng và nhà nước trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị Văn hóa vùng biên; các nội dung về văn hóa với vấn đề phát triển kinh tế - xã hội và an ninh vùng biên và vai trò của Thanh niên trong bảo tồn, xây dựng, phát huy giá trị văn hóa bản địa.

Đại diện Ban Tổ chức Tọa đàm cho biết: Trong quá trình chuẩn bị tọa đàm, Ban Tổ chức đã nhận được sự quan tâm, tham gia rất tâm huyết, trách nhiệm của các nhà khoa học; chuyên gia về văn hóa; Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng; Ủy ban Dân tộc; các nghệ nhân; các doanh nghiệp về văn hóa và đoàn viên thanh niên Hà Giang. Các tham luận đều được đầu tư công phu, kỹ lưỡng, tâm huyết và có nhiều góc nhìn về công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên;  bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc; phát huy các giá trị truyền thống văn hóa dân tộc tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới; chính sách phát triển toàn diện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên giới; thanh niên tham gia phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và tham gia bài trừ hủ tục lạc hậu; vai trò của thanh niên trong bảo tồn, xây dựng, phát huy giá trị văn hóa bản địa; quảng bá các giá trị truyền thống, văn hóa Việt tới bạn bè quốc tế. Mỗi tham luận là một chủ đề cụ thể về những vấn đề có tính chất bổ sung lý luận, những bài học thực tiễn sinh động cũng như đề xuất những giải pháp, nhiệm vụ trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên trong giai đoạn hiện nay; đồng thời, gửi gắm nhiều tâm huyết, tình cảm của tác giả đối với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Trong khuôn khổ chương trình Tọa đàm “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên”, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Trung ương Hội LHTN Việt Nam đã tổ chức nhiều hoạt động an sinh xã hội, tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa các dân tộc tại huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang như: Thăm, tặng quà tại Đồn Biên phòng Xín Cái; thăm, tặng quà và khảo sát việc thực hiện Đề án “Đưa văn hoá truyền thống vào trường học” tại trường Tiểu học xã Cán Chu Phìn; Lễ khởi công xây dựng “Nhà vệ sinh trường học” tại trường Tiểu học xã Cán Chu Phìn; khởi công xây dựng “Nhà hạnh phúc cho em” thôn Lũng Lừ A, xã Lũng Pù và trao hỗ trợ kinh phí đến năm 18 tuổi cho 02 em thiếu nhi mồ côi; thăm mô hình thanh niên khởi nghiệp, thanh niên làm kinh tế giỏi và trao 200 triệu đồng kinh phí hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp huyện Mèo Vạc. Tổng kinh phí tổ chức các hoạt động an sinh xã hội tại huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang là gần 500.000.000 đồng.

Đặc biệt, trước khi diễn ra Tọa đàm các đại biểu đã thăm gia đình già làng, trưởng bản, người có uy tín tìm hiểu, chia sẻ về văn hóa địa phương và dùng cơm trưa trải nghiệm văn hóa ẩm thực với người dân tại thôn Pả Vi hạ, xã Pả Vi. Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cũng chỉ đạo phối hợp tổ chức Cuộc thi "Người đẹp miền cao nguyên đá năm 2022" tỉnh Hà Giang, đêm chung kết diễn ra tối ngày 25/4/2022 tại Trung tâm huyện Mèo Vạc.

Tọa đàm “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vùng biên” và các hoạt động an sinh xã hội được tổ chức là là hoạt động thiết thực hưởng ứng các hoạt động thi đua chào mừng Đại hội Đoàn các cấp tiến tới Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII nhiệm kỳ 2022-2027.