Cần tiếp tục nghiên cứu đổi mới quy trình xây dựng văn bản qui phạm pháp luật để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn
(LĐXH)- Bộ Tư pháp vừa tổ chức Hội nghị tổng kết thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020; sau đây gọi chung là Luật Ban hành VBQPPL) tại Hà Nội với sự chủ trì của Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long và Thứ trưởng Trần Tiến Dũng.
Hội nghị được tổ chức nhằm làm rõ những kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc từ các quy định của Luật và thực tiễn tổ chức thi hành, từ đó đề xuất các định hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện các quy định của Luật Ban hành VBQPPL.
Luật Ban hành VBQPPL được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 22/6/2015, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2016 (Luật đã được sửa đổi, bổ sung một lần năm 2020) với nhiều quy định mới quan trọng trong công tác xây dựng, ban hành VBQPPL. Qua hơn 08 năm, việc triển khai Luật Ban hành VBQPPL đã đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng pháp luật ở nước ta.
Theo báo cáo của các bộ, cơ quan ngang bộ, tính từ ngày 01/7/2016 đến ngày 31/12/2023, tổng số VBQPPL do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ trình cơ quan có thẩm quyền và ban hành theo thẩm quyền 7759 văn bản.
Lần đầu tiên, Luật Ban hành VBQPPL có các quy định cụ thể tách bạch 02 giai đoạn trong xây dựng một số loại VBQPPL (giai đoạn lập đề nghị xây dựng và giai đoạn soạn thảo). Thực tiễn cho thấy, quy trình 2 bước như hiện nay là phù hợp, nhất là các đạo luật có phạm vi, nội dung phức tạp, các VBQPPL có hiệu lực pháp lý cao như luật, pháp lệnh, nghị quyết, được xem xét kỹ lưỡng từ khâu xây dựng nội dung, đánh giá tác động của chính sách, xem xét, thông qua chính sách trước khi soạn thảo VBQPPL góp phần nâng cao chất lượng dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết. Đặc biệt, hầu hết các đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh được chuẩn bị tốt; thứ tự ưu tiên đưa các dự án luật, pháp lệnh vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh đã được xác định hợp lý, khoa học hơn.
Điểm mới của Luật Ban hành VBQPPL là giới hạn phạm vi thẩm quyền ban hành VBQPPL của HĐND, UBND, đặc biệt là ở cấp huyện và cấp xã, góp phần đưa công tác xây dựng VBQPPL của chính quyền địa phương từng bước được chuẩn hóa; khắc phục tình trạng hệ thống VBQPPL ở địa phương cồng kềnh, phức tạp, nhiều tầng nấc. Trong 08 năm thi hành Luật, số lượng VBQPPL do cấp huyện, cấp xã ban hành giảm đáng kể, chỉ bằng 1/3 so với giai đoạn trước khi Luật năm 2015 có hiệu lực. Chất lượng VBQPPL do chính quyền địa phương ban hành ngày càng được nâng cao, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của văn bản với hệ thống pháp luật hiện hành, phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của địa phương.
Nhìn chung, sau hơn 08 năm thi hành Luật Ban hành VBQPPL, có thể thấy rằng các bộ, ngành, địa phương tuân thủ và thực hiện tương đối nghiêm quy trình xây dựng, ban hành các VBQPPL. Chất lượng VBQPPL do Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ trình và ban hành theo thẩm quyền ngày càng được nâng cao, nội dung bảo đảm tính hợp hiến, cơ bản bảo đảm tính hợp pháp, thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật; bảo đảm tính khả thi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; nhiều văn bản có tính đột phá về thể chế cho phát triển ngành, lĩnh vực, giải quyết được các khó khăn, vướng mắc, bất cập trên thực tiễn; góp phần trước mắt và lâu dài kiểm soát, phòng chống đại dịch Covid 19 và hỗ trợ đắc lực cho phục hồi kinh tế sau đại dịch; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp; giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp; thực hiện tốt các yêu cầu về bảo đảm an ninh, quốc phòng; các quy định ngày càng chặt chẽ, bảo đảm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. VBQPPL do chính quyền địa phương ban hành được soạn thảo, ban hành phù hợp với tình hình thực tế địa phương, tạo ra cơ chế thu hút các nguồn lực, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân địa phương. Công tác kiểm tra, rà soát VBQPPL được thực hiện thường xuyên, kịp thời xử lý văn bản, góp phần bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Phát biểu kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nêu rõ: Luật Ban hành VBQPPL đã trải qua thời kỳ tương đối dài, từ Luật năm 1996, 2002, 2008, 2015, 2020. Trong suốt quá trình đó, pháp luật về ban hành VBQPPL đã có những đóng góp cơ bản trong phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh; trong công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực; xử lý các vấn đề quốc tế, hội nhập; thực hiện các chính sách qua các thời kỳ của Đảng, Nhà nước.
“Vì vậy, cần xác định rõ quan điểm, cách tiếp cận trong định hướng sửa đổi Luật Ban hành VBQPPL bởi luật này có tính định tính và tính đặc thù xã hội rất lớn”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã chỉ ra một số hạn chế trong pháp luật nói chung và Luật Ban hành VBQPPL nói riêng, trong đó phải kể đến một số trường hợp, thủ tục ban hành VBQPPL còn rườm rà, thiếu linh hoạt, không kịp và không xử lý được một số vấn đề phát sinh.
Nghị quyết số 27-NQ/TW đặt ra nhiều yêu cầu đối với công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, trong đó có việc tiếp tục nghiên cứu đổi mới quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL. Chính vì vậy, Bộ trưởng đề nghị tiếp tục nghiên cứu đổi mới quy trình xây dựng pháp luật theo hướng chặt chẽ nhưng có độ mở, độ linh hoạt nhất định để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn; làm tốt từng khâu, đặt yêu cầu cao về chất lượng, bám sát và kịp thời đáp ứng yêu cầu của thực tiễn kết hợp hiệu lực áp dụng trực tiếp.
Nghiên cứu để đưa ra các quy định nhằm phát huy tính năng động, sáng tạo, tích cực gắn với vai trò, trách nhiệm của các chủ thể, đặc biệt là Chính phủ, nâng cao năng lực phản ứng chính sách, xử lý các vấn đề cấp bách phát sinh từ thực tiễn.
Nâng cao vai trò và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong xây dựng, ban hành VBQPPL, nhất là trong việc soạn thảo, thẩm định, thẩm tra, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa, hợp nhất và tổ chức thi hành pháp luật.
Tiếp tục phát huy, bảo đảm dân chủ trên cơ sở tăng cường thu hút sự tham gia rộng rãi của chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, người dân, doanh nghiệp trong xây dựng pháp luật; đảm bảo tính tương thích với điều ước quốc tế, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng pháp luật.
Bộ trưởng cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Tư pháp trong quá trình nghiên cứu, xây dựng dự án Luật Ban hành VBQPPL trong thời gian tới và giao Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị hoàn thiện Báo cáo tổng kết để sớm báo cáo Chính phủ, nghiên cứu đề xuất sửa đổi Luật này.
Thảo Lan
Từ khóa:
Hội nghị tổng kết thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015
quy trình xây dựng văn bản qui phạm pháp luật
-
Diễn đàn Kinh doanh và Pháp luật 2024: Chung tay tạo dựng môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp
12-10-2024 21:23 59
-
Bắt giữ, xử lý hơn 12,9 nghìn vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan
05-10-2024 15:32 35
-
Công an TP. HCM triệt phá thành công đường dây mua bán trẻ sơ sinh quy mô lớn
29-08-2024 09:51 00
- Ý kiến đa chiều xung quanh Dự thảo Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đối với rượu, bia và nước giải khát có đường
- Triển khai Chiến dịch Con Rồng Mê Kông 6 về chống buôn bán bất hợp pháp ma tuý, động vật, thực vật hoang dã
- 5 tháng đầu năm 2024, ngành Hải quan phát hiện, bắt giữ và xử lý 6.256 vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại
-
Giám đốc doanh nghiệp lừa đảo hơn 18 tỉ đồng
06-12-2023 08:58 45
-
Cảnh báo về việc mạo danh Tổng đài chăm sóc khách hàng của Ngành Bảo hiểm để lừa đảo
15-11-2023 18:37 55
-
10 tháng năm 2023: Ngành Hải quan phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, thu giữ khoảng 2,7 tấn ma túy các loại
04-11-2023 19:15 54