Đắk Nông có 40 dân tộc anh em cùng chung sống, trong đó có gần 213.000 người là đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm 31% dân số toàn tỉnh. Những năm qua, kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Đắk Nông đã có bước phát triển. Đời sống vật chất, tinh thần của bà con từng bước được cải thiện nhưng nhìn chung vẫn còn nhiều khó khăn so với mặt bằng của tỉnh.

Tính đến cuối năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số ở Đắk Nông là 17,18%, cao gấp gần 2,5 lần so với tỷ lệ hộ nghèo chung của tỉnh (6,98%). Việc thoát nghèo của nhiều hộ dân tộc thiểu số vẫn thiếu tính bền vững, nguy cơ tái nghèo cao. Đáng chú ý, thu nhập bình quân của hộ đồng bào Đắk Nông tại nhiều địa phương hiện chỉ bằng 40 – 50% so với bình quân chung.

Bàn giao công trình nước sạch cho đồng bào dân tộc thiểu số tại tỉnh Đắk Nông

Ở một số địa phương, việc phát triển kinh tế, xã hội để nâng cao thu nhập cho đồng bào còn nhiều vướng mắc mang tính đặc thù của địa phương. Điển hình như huyện Đắk Glong đang gặp khó khăn, vướng mắc nhiều nhất là tình trạng dân di cư tự do, không theo quy hoạch, vấn đề thiếu đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Cũng từ nguyên nhân này mà Đắk Glong có tỷ lệ hộ nghèo cao  27,6%, gấp 1,6 lần so với mức chung của tỉnh. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm hơn 80% trong tổng số hộ nghèo toàn huyện, tương đương trên 3.800 hộ với 20.800 khẩu. Cùng với đó, nhiều vấn đề về giáo dục, y tế cũng còn nhiều thiếu thốn…

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 - 2025, tỉnh Đắk Nông đã xây dựng Chương trình hành động về nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số. Theo Chương trình số 26-CTr/TU, tỉnh đã đề ra mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, củng cố tăng cường quốc phòng - an ninh, nâng cao đời sống vật chất - tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số là đầu tư cho phát triển bền vững, toàn diện gắn liền với giảm nghèo bền vững. Khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế sẵn có của địa phương trong vùng, đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, thu hút các nguồn lực đầu tư tập trung vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số một cách có trọng tâm, trọng điểm; tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy được nội lực nhằm tự lực vươn lên cải thiện rõ rệt đời sống, đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập so với bình quân chung của tỉnh.

Chương trình cũng đề ra mục tiêu phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, phát triển nguồn nhân lực vùng dân tộc thiểu số; nâng cao mặt bằng dân trí, đào tạo nguồn nhân lực nhất là đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động là người dân tộc thiểu số. Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc thiểu số đi đôi với xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu góp phần đẩy lùi các tệ nạn xã hội.

Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo an ninh biên giới quốc gia. Củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước.

Theo Kế hoạch số 714/KH-UBND ngày 12/10/2021, UBND tỉnh Đắk Nông yêu cầu các Sở, ban, ngành liên quan và các địa phương căn cứ nhiệm vụ được phân công, tổ chức cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp triển khai thực hiện bằng các hoạt động gắn với chức năng quản lý ngành, lĩnh vực, địa phương để thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra của Chương trình số 26-CTr/TU.

Bên cạnh đó, tăng cường huy động xã hội hóa và lồng ghép các nhiệm vụ của Kế hoạch với các chương trình, dự án, đề án của Trung ương và địa phương để đảm bảo thực hiện hoàn thành và vượt các chỉ tiêu, các mục tiêu của Kế hoạch. Trong đó, chú trọng lồng ghép nguồn lực của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 theo Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 của Quốc hội; tránh sự trùng lặp, chồng chéo với các chương trình, dự án khác.

Các Sở, ban, ngành, địa phương cần gắn kết, phối hợp chặt chẽ, huy động các cấp, các ngành vào cuộc để chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả các mục tiêu đề ra; định kỳ tổ chức đánh giá, đảm bảo được chế độ thông tin, báo cáo kịp thời theo quy định.

Hỗ trợ cây giống cho đồng bào dân tộc thiểu số (ảnh Báo Đắk Nông)

Về các nhóm nhiệm vụ, UBND tỉnh Đắk Nông đề ra hằng năm là sẽ tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành về vai trò, vị trí, tiềm năng của địa bàn dân tộc thiểu số; chính sách dân tộc nhất quán của Đảng, Nhà nước, cũng như tầm quan trọng của việc thực hiện các chính sách đối với sự phát triển của đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh. Phổ biến, tuyên truyền vận động và tổ chức cho đồng bào dân tộc thiểu số tích cực, chủ động tham gia thực hiện chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước qua hình thức tờ rơi, pa nô áp phích tuyên truyền tại các địa bàn vùng dân tộc thiểu số.

Hằng năm, các Sở, ban, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh hướng dẫn và tổ chức cho đồng bào dân tộc thiểu số được giao đất sản xuất dưới nhiều hình thức (giao ngắn hạn, cho thuê hoặc thuê lại của doanh nghiệp, hợp tác xã…) theo quy định của pháp luật, tạo điều kiện sinh kế cho người dân sống gần rừng, bảo vệ môi trường sinh thái, không gian sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Hướng dẫn hỗ trợ công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh, nhà tiêu hố xí hợp vệ sinh cho người đồng bào dân tộc thiểu số; huy động nguồn lực đầu tư các công trình phục vụ nước sinh hoạt và sản xuất kinh doanh trên địa bàn các thôn, bon, buôn vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Tham mưu UBND tỉnh hướng dẫn, tổ chức rà soát, thống kê chính xác những hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số có nhà cần được sửa chữa hoặc cần xây dựng mới; xây dựng kế hoạch ưu tiên hỗ trợ nhà ở từ các nguồn vốn hỗ trợ thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn vốn huy động các tổ chức xã hội, các cơ quan, đơn vị, các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh quyên góp, ủng hộ người dân đồng bào dân tộc thiểu số xóa nhà tạm, dột nát...

Tỉnh Đắk Nông sẽ hướng dẫn và tổ chức triển khai có hiệu quả các chính sách khuyến nông, lâm, ngư nghiệp và hỗ trợ dịch vụ cho đồng bào dân tộc thiểu số; nghiên cứu chuyển đổi ngành nghề phù hợp, tạo việc làm để ổn định và nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số. Nghiên cứu ban hành Đề án hỗ trợ vùng nguyên liệu, các ngành nghề chế biến sâu và bảo quản nông sản của đồng bào dân tộc thiểu số; phòng, chống dịch bệnh, nâng cao năng suất, chất lượng tiêu thụ hiệu quả các sản phẩm nông nghiệp.

Đặc biệt, tỉnh sẽ tổ chức triển khai thực hiện chính sách vay vốn tín dụng ưu đãi cho hộ nghèo, hộ cận nghèo là người đồng bào dân tộc thiểu số; thực hiện chương trình đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn là đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 – 2025. Tổ chức triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ y tế, đảm bảo người đồng bào dân tộc thiểu số tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; người dân sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn được tiếp cận đầy đủ các chính sách trong khám chữa bệnh, đặc biệt là khám chữa bệnh BHYT…

Đắk Nông chú trọng thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng cho các địa bàn thôn, bon, buôn, bàn, xã đặc biệt khó khăn; dựng các mô hình bon, buôn trọng điểm để tập trung nguồn lực đầu tư thực hiện hiệu quả Chương trình giảm nghèo bền vững đối với đồng bào dân tộc thiểu số; phân bổ lồng ghép các nguồn vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm thực hiện đồng bộ các giải pháp, chính sách phát triển kinh tế - xã hội toàn diện vùng dân tộc thiểu số…