Thực hiện Đề án “Hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở” (gọi tắt là đề án) được UBND tỉnh phê duyệt theo Quyết định 1157/2013/QĐ-UBND, Hà Nam có 7.171 hộ người có công được hỗ trợ về nhà ở theo Quyết định 22/2013/QĐ-TTg (gọi tắt là QĐ 22) về hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng. Trong đó, 2.337 gia đình có nhu cầu xây mới, 4.834 hộ có nhu cầu sửa chữa. Tổng kinh phí hỗ trợ theo đề án trên 190 tỷ đồng, ngân sách địa phương chiếm 10%, ngân sách Trung ương chiếm 90%. Ngoài mức kinh phí này, tỉnh cũng khuyến khích cộng đồng, dòng họ giúp đỡ, gia đình tham gia đóng góp và các địa phương căn cứ vào điều kiện cụ thể để hỗ trợ thêm cho gia đình người có công hoàn thành xây, sửa nhà đúng mục đích, bảo đảm chất lượng, phù hợp nhu cầu sử dụng.
Theo Thông tư 09/2013/TT-BXD của Bộ Xây dựng hướng dẫn thực hiện QĐ 22, việc hỗ trợ người có công xây dựng nhà mới hoặc sửa chữa nhà phải bảo đảm yêu cầu có tuổi thọ từ 10 năm trở lên. Đến nay, toàn tỉnh đã có gần 2.900 hộ người có công được hỗ trợ xây mới nhà ở, trên 3.200 hộ người có công được hỗ trợ sửa chữa nhà ở với số tiền trên 180 tỷ đồng theo đề án.
Căn nhà của thương binh Trần Văn Lành, thôn Duy Dương, xã Trung Lương, huyện Bình Lục được sửa chữa từ kinh phí hỗ trợ của Nhà nước theo Quyết định 22.
Ông Đặng Xuân Hải, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) tỉnh Hà Nam cho biết: Chính sách về nhà ở đã giúp cho nhiều hộ người có công có điều kiện vượt qua khó khăn, vươn lên phát triển kinh tế, xây dựng đời sống ổn định. 100% số hộ người có công trên địa bàn tỉnh hiện có mức sống bằng và trên mức sống trung bình của dân cư nơi cư trú. Xét cho cùng, mục tiêu của đề án nhằm nâng cao đời sống người có công, đến nay, mục tiêu đó đã được thực hiện đồng bộ trên cơ sở phát huy tinh thần, trách nhiệm, tình cảm của cán bộ, đảng viên và nhân dân các địa phương.
Gần chục năm triển khai đề án trên địa bàn tỉnh, bên cạnh những thuận lợi, Hà Nam cũng gặp không ít khó khăn. Theo ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc Sở Xây dựng, Ban Chỉ đạo tỉnh về thực hiện Đề án hỗ trợ nhà ở đối với người có công đã kịp thời chỉ đạo, điều hành, tạo điều kiện cho các địa phương triển khai hiệu quả và cơ bản hoàn thành kế hoạch hỗ trợ. Việc thống kê, rà soát đối tượng và mức độ hư hỏng được tiến hành theo đúng quy trình, hướng dẫn, bảo đảm đáp ứng các tiêu chí đặt ra. Trong quá trình triển khai thực hiện đề án, nguồn vốn từ Trung ương cấp về chậm, nên ít nhiều đã làm cản trở tiến độ thực hiện đề án, mặc dù tỉnh đã chủ động tạm ứng nguồn ngân sách của địa phương để tổ chức thực hiện bảo đảm kế hoạch. Mặc dù trên thực tế có những vướng mắc nhất định, nhưng chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đối với người có công với cách mạng tiếp tục được khẳng định, đi vào đời sống, thấm vào lòng dân. Do đó, việc huy động các nguồn lực xã hội vào chăm sóc người có công với cách mạng được nhiều tổ chức, cá nhân ủng hộ.
Căn nhà mới của bệnh binh Trương Văn Huynh, xã Bắc Lý, huyện Lý Nhân mới được hỗ trợ xây mới, khánh thành đầu tháng 7 năm 2023.
Những khó khăn, vướng mắc được tập trung giải quyết, tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Năm 2022, Hà Nam thực hiện rà soát nhà ở đối với người có công với cách mạng và thân nhân liệt sỹ giai đoạn 2021-2025 nhằm triển khai thực hiện Đề án hỗ trợ cải thiện nhà ở đối với người có công với cách mạng và thân nhân liệt sỹ giai đoạn 2021-2025 theo quy định tại khoản 1 Điều 99 và khoản 1 Điều 102 Nghị định 131/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/2/2022. Theo Sở Xây dựng, toàn tỉnh có 2.704 hộ người có công cần được hỗ trợ cải thiện nhà ở giai đoạn này, trong đó có 1.252 hộ cần hỗ trợ xây mới, 1.452 hộ cần hỗ trợ sửa chữa.
Cũng theo ông Đặng Xuân Hải, Phó Giám đốc Sở LĐ,TB&XH tỉnh Hà Nam, một trong những giải pháp mà nhiều năm qua ngành kiên trì tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện đó là, đẩy mạnh xã hội hóa, vận động các tập thể, cá nhân, những nhà hảo tâm tham gia cùng với Nhà nước chăm lo tốt đời sống cho người có công với cách mạng. Thực tế những năm qua, nhiều hộ gia đình thuộc diện chính sách đã được hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, với số tiền hỗ trợ lên tới hàng tỷ đồng. Qua đó chia sẻ gánh nặng đối với Nhà nước trong việc chăm sóc, phụng dưỡng người có công với cách mạng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội bền vững.
Huy động sức mạnh cộng đồng, hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở tại Hà Nam đã và đang được thúc đẩy, từng bước cùng với Đảng, Nhà nước thực hiện có hiệu quả chính sách người có công. Phong trào xây dựng nhà tình nghĩa cho người có công đang lan tỏa những giá trị văn hóa tốt đẹp trong xã hội, góp phần quan trọng bảo đảm an sinh xã hội.
Theo Nghị quyết số 63/NQ-CP của Chính phủ, Đề án hỗ trợ người có công về nhà ở hoàn thành vào tháng 12/2019, nhưng nhu cầu về nhà ở của nhiều hộ người có công vẫn còn. Vì thế, để tiếp tục hành trình tri ân người có công, hỗ trợ làm mới hay sửa chữa nhà ở cho các đối tượng người có công khó khăn về nhà ở rất cần sự chung tay của cộng đồng và toàn xã hội./.
Khánh Linh