Trong quý đầu năm 2021, tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã tiếp tục tác động, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị sử dụng lao động, gây tác động tiêu cực lên tình hình việc làm của NLĐ. Từ đó, gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện nhiệm vụ của Ngành BHXH Việt Nam trong những tháng đầu năm 2021, đặc biệt là công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT; dẫn đến hầu hết các chỉ tiêu về phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT đều giảm mạnh.

Tính đến ngày 7/4, số người tham gia BHXH đạt trên 16 triệu người (đạt 32,17% lực lượng lao động trong độ tuổi). Trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc đạt 15 triệu người, giảm trên 161 nghìn người so với cuối năm năm 2020; trên 1,1 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, giảm gần 29 nghìn người so với hết năm 2020. Toàn quốc có gần 87 triệu người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 89,04% dân số; giảm trên 613 nghìn người.

Đáng chú ý, tỷ lệ nợ đọng những tháng đầu năm còn cao, tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHYT còn khá phổ biến, với tổng số tiền nợ BHXH, BHYT trong cả nước lên tới 20.756 tỷ đồng. Bên cạnh đó, việc xử lý đối với những đơn vị, DN phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn, ngừng hoạt động... vẫn còn khó khăn, vướng mắc; Số người đề nghị hưởng BHXH một lần có chiều hướng gia tăng. Tính đến hết tháng 3/2021 toàn quốc giải quyết cho 247.783 người hưởng trợ cấp một lần, tăng 19.741 người so với cùng kỳ năm trước…

Tại Hội nghị, Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH Đỗ Ngọc Thọ cho biết, 3 tháng đầu năm 2021 số người giải quyết hưởng chế độ BHXH hàng tháng, ốm đau, thai sản, DSPHSK đều giảm. Riêng số người nhận BHXH một lần tăng 18%, nguyên nhân là do dịch bệnh, người LĐ nghỉ việc, mất việc trong 12 tháng. Một số địa phương bị ảnh hưởng của Covid-19 có số hưởng BHXH một lần tăng cao như Khánh Hoà, Đà Nẵng, Quảng Nam…

Thời gian vừa qua, công tác rà soát chi trả nhằm tránh lạm dụng, trục lợi Quỹ BHXH, BH thất nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực, phát hiện ra nhiều trường hợp đang hưởng trợ cấp thất nghiệp vẫn tham gia BHXH hoặc đang hưởng lương hưu. “BHXH các địa phương cần tăng cường hơn nữa công tác chi trả, nhất là đối với chi trả ngắn hạn, ốm đau, thai sản… Các tỉnh, huyện kiểm soát chặt chẽ chi trả của Bưu điện đặc biệt là giấy uỷ quyền… đảm bảo tốt công tác giải quyết chế độ cho NLĐ, người dân, tránh lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH”- Ồng Đỗ Ngọc Thọ nhấn mạnh

Còn theo Trưởng Ban Quản lý Thu-Sổ,thẻ Dương Văn Hào cho biết: Mặc dù chỉ số phát triển đối tượng chưa đạt như kỳ vọng, nhưng vẫn có sự tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước. Chỉ có đối tượng tham gia BHYT giảm so với năm trước hơn 1 triệu người. Mặt khác, số thu trong kỳ cao hơn 5,8% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong khoảng thời gian các tháng còn lại của năm 2021, toàn Ngành cần phát triển thêm 557.626 người tham gia BHXH; 627.595 người tham gia BHXH tự nguyện; 951.248 người tham gia BH thất nghiệp và 1.508.299 người tham gia BHYT. Đây là một bài toán cần BHXH các địa phương tập trung vào một số giải pháp như: Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Sở, ban ngành, tham mưu, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc tổ chức thực hiện các chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT trên cơ sở các chỉ tiêu phấn đấu của Ngành.

Cùng với đó, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển người tham gia; đôn đốc thu, giảm nợ, như: Phân công cán bộ chuyên quản đôn đốc đơn vị sử dụng lao động để thu nộp BHXH, BHYT kịp thời, không để nợ tiền đóng; Tăng cường thực hiện thanh tra chuyên ngành đột xuất đối với doanh nghiệp nợ đóng, chậm đóng; tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan tài chính chuyển hết số tiền phải đóng BHYT, BHXH tự nguyện Quý I/2021; Tích cực rà soát, đối chiếu dữ liệu do cơ quan thuế cung cấp; Tổ chức hội nghị khách hàng, giao số chỉ tiêu cụ thể hằng tuần, tháng đối với phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT cho từng đại lý thu; Rà soát lại việc ký hợp đồng với các đại lý, đối với các Điểm thu chưa đáp ứng được điều kiện về cơ sở vật chất, năng lực của nhân viên đại lý cần dừng triển khai…

Bên cạnh đó, Trưởng ban Quản lý Thu- Sổ, thẻ cho biết, cần thực hiện rà soát số liệu từ cơ quan Thuế và KH-ĐT làm căn cứ triển khai các hoạt động phát triển đối tượng. Rà soát, phân nhóm các đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, để xác định các nhóm cần ưu tiên phát triển. "Chính sách hỗ trợ tham gia BHYT từ NSNN cho một số nhóm đối tượng đặc thù (người nghèo, cận nghèo, vùng khó khăn) sau một thời gian bị gián đoạn, đã được Chính phủ quyết định tiếp tục thực hiện, Ban Quản lý Thu-Sổ, thẻ đang chỉ đạo BHXH các địa phương nhanh chóng thực hiện các thủ tục lập danh sách, cấp thẻ BHYT cho các nhóm đối tượng này, đồng thời phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH tiếp tục hoàn thiện các quy định về đại lý thu..."- ông Hào cho biết thêm.

Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn nhấn mạnh, nhiệm vụ tháng thời gian còn lại trong năm cần tập trung vào các dự án Luật, trong đó có sửa đổi Luật BHYT. Vì vậy, cần sự đóng góp ý kiến của địa phương trong thực tiễn triển khai; trong đó nhấn mạnh vào các giải pháp định hướng phát triển BHYT bền vững; tập trung đóng góp ý kiến thực hiện Thông tư thanh toán theo dịch vụ, thanh toán theo định suất…

“Về dự toán 2021, BHXH tỉnh, thành phố thực hiện đúng thẩm quyền, không được phát kiến giao dự toán đến cơ sở KCB; Ban Thực hiện Chính sách BHYT khẩn trương có kế hoạch tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn Ngành về triển khai dự toán 2021, trong đó có giám sát, cảnh báo cơ sở KCB, báo cáo UBND thực hiện tốt dự toán của Chính phủ. Về điều chỉnh thẻ KCB ban đầu, đề nghị BHXH địa phương thực hiện nghiêm chỉnh, ý chí quyết tâm chính trị của toàn Ngành. Cùng với đó, xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện về CSDL quốc gia về BHXH, các ban nghiệp vụ rà soát lại văn bản quy phạm pháp luật, trên cơ sở đó, BHXH các địa phương thống nhất Sở Y tế, khuyến khích người dân sử dụng tiện ích của ứng dụng VssID”, ông Sơn cho biết.

Về công tác thu và phát triển đối tượng, Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu cho biết, các chỉ tiêu đề ra rất cao, đặc biệt là chỉ tiêu phấn đấu trên 35% LLLĐ tham gia mạng lưới an sinh xã hội. Chính vì vậy, các tỉnh phải xác định được kế hoạch của mình, theo kế hoạch phân từng quý tháng, theo đó phải có những giải pháp cụ thể. Mỗi địa phương phải có quyết tâm phối hợp trong tổ chức thực hiện; biện pháp cụ thể của từng người đứng đầu, theo đó chia sẻ trao đổi kinh nghiệm, phương pháp làm việc giữa các địa phương, đặc biệt lưu ý đến việc giám sát trong tổ chức thực hiện.

Theo Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh, phương hướng nhiệm vụ mà BHXH Việt Nam đặt ra với BHXH các địa phương là triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp phát triển người tham gia; đôn đốc thu, giảm nợ, không để phát sinh nợ BHXH, BHYT trong tháng 3 và những tháng tiếp theo. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành triển khai chương trình, kế hoạch thanh tra, kiểm tra liên ngành năm 2021; thực hiện thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch đã được BHXH Việt Nam phê duyệt; tăng cường thanh tra chuyên ngành đột xuất tại các đơn vị có dấu hiệu nợ đọng, lạm dụng quỹ BHXH, BHYT.

Cùng với đó, toàn Ngành phải quản lý chặt chẽ đối tượng hưởng, đổi mới phương thức phục vụ, chi trả qua các tổ chức dịch vụ công; đẩy mạnh việc chi trả không dùng tiền mặt theo chỉ đạo của Chính phủ; quản lý chặt chẽ việc chi trả các chế độ BHXH ngắn hạn, trợ cấp một lần, trợ cấp thất nghiệp; tăng cường, chủ động các biện pháp kiểm soát chi phí KCB BHYT tại các cơ sở y tế. Toàn Ngành cũng phải tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa các TTHC; mở rộng cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 (100% dịch vụ công của Ngành được thực hiện ở mức độ 4); tích hợp, cung cấp thêm các dịch vụ công của Ngành trên Cổng Dịch vụ công quốc gia theo hướng dẫn của Văn phòng Chính phủ. Hoàn thiện, bổ sung các tính năng, tiện ích mới; tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ đơn vị, DN, NLĐ và người dân cài đặt và sử dụng ứng dụng "VssID- Bảo hiểm xã hội số"; hoàn thiện, nâng cấp các phần mềm nghiệp vụ, nhất là hệ thống phần mềm quyết toán tập trung; cập nhật bổ sung dữ liệu hộ gia đình, cấp mã số BHXH cho người tham gia; liên thông, kết nối, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành.