Lào Cai là một tỉnh vùng cao, biên giới, có 09 đơn vị hành chính (07 huyện, 01 thị xã và 01 thành phố), 152 xã, phường, thị trấn, có vị trí nằm giữa Tây Bắc và Đông Bắc Bộ, trong đó, phía Nam giáp tỉnh Yên Bái; phía Đông giáp tỉnh Hà Giang; phía Tây giáp tỉnh Lai Châu; Phía Bắc tiếp giáp tỉnh Vân Nam - Trung Quốc với 182,086 km đường biên giới, có cửa khẩu Quốc tế và Quốc gia; nhiều tài nguyên khoáng sản, các khu công nghiệp, khu thương mại dịch vụ, khu kinh tế của khẩu, khu du lịch nổi tiếng như Sa Pa, Bắc Hà…

Tỉnh có vị trí và điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế nhưng cũng là địa bàn trọng điểm cho hoạt động vận chuyển, mua bán và sử dụng ma túy. Trên địa bàn tỉnh Lào Cai hiện nay 9/9 huyện, thị xã, thành phố đều có người nghiện ma túy, trong đó tập trung ở một số địa bàn có  khu vực khai khoáng, đông dân cư, khu công nghiệp, khu dịch vụ thương mại như: Văn Bàn, Bảo Thắng, Bát Xát và Thành phố Lào Cai. Ngoài những người nghiện có hồ sơ quản lý, trên thực tế vẫn còn một số lượng đáng kể chưa đưa vào danh sách theo dõi quản lý, do người mới nghiện không tự giác khai báo, gia đình dung túng; người nghiện sau cai không ổn định chỗ ở hoặc từ địa phương khác đến.... Số người nghiện hàng năm giảm không đáng kể, chủ yếu giảm cơ học (chuyển đi nơi khác, bị chết hoặc bị thi hành án...).

Thực hiện công tác cai nghiện phục hồi, trong năm 2023, Sở Lao động - TBXH đã tham mưu, triển khai thực hiện Đề án nâng cao năng lực, hiệu quả công tác cai nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh Lào Cai đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Quyết định ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực cai nghiện ma túy. Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở cai nghiện trên toàn tỉnh duy trì việc quản lý, điều trị, chữa bệnh cho 1.330 người nghiện ma túy; Tiếp nhận mới 1.371/1.350 học viên, đạt 101%KH, trong đó: Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 tiếp nhận 434 người (06 tự nguyện); Cơ sở cai nghiện ma túy số 2 tiếp nhận 432 người; Cơ sở cai nghiện ma tuý tự nguyện duy trì và tiếp nhận mới 505 người.

Trong công tác phòng, chống tệ nạn mại dâm; tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về, Sở đã tham mưu trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch phối hợp triển khai thực hiện công tác tiếp nhận, hỗ trợ bảo vệ nạn nhân bị buôn bán trở về trên địa bàn tỉnh Lào Cai; văn bản chỉ đạo các Sở, ngành triển khai lồng ghép Chương trình phòng, chống mại dâm với các chương trình liên quan tại địa bàn cơ sở. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức cho người dân về kiến thức, kỹ năng phòng, chống mua bán người. Thực hiện giám sát các cơ sở tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân buôn bán trở về. Trong năm 2023, đã tiếp nhận và hỗ trợ cho 02 nạn nhân bị mua bán trở về vào Nhà Nhân ái.

Trong 04 tháng đầu năm 2024, Sở Lao động - TBXH đã đề nghị các Cơ sở cai nghiện ma túy tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 01/5 năm 2024. Tổng hợp thông tin, số liệu phục vụ đề xuất xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống nâng cao hiệu quả cai nghiện ma túy. Hướng dẫn truyền thông về các loại ma túy và kỹ năng phòng, chống ma túy cho các tình nguyện viên tại các huyện Bảo Thắng, Văn Bàn, Bảo Yên và thị xã Sa Pa.

Đồng thời tiếp tục xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật lĩnh vực cai nghiện ma túy tại cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc. Giám sát việc tiếp nhận học viên, tổ chức cai nghiện, điều trị bằng thuốc Methadone tại các cơ sở cai nghiện trên địa bàn tỉnh . Trong 4 tháng đầu năm, các cơ sở cai nghiện bắt buộc tiếp nhận mới 926/1.350 lượt học viên, đạt 68,5% KH. Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở cai nghiện trên toàn tỉnh tiếp nhận, duy trì quản lý, điều trị cho 1.485 người nghiện ma túy, trong đó: Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 là 558 người; Cơ sở cai nghiện ma túy số 2 là 445 người (25 nữ); tại cơ sở cai nghiện ma tuý tự nguyện duy trì và tiếp nhận mới 482 người.

Bên cạnh đó, Sở Lao động - TBXH tỉnh Lào Cai cũng tiếp tục truyền thông về phòng, chống mua bán người. Giám sát tình hình tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về tại các Cơ sở hỗ trợ nạn nhân. Tăng cường các nguồn lực thực hiện công tác phòng, chống tệ nạn mại dâm; tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về trên địa bàn tỉnh.

Để thực hiện tốt công tác phòng, chống tệ nạn xã hội, trong thời gian tới, Sở Lao động - TBXH tập trung đổi mới công tác cai nghiện theo hướng xã hội hoá, đa dạng hoá các hình thức cai nghiện, triển khai mạnh điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone; đổi mới phương pháp truyền thông nâng cao nhận thức trong nhân dân cũng như phương pháp tập huấn nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ thực hiện công tác cai nghiện và quản lý sau cai. Tập trung triển khai mạnh công tác quản lý sau cai, tạo việc làm cho người sau cai nghiện, có sự đầu tư đúng mức về cả kinh phí lẫn nhân lực nhằm kèm chế sự gia tăng người nghiện mới, nhất là trong thanh thiếu niên.

Đồng thời tham mưu trình UBND tỉnh ban hành Quyết định về định mức kinh tế - kỹ thuật dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực cai nghiện ma túy tại các cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định kiện toàn Đội 178; Kế hoạch Kiểm tra việc chấp hành Pháp lệnh Phòng, chống mại dâm tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện trên bàn tỉnh Lào Cai năm 2024. Tiếp tục triển khai thực hiện Dự án "Hành trình trọn vẹn" và Dự án “Vòng tay Thái Bình”./.