Việt Nam có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất trên thế giới. Già hóa dân số là thành tựu của các chính sách kinh tế, chăm sóc sức khỏe, an sinh xã hội, tuy nhiên Việt Nam đang có tốc độ già hoá dân số thuộc hàng nhanh nhất trên thế giới, trong khi đó với quốc gia có thu nhập trung bình thấp, Việt Nam đang đứng  trước những thách thức không nhỏ, đòi hỏi cần có các giải pháp phù hợp để thích ứng. Mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau được lựa chọn là một trong những giải pháp hiệu quả, phù hợp, nhằm vừa chăm sóc vừa phát huy vai trò của người cao tuổi, thông qua cách tiếp cận liên thế hệ tự giúp nhau và phát huy các nguồn lực ngay tại cộng đồng.

Tại tỉnh Vĩnh Phúc, địa phương có hơn 1.400 người cao tuổi (NCT), việc chăm sóc và phát huy vai trò NCT, đặc biệt là hướng tới giúp đỡ NCT nghèo, cận nghèo khó khăn tại cộng đồng được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần thực hiện chỉ tiêu trong Chương trình hành động Quốc gia về NCT. Thông qua cách tiếp cận liên thế hệ tự giúp nhau dựa vào cộng đồng, tháng 8/2017, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định phê duyệt Đề án nhân rộng mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017 – 2020 với nhiều hoạt động thiết thực hướng tới mục tiêu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho NCT.

Được sự hỗ trợ của Dự án VIE070 (dự án Hỗ trợ NCT thiệt thòi thông qua nhân rộng CLB liên thế hệ tự giúp nhau ở Việt Nam do tổ chức HelpAge International tại Việt Nam thực hiện), từ năm 2018 đến nay, toàn tỉnh thành lập được 15 CLB, thu hút gần 1.000 thành viên tham gia, trong đó có 70% là hội viên người cao tuổi, 30% là đoàn viên, thanh niên và hội viên phụ nữ.

Qua hơn 2 năm triển khai, hoạt động của các CLB đã đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần phát huy vai trò của NCT trong phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội tại các địa phương; huy động sự tham gia của cộng đồng trong công tác chăm sóc NCT, nhất là NCT neo đơn, khó khăn, thông qua cách tiếp cận liên thế hệ tự giúp nhau dựa vào cộng đồng.

Hiện 15 CLB đã xây dựng được 32 đội thể dục-thể thao và 28 đội văn nghệ nhằm đẩy mạnh phong trào rèn luyện thân thể, nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho NCT. 100% CLB xây dựng được đội tình nguyện viên chăm sóc tại nhà và đã giúp được 74 trường hợp có hoàn cảnh khó khăn, người khuyết tật, người cao tuổi, người đau yếu, phải sống một mình không nơi nương tựa… Hằng tháng, các CLB đều tiến hành kiểm tra các chỉ số và lập sổ theo dõi sức khỏe cho các thành viên; vận động, hỗ trợ thành viên mua thẻ bảo hiểm y tế; tổ chức truyền thông về sức khỏe, dinh dưỡng đối với NCT…

Chánh Văn phòng Ban Đại diện Hội NCT tỉnh Cao Duy Đạt cho biết: "Để các CLB hoạt động hiệu quả, Hội NCT tỉnh đã phối hợp với tổ chức HelpAge International tại Việt Nam mở các lớp tập huấn cho Ban Chủ nhiệm các CLB về cách thức thành lập, vận hành, quản lý CLB; phương pháp triển khai các hoạt động chăm sóc NCT tại nhà dựa vào tình nguyện viên và nhân viên hỗ trợ; tuyên truyền một số chính sách pháp luật liên quan đến NCT… Khi thành lập, mỗi CLB được cấp 100 triệu đồng (trong đó, 75 triệu đồng từ dự án VIE070, 25 triệu đồng đối ứng từ ngân sách tỉnh) để xây dựng Quỹ tăng thu nhập. Từ nguồn quỹ, các CLB đã cho 524 thành viên vay vốn để phát triển kinh tế với tổng số tiền hơn 1,6 tỷ đồng. Cùng với hỗ trợ vốn, các CLB phối hợp tổ chức tập huấn kiến thức phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho thành viên và thành lập các đội tình nguyện viên phát triển kinh tế, nhận đỡ đầu, giúp đỡ, kèm cặp cho các thành viên khó khăn dưới các hình thức như chia sẻ kinh nghiệm; tư vấn cách làm ăn, chăn nuôi, trồng trọt; cho mượn vốn; hỗ trợ cây, con giống, tiêu thụ sản phẩm…".

Chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ về vốn, hướng dẫn cách làm ăn, nâng cao đời sống tinh thần cho NCT… là những hoạt động thiết thực của mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau. Để mô hình ngày càng phát huy tốt vai trò chăm lo cho NCT, đặc biệt là những NCT yếu thế, công tác nhân rộng mô hình đang được triển khai tích cực. Nhằm tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc và phát huy vai trò NCT trong giai đoạn mới, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 206 ngày 29/12/2020 về Duy trì và nhân rộng mô hình CLB liên thế hệ tự giúp nhau giai đoạn đến năm 2025. Mục tiêu từ năm 2021-2025, toàn tỉnh thành lập mới 69 CLB Liên thế hệ tự giúp nhau, 9/9 huyện, thành phố và 50% số xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh có CLB.

Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh, Hội NCT tỉnh sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngành, địa phương tạo điều kiện cho việc thành lập và hoạt động của các CLB. Đồng thời, tăng cường thông tin, tuyên truyền sâu rộng về mục đích, ý nghĩa, nội dung, hiệu quả của mô hình CLB để các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và cộng đồng dân cư tạo điều kiện thuận lợi, huy động các nguồn lực tham gia vào việc chăm sóc, phát huy vai trò NCT thông qua mô hình CLB liên thế hệ tự giúp nhau ở các địa phương./.

Trần Huyền