Tính đến tháng 5/2021, tỉnh Quảng Ninh có 325.436 TE dưới 16 tuổi, trong đó có 144.187 TE dưới 6 tuổi. Để chăm sóc tốt hơn đời sống vật chất và tinh thần cho trẻ em, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, cụ thể hóa các chủ trương, chính sách, pháp luật về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Cấp ủy, chính quyền các cấp cũng luôn quan tâm, lồng ghép các mục tiêu vì trẻ em vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và 5 năm của địa phương, đề ra các giải pháp thực hiện các mục tiêu có tính chiến lược lâu dài. Hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em từ tỉnh đến cơ sở được quan tâm triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức. Qua đó, đã tác động tích cực, góp phần chuyển đổi nhận thức và hành động của các cấp, ngành, cộng đồng xã hội trong công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục và thực hiện quyền của trẻ em. Đến nay cơ bản các mục tiêu vì trẻ em đều đạt được, các quyền trẻ em được thực hiện tốt hơn; công tác chăm sóc sức khỏe dinh dưỡng cho trẻ em được cải thiện đáng kể; nhiều hoạt động vui chơi, giải trí bổ ích, phát huy quyền tham gia của trẻ em được tổ chức ở các cấp; trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được xã hội quan tâm, hỗ trợ. Đến cuối năm 2020, 93,2% trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo được chăm sóc, giáo dục tại các cơ sở giáo dục mầm non; 99,05% trẻ em đi học đúng độ tuổi ở bậc tiểu học; 97,43% % trẻ em đi học đúng độ tuổi ở bậc trung học cơ sở; Tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi giảm mạnh xuống còn 21,8%; số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt giảm, tỷ lệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt được chăm sóc ngày càng tăng. Đến nay, 100% trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được trợ giúp, chăm sóc để phục hồi chức năng và tái hòa nhập cộng đồng…

Để thực hiện tốt công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em nói chung và phòng ngừa, giảm thiểu tình trạng sử dụng trẻ em lao động trái quy định của pháp luật, những năm gần đây, các cơ quan chức năng của tỉnh thường xuyên tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về LĐTE; giám sát, kiểm tra công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em, trong đó có nội dung phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE. Mới đây, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình phòng ngừa, giảm thiểu trẻ em lao động trái quy định của pháp luật giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Với mục tiêu không có trẻ em và người chưa thành niên từ 5 đến 17 tuổi lao động trái pháp luật; 100% trẻ em có nguy cơ, LĐTE và trẻ em bị mua bán vì mục đích bóc lột sức lao động khi phát hiện được hỗ trợ, can thiệp kịp thời, được quản lý, theo dõi; Trên 90% trẻ em có nguy cơ, LĐTE được tiếp cận giáo dục phổ thông, trong đó trẻ từ 13-17 tuổi được đào tạo nghề phù hợp… Đến năm 2030 duy trì không có LĐTE và người chưa thành niên từ 5 đến 17 tuổi, đặc biệt là làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Để thực hiện mục tiêu đề ra, tỉnh Quảng Ninh cũng xây dựng nhiều giải pháp. Cụ thể như: Xây dựng và thực hiện có hiệu quả các quy định của pháp luật, chính sách về phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE. Trong đó, thường xuyên rà soát các cơ chế, chính sách hiện hành của tỉnh để nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù; thực hiện hiệu quả quy định của pháp luật về lao động chưa thành niên, về bảo vệ trẻ em, chống bóc lột sức LĐTE và mua bán trẻ em vì mục đích bóc lột sức lao động.

Đẩy mạnh truyền thông, giáo dục, vận động xã hội nâng cao nhận thức, trách nhiệm về phòng ngừa LĐTE. Đa dạng các phương thức truyền thông, vận động xã hội để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các cấp, các ngành, người sử dụng lao động, cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và trẻ em về phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE. Cùng với đó, nâng cao năng lực của chính quyền các cấp, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, đặc biệt là người sử dụng lao động về phòng ngừa và giảm thiểu LĐTE. Triển khai bộ tài liệu về phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE do Trung ương biên soạn và phát hành; tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho giảng viên nguồn các cấp. Tập huấn cho Ban điều hành hệ thống bảo vệ, chăm sóc trẻ em, cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em các cấp; đội ngũ cộng tác viên xã hội, đội ngũ giáo viên, người quản lý thôn, khu về kiến thức cơ bảo về quyền trẻ em; luật pháp, chính sách về LĐTE, về các tiêu chí xác định LĐTE, phát hiện sớm và phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp LĐTE. Tập huấn về quyền trẻ em và các quy định của pháp luật, chính sách về LĐTE, biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE cho trẻ em, người nuôi dưỡng trẻ. Tập huấn về quy định của pháp luật và các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE cho người sử dụng lao động và hộ gia đình sản xuất, kinh doanh trong khu vực Hợp tác xã và các làng nghề.

Tăng cường phòng ngừa, phát hiện hỗ trợ, can thiệp LĐTE và trẻ em có nguy cơ trở thành LĐTE ở các cấp, các ngành đặc biệt là cấp xã, chú trọng lĩnh vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ và trong các chuỗi cung ứng. Xây dựng mạng lưới phòng ngừa LĐTE và trẻ em có nguy cơ trở thành LĐTE gắn với hệ thống bảo vệ trẻ em. Triển khai quy trình phát hiện sớm và can thiệp hỗ trợ LĐTE được tiếp cận các dịch vụ theo nhu cầu về: giáo dục, chính sách an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe, tâm lý, trợ giúp pháp lý, điều kiện làm việc, giáo dục nghề nghiệp phù hợp; báo cáo về nguy cơ, trường hợp có dấu hiệu sử dụng LĐTE trái quy định và trẻ em có dấu hiệu bị lạm dụng sức khỏe lao động, cung cấp các dịch vụ hỗ trợ trẻ em và gia đình của trẻ, kiến nghị xử lý vi phạm.

Khảo sát, đánh giá về tình hình sử dụng LĐTE trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ và trong các chuỗi cung ứng, trong hộ gia đình sản xuất, khu vực Hợp tác xã và làng nghề. Tư vấn cho trẻ em có nguy cơ lao động và gia đình của trẻ tiếp cận với dịch vụ vay vốn phát triển sản xuất, giáo dục, dạy nghề, an sinh xã hội. Triển khai các mô hình, hoạt động phòng ngừa LĐTE như: Mô hình Câu lạc bộ bảo vệ trẻ em, phòng ngừa LĐTE; hoạt động đào tạo, mở lớp dạy nghề, tư vấn hướng nghiệp cho trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy cơ và LĐTE; ký cam kết không sử dụng LĐTE trái pháp luật đối với cơ sở, hộ gia đình kinh doanh có sử dụng lao động, nhất là trong khu vực nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ

Nâng cao hiệu quả quản lý, hoàn thiện hệ thống theo dõi, đánh giá thực hiện về LĐTE. Tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật, chính sách về phòng ngừa LĐTE. Xử lý kịp thời, nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp sử dụng LĐTE. Áp dụng và triển khai bộ chỉ số đánh giá thực hiện LĐTE, hệ thống thu thập thông tin, theo dõi giám sát do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành. Khảo sát, đánh giá trước, trong và sau khi triển khai Kế hoạch để đánh giá kết quả hoạt động của Kế hoạch và đề xuất giải quyết. Huy động sự tham gia của các cơ quan, tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, cá nhân đầu tư, hỗ trợ nguồn lực, kỹ thuật trong phòng ngừa, giảm thiểu LĐTE.

Hy vọng rằng, với nhiều giải pháp đề ra cùng với sự vào cuộc tích cực của các cấp, ngành, trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh sẽ không còn tình trạng sử dụng trẻ em lao động trái quy định của pháp luật. Qua đó, góp phần giúp trẻ em được sống trong môi trường lành mạnh, được phát triển toàn diện trở thành chủ nhân tương lai của đất nước./.