Talkshow “Định hướng Hiểu ngành và Nghề“  với học sinh đến từ các trường THPT tại thành phố Tam Kỳ - tỉnh Quảng Nam. Ảnh: BTEC

Quan trọng hơn cả là việc giúp con trẻ xác định đúng "ngành nghề" mà các em có lợi thế về sở trường, tư duy sáng tạo và yêu thích. Khi trẻ phát huy được khả năng sáng tạo trong lĩnh vực mà chúng cảm thấy hứng thú và hạnh phúc, thành công sẽ đến một cách tự nhiên và bền vững.

“Lĩnh vực nghiên cứu dấu vân tay hay còn gọi là sinh trắc học dấu vân tay thường được ứng dụng vào khám phá tiềm năng con người, đặc biệt là trẻ em, giúp chúng ta đưa ra định hướng sớm và phù hợp để phát triển sở trường của trẻ.” Bà Trần Hồ Mỹ Linh, Giám đốc KV miền Trung, Công ty TNHH Tư vấn và Phát triển Tâm lý Giáo dục Ngọc Việt cho hay.

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển vượt bậc về công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI), việc dự báo ngành nghề nào sẽ có triển vọng trong tương lai trở nên khó khăn. Điều này càng làm nổi bật tầm quan trọng của việc định hướng nghề nghiệp đúng đắn, thay vì chỉ chạy theo thành tích học tập.

Học sinh hào hứng đặt câu hỏi hướng nghiệp – cơ hội việc làm sau khi ra trường, Ảnh: BTEC

Phụ huynh cần gợi mở sở trường của con, giúp các em khám phá và hiểu rõ giá trị bản thân để tự định hướng ngành nghề phù hợp. Ngay từ bậc Trung học Cơ sở (THCS), nhà trường và gia đình nên tạo điều kiện để trẻ phát triển các môn học mà chúng đam mê. Điều này sẽ giúp các em tự tin lựa chọn ngành học phù hợp ở bậc Trung học Phổ thông (THPT) và sau này là Đại học, Cao đẳng.

“Theo thống kê của Trung tâm Hỗ trợ đào tạo và Cung ứng nhân lực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện nay chỉ có khoảng 56% sinh viên tốt nghiệp đại học làm việc đúng ngành nghề được đào tạo. Điều này có nghĩa là hơn 50% sinh viên đang làm việc trái ngành nghề sau khi tốt nghiệp, trong đó hơn 60% phải thay đổi môi trường làm việc nhiều lần.” Điều này cho thấy sự bất cập trong định hướng nghề nghiệp hiện nay.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này bao gồm việc sinh viên chọn nhầm ngành học, thiếu kỹ năng mềm cần thiết và sự không đồng bộ giữa hướng nghiệp trong trường học và nhu cầu thực tế của thị trường lao động. Dẫn đến một tỷ lệ thất nghiệp cao và nhiều sinh viên mới ra trường phải làm các công việc không liên quan đến ngành đã học.

Giảng viên BTEC FPT hướng dẫn học sinh, khám phá sở thích qua môn Vẻ mỹ thuật, Ảnh: BTEC

Diễn giả Hoàng Đức Bảo, chuyên gia Kỹ năng mềm cho biết: “Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc chọn ngành nghề theo hiệu ứng đám đông hoặc chạy theo ý muốn của phụ huynh mà không dựa trên sở trường và đam mê của bản thân. Các chương trình talkshow về hướng nghiệp cá nhân tôi cho thấy, nhiều bạn trẻ và phụ huynh đều quan tâm đến việc chọn ngành học dễ tìm việc làm với thu nhập cao, nhưng lại ít chú trọng đến sự phù hợp với bản thân.”

Định hướng nghề nghiệp không chỉ giúp trẻ phát huy thế mạnh cá nhân mà còn phát triển các kỹ năng mềm – những yếu tố không thể thiếu trong bất kỳ lĩnh vực nào. Kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, giải quyết vấn đề và quản lý thời gian là những yếu tố quan trọng giúp trẻ thích nghi và phát triển trong môi trường làm việc hiện đại.

Việc bố mẹ quan tâm đến định hướng nghề nghiệp của con không chỉ giúp trẻ học giỏi mà còn đảm bảo một tương lai tươi sáng và thành công bền vững. Hãy lắng nghe, thấu hiểu và hỗ trợ con cái trong việc khám phá và phát triển bản thân, để chúng có thể chọn đúng ngành nghề phù hợp với chính mình. Chỉ khi đó, các em mới có thể đạt được hạnh phúc và sự thỏa mãn trong công việc, từ đó mới mong ước thành công bền vững trong cuộc sống.