Nhiều năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em nói chung và trẻ em khuyết tật, bệnh tim bẩn sinh nói riêng luôn được sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương. Hằng năm, Sở Lao động -Thương binh và Xã hội Tuyên Quang (cơ quan Thường trực Ban điều hành bảo vệ trẻ em tỉnh) đã chỉ đạo Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ bảo trợ trẻ em tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan, UBND huyện, thành phố tổ chức khám sàng lọc cho trẻ em bị khuyết tật và bệnh tim bẩm sinh nhằm phát hiện và trợ giúp kịp thời cho những trẻ em bị khuyết tật và bị bệnh tim bẩm sinh có cơ hội được sống, học tập và vui chơi như mọi trẻ em khác.

Kết quả, từ năm 2013 đến tháng 6/2022, Tuyên Quang đã có 1.460 lượt trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh được khám sàng lọc, trong đó 368 trẻ em có chỉ định phẫu thuật tim sau khám phân loại, đến nay đã có 217 trẻ được phẫu thuật. Các cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT) thực hiện và thanh toán chi phí khám chữa bệnh và phẫu thuật tim cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh theo đúng các quy định của pháp luật về BHYT.

Tỉnh Tuyên Quang có 368 trẻ em có chỉ định phẫu thuật tim sau khám phân loại

Cũng theo báo cáo, từ năm 2005, Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Tuyên Quang đã thực hiện hỗ trợ phẫu thuật tim cho một số đối tượng là trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh từ nguồn Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh vận động được hằng năm. Từ năm 2011 đến nay, ngân sách tỉnh (cấp qua Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh) đã và đang thực hiện hỗ trợ phẫu thuật cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh với các mức hỗ trợ, bao gồm: 100% chi phí ngoài phần chi phí được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán cho ca phẫu thuật tim cho trẻ em có thẻ BHYT, bị bệnh tim bẩm sinh thuộc các đối tượng trẻ em (dưới 6 tuổi, trẻ em thuộc hộ nghèo, trẻ em dân tộc thiểu số cư trú ở vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn). Hỗ trợ 50% chi phí ngoài phần chi phí được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán cho cho ca phẫu thuật tim cho các đối tượng là trẻ em có thẻ BHYT thuộc hộ cận nghèo. 30% chi phí ngoài phần chi phí được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán cho cho ca phẫu thuật tim cho các đối tượng là trẻ em còn lại (không thuộc các đối tượng nêu trên) mà có thẻ BHYT.

Về việc tổ chức khám sàng lọc, chỉ định phẫu thuật, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Tuyên Quang chỉ đạo Trung tâm Công tác xã hội và Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh phối hợp với Bệnh viện Đa khoa tỉnh tổ chức khám sàng lọc, phân loại cho trẻ em tại các cụm xã, các huyện trên địa bàn toàn tỉnh, số trẻ em nghi mắc tim bẩm sinh được lập danh sách và giấy hẹn để khám chỉ định tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh; phối hợp với Bệnh viện Tim Hà Nội, Khoa tim mạch Bệnh viện Đa khoa tỉnh tổ chức khám cho trẻ em bị tim bẩm sinh tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Lập danh sách trẻ em có chỉ định điều trị và phẫu thuật; hướng dẫn gia đình chuẩn bị các điều kiện để đưa trẻ đi điều trị phẫu thuật tại các bệnh viện.

Trẻ em có chỉ định phẫu thuật, điều trị được bệnh viện bố trí lịch phẫu thuật, theo dõi sức khỏe sau phẫu thuật và có lịch tái khám. Các ca phẫu thuật ngoài chi trả của BHYT thanh toán, số chi phí còn lại do Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh thanh toán. Tuy nhiên có những ca phẫu thuật có chi phí lớn vượt quá định mức thanh toán của Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh và khả năng của gia đình thì Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh kêu gọi, vận động các tổ chức từ thiện, các nhà hảo tâm hỗ trợ. Bên cạnh đó, một số gia đình tự đưa trẻ đến phẫu thuật điều trị tại các bệnh viện như: Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai… sau phẫu thuật, gia đình cung cấp đầy đủ các giấy tờ và các hồ sơ cần thiết theo quy định, Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh đã thanh toán cho gia đình sau khi đã trừ phần Bảo hiểm y tế thanh toán theo quy định…

Tuyên Quang là tỉnh miền núi, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn nên công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em nói chung và việc thực hiện chính sách đối với trẻ em khuyết tật, bị bệnh tim bẩm sinh nói riêng còn gặp những khó khăn nhất định. Trong đó, tỉnh chưa có cơ sở khám bệnh, chữa bệnh triển khai thực hiện phẫu thuật tim cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh. Hiện nay, Tuyên Quang chỉ thực hiện khám sàng lọc, chỉ định phẫu thuật cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh. Vì vậy, trong những năm qua, tỉnh chưa nhận được hỗ trợ về trang thiết bị để triển khai thực hiện phẫu thuật tim cho trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh.

Bên cạnh đó, số trẻ đến khám sàng lọc và có chỉ định phẫu thuật cao tuy nhiên số trẻ được phẫu thuật còn thấp do một số nguyên nhân, như: gia đình trẻ chưa bố trí đưa trẻ đi phẫu thuật được, mặt khác một số gia đình không lo được kinh phí phát sinh trong trong thời gian điều trị nằm viện của trẻ.

Đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em các cấp còn thiếu về số lượng nên việc thu thập thông tin về tình hình trẻ em, trong đó có việc phát hiện kịp thời các trường hợp trẻ em bị bệnh tim còn chậm và thiếu chính xác.

Nhận thức của các gia đình và cộng đồng nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số về vấn đề bảo vệ trẻ em chưa đầy đủ và phần nào còn bị xem nhẹ nên nhiều gia đình chưa chủ động trong việc đưa trẻ em đi khám phân loại dạng khuyết tật để can thiệp sớm cho trẻ, đặc biệt là trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh.