Tỉnh Yên Bái hiện có trên 253.400 trẻ em dưới 16 tuổi, chiếm 30 % dân số, trong đó trẻ em dưới 6 tuổi là trên 100.500 trẻ. Số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là 3.932 trẻ, trong đó trẻ em khuyết tật là 3.812 trẻ, trẻ em bị bỏ rơi và trẻ em mồ côi không nơi nương tựa là 1.967 trẻ, trẻ bị nhiễm HIV/AIDS là 65 trẻ; ngoài ra 6.183 trẻ em sống trong gia đình hộ nghèo, cận nghèo; trên 60.000 trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, số trẻ em mồ côi không nơi nương tựa đang được nuôi dưỡng tại Trung tâm Công tác xã hội và Bảo trợ xã hội tỉnh là 72 trẻ.

Thời gian qua, tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các cấp, các ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị thực hiện tốt các Đề án, Chương trình, kế hoạch hành động về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, trong đó đặc biệt quan tâm đến trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Các nội dung về bảo vệ, chăm sóc trẻ em đã được đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các ngành, địa phương.

Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp, ngành và toàn xã hội trong chăm sóc trẻ em nói chung, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt nói riêng được đẩy mạnh, như: Tổ chức  chương trình truyền thông hành động vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, nâng cao nhận thức phòng, chống HIV/AIDS; Tổ chức tập huấn cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ và truyền thông về phòng chống bạo lực xâm hại trẻ em; Tập huấn cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ tự kỉ, rối loạn tâm trí… Bên cạnh đó, duy trì đường dây nóng bảo vệ trẻ em của tỉnh Yên Bái 18001776 đặt tại Trung tâm Công tác xã hội và Bảo trợ xã hội, tuyên truyền tổng đài quốc gia về bảo vệ trẻ em 111. Tiếp nhận và can thiệp các trường hợp trẻ em có dấu hiệu bị bạo lực, xâm hại kịp thời hỗ trợ tâm lý, tinh thần, thể chất và sớm hòa nhập, ổn định cuộc sống trở lại.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng huy động các nguồn lực ủng hộ để chăm sóc tốt hơn cho trẻ. Hàng năm, thông qua Quỹ Bảo trợ trẻ em của tỉnh và sự hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân đã có hàng ngàn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em nghèo, trẻ em vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được hỗ trợ trao học bổng, trợ cấp đột xuất, phẫu thuật tim, phẫu thuật nụ cười, phẫu thuật mắt, tặng quà nhân dịp lễ, tết, tặng áo ấm, đồ dùng học tập, phương tiện đến trường, bộ đồ chơi ngoài trời, hỗ trợ làm nhà, bảo trợ hàng tháng…

Thời gian qua, tỉnh Yên Bái cũng triển khai nhiều mô hình chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt như: Mô hình Kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; mô hình mô hình can thiệp, trị liệu cho trẻ em tự kỉ, trẻ em khuyết tật… giúp các em có điều kiện để phát triển toàn diện cũng như từng bước xóa bỏ mặc cảm, vươn lên hòa nhập cộng đồng.

Mô hình can thiệp, trị liệu cho trẻ em tự kỉ, trẻ em khuyết tật được triển khai từ năm 2018 tại Trung tâm Công tác xã hội và Bảo trợ xã hội tỉnh Yên Bái. Đối tượng được tiếp nhận gồm trẻ bị rối nhiễu tâm trí, trẻ em mắc hội chứng tự kỷ, trẻ em khuyết tật. Trong thời gian ở Trung tâm, trẻ được sắp xếp, bố trí chỗ ăn, ở, sinh hoạt phù hợp, đảm bảo an toàn; được can thiệp, trị liệu theo phương pháp giáo dục đặc biệt, phù hợp với trẻ và chăm sóc đảm bảo dinh dưỡng để phát triển tốt cả về thể chất lẫn tinh thần.

Cô giáo Trần Thị Hương Quỳnh, giáo viên can thiệp cho biết: Đối với nhóm lớp dành cho trẻ tự kỉ, Trung tâm hướng đến mục tiêu đó là tạo cho các em một môi trường phù hợp để có thể tham gia học tập một cách tốt nhất và đem đến sự kích thích, giúp các em có động lực để phát triển các kĩ năng. Bên cạnh đó, phải dựa trên đặc điểm khả năng của từng trẻ để xây dựng phương pháp học tập phù hợp. Ví dụ như các phương pháp can thiệp sớm, giáo dục kĩ năng sống và hướng đến hình thành cho các em khả năng tự lập, tự phục vụ, tự chăm sóc bản thân… Đơn vị cũng tư vấn, hỗ trợ cho gia đình trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.

Còn mô hình Kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được triển khai từ năm 2011, đến nay, mô hình đã góp phần làm chuyển biến mạnh mẽ nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, gia đình và cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em nói chung cũng như chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, đặc biệt là tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ xã hội, giúp hàng trăm lượt trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tiếp cận được các dịch vụ y tế, giáo dục, dinh dưỡng, tư pháp... góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại cộng đồng.

Đến nay, trên 95% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trong diện quản lý được cung cấp các dịch vụ về y tế, giáo dục, tư vấn, hỗ trợ dinh dưỡng và phát triển thể chất, chăm sóc thay thế, vui chơi giải trí và các chính sách xã hội theo quy định, phù hợp với độ tuổi và nhu cầu; 100% các cơ sở chăm sóc, điều trị HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh và cán bộ y tế cơ sở đã được cung cấp đầy đủ kiến thức, kỹ năng về chăm sóc cho trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; 100% trẻ bị ảnh hưởng đều được tiếp nhận vào các trường học, không còn hoặc còn rất ít trường hợp trẻ bị kỳ thị trong các trường học, đạt 95% kế hoạch đã đề ra.

Có thể thấy, những hoạt động công tác xã hội trong chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã góp phần mang lại sự công bằng, bình đẳng và giảm mức thấp nhất sự tổn thương cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, giúp các em dần xóa bỏ những mặc cảm, từng bước vươn lên hòa nhập cộng đồng./.