Báo cáo về tình hình công tác 6 tháng đầu năm 2023 của Tổng cục Hải quan cho biết, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới trong 6 tháng đầu năm diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn tinh vi khó lường, tập trung vào việc không khai báo, khai hải quan không đúng với thực tế hàng hóa; che giấu nguồn gốc, tuyến đường của lô hàng nhằm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Tổng cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, cảnh báo cho các Cục Hải quan tỉnh thành phố, hướng dẫn thực hiện công tác kiểm soát hải quan như cảnh báo rủi ro đối với các hành vi lợi dụng chính sách, thủ tục từ chối nhận hàng và tái xuất để buôn lậu, gian lận thương mại; tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và thất thu thuế trong thời gian tới; tăng cường công tác chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ, ma túy qua đường hàng không; cảnh báo về thực phẩm nhập khẩu có dấu hiệu chứa thành phần cấm sử dụng trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe và việc lợi dụng đường hàng không để buôn lậu và vận chuyển trái phép hàng hóa vi phạm.

Ngoài ra, Tổng cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính trình Chính phủ về việc giải thể Trạm Kiểm soát liên hợp Km 15, bến đò Dân Tiến, Quảng Ninh và lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan về việc giải thể Trạm Kiểm soát liên hợp Dốc Quýt Lạng Sơn - Quảng Ninh (Ngày 14/6/2023, Bộ Tài chính đã có Công văn số 6055/BTC-TCHQ đề nghị Bộ Nội vụ thẩm định hồ sơ).

Tổng cục cũng nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Thông tư số 442/2017/TT-BTC ngày 28/4/2017 của Bộ Tài chính quy định chế độ bảo đảm thực hiện các biện pháp nghiệp vụ kiểm soát hải quan.

Theo đó, ngành Hải quan đã tổng kết, đánh giá 5 năm thi hành Thông tư và thành lập Tổ soạn thảo lấy ý kiến các thành viên về những định hướng, nội dung sửa đổi, bổ sung tại Thông tư. Cùng với đó, cơ quan này cũng tham dự Hội nghị khởi động Chiến dịch Con rồng Mê Kông giai đoạn 5 tại Thượng Hải (Trung Quốc); tham gia Chiến dịch chia sẻ thông tin nghiệp vụ về buôn bán, vận chuyển qua đường hàng không 4 chất (gọi tắt là chiến dịch Knockout).

Từ 16/5-15/6/2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.421 vụ việc vi phạm pháp luật Hải quan. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 549,23 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 6 vụ. Số tiền thu nộp ngân sách Nhà nước là 20,2 tỷ đồng.

Lũy kế từ 16/12/2022-15/6/2023, ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 8.068 vụ việc vi phạm, tăng 7,1% so cùng kỳ năm 2022. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 2.674,8 tỷ đồng, giảm 29,1% so cùng kỳ năm 2022.

Cơ quan Hải quan đã khởi tố 18 vụ, giảm 25% so cùng kỳ năm ngoái và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 59 vụ, tăng 7,3% so cùng kỳ năm 2022.

Số tiền thu nộp ngân sách Nhà nước 314,8 tỷ đồng, tăng 50,6% so cùng kỳ năm 2022.

Về công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, Tổng cục Hải quan cho biết, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới có chiều hướng gia tăng với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi: cất giấu, ngụy trang ma túy thành hàng hóa, hành lý thông thường, mang theo người... tập trung chủ yếu tại các các cửa khẩu biên giới giáp với Lào, Campuchia và Trung Quốc.

Đặc biệt, tình hình tội phạm ma túy có chiều hướng gia tăng tại tuyến hàng không, tập trung chủ yếu qua cảng hàng không quốc tế: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng từ các nước châu Âu, châu Mỹ, trong đó có sự chuyển dịch từ Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất ra Sân bay quốc tế Nội Bài sau đó vận chuyển bằng đường bộ, đường sắt vào phía nam với các loại ma túy tổng hợp, các loại thuốc tân dược có chứa chất gây nghiện, hướng thần, cần sa.

Trước tình hình trên, Tổng cục Hải quan đã khẩn trương nghiên cứu, xây dựng các văn bản cảnh báo nghiệp vụ về những phương thức, thủ đoạn cất giấu chất hướng thần, hiện tượng ma túy trôi dạt trên biển và tăng cường quản lý, kiểm soát caffeine.

Tổng cục đã làm việc cùng Cục Kỹ thuật nghiệp vụ, Bộ Công an trong công tác phối hợp đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới trong tình hình mới; phối hợp Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Cục C04), Bộ Công an tổ chức tổ chức Hội nghị Đánh giá tình hình và đề ra giải pháp phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm ma túy trên tuyến đường hàng không.

Từ 16/5-15/6/2023, Tổng cục Hải quan đã chủ trì, phối hợp các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ 47 vụ/36 đối tượng, trong đó cơ quan hải quan chủ trì 24 vụ. Tang vật thu được gồm 400g thuốc phiện; 66,8kg cần sa; 14,7kg heroin; 306,2kg cocain; 30,3kg và 4.052 viên ketamin; 172,8kg ma túy tổng hợp, 283g và 990 viên ma túy khác.

Lũy kế từ 16/12/2022-15/6/2023, lực lượng Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng như Công an, Bộ đội biên phòng phát hiện, bắt giữ 140 vụ/148 đối tượng, giảm 7,3% về số vụ và tăng 0,7% về số đối tượng so cùng kỳ năm ngoái. Tang vật thu giữ bao gồm 1.142,8 kg và 13.666 viên ma túy các loại (cụ thể: 1,4kg thuốc phiện; 71,3kg cần sa; 70,1kg Heroin; 321,3kg cocain; 140,6kg và 12.452 viên ketamin; 535,7kg ma túy tổng hợp và 224 viên ma túy tổng hợp, 2,4kg ma túy và 990 viên ma túy các loại khác).

Thời gian qua, với vai trò là cơ quan tham mưu cho Bộ Tài chính trong công tác phòng, chống rửa tiền; chống tài trợ, phòng chống khủng bố, Tổng cục Hải quan cũng đã thực hiện các nhiệm vụ của Tổ giúp việc Ban chỉ đạo phòng, chống rửa tiền quốc gia, Tổ giúp việc sau đánh giá đa phương APG, Nhóm đánh giá rủi ro quốc gia về phòng, chống rửa tiền trong việc tổng hợp số liệu, báo cáo, tham gia ý kiến, đánh giá rủi ro của ngành Hải quan liên quan đến công tác phòng, chống rửa tiền và chống tài trợ, phòng, chống khủng bố; đồng thời phối hợp Cục An ninh hàng không tổ chức Hội nghị tập huấn về quản lý rủi ro an ninh hàng không và phòng chống buôn lậu qua đường hàng không tại Thành phố Hồ Chí Minh./.