Các tình nguyện viên của cơ qua BHXH tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình cho người dân

Theo Bảo hiểm xã hội TP.HCM, hiện nay, trên mạng xã hội (tik tok, Facebook, zalo, livestream) xuất hiện tình trạng một số đối tượng đăng công khai số điện thoại mua sổ BHXH của người lao động hoặc nhận làm các thủ tục liên quan đến cơ quan BHXH có thu phí cao; một số thủ tục thu phí rất cao.

Đặc biệt, các cá nhân này sử dụng hình ảnh, logo của cơ quan BHXH trên các trang cá nhân để gây nhầm lẫn, tư vấn miễn phí các quy định đơn giản cho người lao động để tạo lòng tin và qua đó nhận mua sổ BHXH, làm thủ tục có thu phí cho người lao động không hiểu biết quy định pháp luật hoặc ngại liên hệ với cơ quan BHXH để giải quyết các sai sót về hồ sơ BHXH. Hoạt động làm hồ sơ có thu phí, có biểu hiện mua bán sổ của các đối tượng này tiếp tục tái diễn công khai.

Bảo hiểm xã hội TP.HCM cho biết, nhận diện hành vi mua bán sổ BHXH thường được ngụy trang dưới hình thức “Ủy quyền nhận trợ cấp BHXH một lần”. Người mua sẽ yêu cầu người lao động ký giấy ủy quyền, kèm theo giấy tờ tùy thân và sổ BHXH, nhằm hợp thức hóa quá trình rút tiền. Mặc dù không có giấy tờ thể hiện việc mua bán, nhưng bản chất của giao dịch này là mua bán sổ BHXH. Hành vi này có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu phát hiện gian lận, giả mạo hoặc lừa đảo.

Đây là hành vi tiềm ẩn nhiều rủi ro, không chỉ cho người lao động mà còn đối với cả người mua sổ BHXH. Đối với người bán sổ, thiệt hại là vô cùng lớn vì số tiền họ nhận được nhỏ hơn rất nhiều so với số tiền do cơ quan BHXH chi trả theo quy định. Chưa kể, nhiều trường hợp việc lộ lọt thông tin cá nhân trong quá trình mua bán sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị lợi dụng danh tính cho các hành vi trái pháp luật khác.

Về phía người mua, rủi ro cũng không nhỏ khi toàn bộ quyền lợi BHXH theo quy định chỉ thuộc về cá nhân người lao động. Việc sử dụng giấy ủy quyền không bảo đảm được tính pháp lý lâu dài, nhất là khi người bán thay đổi ý định làm thủ tục xin cấp lại sổ BHXH với lý do bị mất hoặc người bán sổ BHXH bị chết thì việc giải quyết quyền lợi về BHXH chỉ dành cho thân nhân người lao động hoặc khi người lao động có văn bản hủy việc ủy quyền. 

Việc người lao động thuê hoặc ủy quyền các cá nhân trên mạng xã hội không rõ lai lịch, tung tích làm các thủ tục liên quan đến hồ sơ BHXH (gộp sổ BHXH, cộng nối quá trình đóng BHXH, hủy sổ BHXH, điều chỉnh thông tin cá nhân, thu hồi tiền trợ cấp BHXH 1 lần hưởng sai quy định….) cũng dễ dẫn đến nguy cơ bị lừa vì sau khi chuyển tiền các cá nhân này sẽ hủy kết bạn hoặc không nghe máy.

Bên cạnh đó, trong quá trình làm thủ tục các cá nhân này yêu cầu người lao động trả thêm tiền so với thỏa thuận ban đầu để làm tiếp dịch vụ. Ngoài ra, việc đưa các thông tin cá nhân cho người khác khiến NLĐ còn đối diện các rủi ro pháp lý khác như phân tích ở trên.

Theo Bảo hiểm xã hội TP.HCM, nhằm thông báo nhằm góp phần ngăn chặn tình trạng này, Bảo hiểm xã hội Thành phố sẽ tiếp tục yêu cầu các bộ phận tiếp nhận hồ sơ của BHXH thành phố Thủ Đức, quận huyện, Văn phòng BHXH Thành phố tăng cường kiểm soát chặt chẽ khi tiếp nhận hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng BHXH một lần của người lao động, kiểm tra tính pháp lý của giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền đặc biệt là việc ủy quyền cho 1 người nhiều lần nhận BHXH 1 lần.

Cùng với đó, Bảo hiểm xã hội TP.HCM lưu ý, việc thực hiện xác minh các trường hợp ủy quyền cho người khác (không phải là người thân) đi làm các thủ tục liên quan đến hồ sơ BHXH của người lao động. Cụ thể, người lao động khi cần tìm hiểu thông tin thì truy cập vào các trang chính thống của BHXH TP.HCM như: Cổng Thông tin điện tử: https://tphcm.baohiemxahoi.gov.vn hoặc các trang mạng xã hội Fanpage Facebook: https://www.facebook.com/hcmbhxh (đã cấp tick xanh); Zalo Official Account: Bảo Hiểm Xã Hội TP Hồ Chí Minh; Địa chỉ email: truyenthong@hochiminh.vss.gov.vn. Ngoài ra, người lao động có thể liên hệ trực tiếp tới tổng đài chăm sóc khách hàng của BHXH Việt Nam số 1900.9068.

Bên cạnh đó, Bảo hiểm xã hội TP.HCM cũng khuyến cáo tới người dân, người lao động không nên vì cái lợi nhỏ trước mắt mà đánh đổi cả quyền lợi thông qua việc bán sổ BHXH. Các quy định về hồ sơ BHXH đều được niêm yết công khai tại cơ quan BHXH (bộ phận tiếp nhận hồ sơ). Cùng với đó, người lao động có thể tham khảo trực tiếp hoặc hỏi qua mail, zalo của BHXH TP.HCM hoặc BHXH Thành phố Thủ Đức, quận huyện….; liên hệ trực tiếp phòng tiếp công dân của cơ quan BHXH sẽ được hướng dẫn chi tiết và hoàn toàn miễn phí.

Theo thông báo này, Bảo hiểm xã hội TP.HCM cũng đề nghị khi phát hiện các hành vi lừa đảo, đề nghị người dân, người lao động chủ động tố giác các hành vi vi phạm tới cơ quan Công an, cơ quan BHXH gần nhất để xử lý theo quy định./.

Trương Đăng