Những con số “biết nói”

Theo kết quả Nghiên cứu quốc gia về bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam năm 2019, cứ ba phụ nữ thì có gần hai người (63%) đã bị một hoặc hơn một hình thức bạo lực trong đời, bao gồm bạo lực thể xác, bạo lực tâm lý, bạo lực kinh tế, kiểm soát hành vi… Ước tính bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam gây thiệt hại 1.8% GDP của nền kinh tế quốc gia. Tính trung bình, phụ nữ bị chồng bạo lực thể xác và/hoặc tình dục mất khoảng 26% thu nhập hàng năm của họ cho các khoản chi phí liên quan đến bạo lực.

Theo nhận định của Quỹ Dân số Liên hợp quốc, những áp lực về bệnh tật, kinh tế và cuộc sống do ảnh hưởng của Covid-19 đã khiến các vụ bạo lực trên cơ sở giới với phụ nữ và trẻ em gái có xu hướng gia tăng. Thống kê của Trung ương Hội LHPN Việt Nam cũng cho thấy, trong thời gian giãn cách xã hội do dịch Covid-19, số lượng cuộc gọi của phụ nữ bị bạo lực đến đường dây nóng của Hội đã tăng 50%. Số lượng nạn nhân được hỗ trợ giải cứu và tiếp nhận vào Ngôi nhà Bình Yên tăng 80% so cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 cũng nhận được nhiều hơn những cuộc gọi tư vấn hoặc đề nghị can thiệp có liên quan đến bạo lực trẻ em và phụ nữ. Cùng với đó, ảnh hưởng của dịch Covid-19 cũng khiến cho 60% trẻ em gặp khó khăn, sáp lực trong việc học tập; 42% trẻ chưa có kiến thức hoặc chưa thành thạo các kỹ năng sử dụng internet an toàn; 48% trẻ tham gia khảo sát gặp áp lực do bị mắng và khoảng 8% bị đánh. Có 32,5% số trẻ em cảm thấy bố mẹ không gần gũi, không quan tâm trong thời gian giãn cách xã hội (Khảo sát của Hội Bảo vệ trẻ em Việt Nam).

Có thể kể đến các vụ bạo hành xảy ra trong thời gian gần đây như: Vụ bé gái 6 tuổi ở Bắc Ninh bị bố đẻ và người tình bạo hành đến gãy tay vừa được các ngành chức năng giải cứu ngày 6/9/2020; con gái hành hung, ngược đãi mẹ già tại huyện Cần Đước, tỉnh Long An được phát hiện ngày 7/9/2020; bé gái 15 tuổi bị chính cha đẻ xâm hại tình dục một thời gian dài tại Bắc Giang vừa được phát hiện vào 9/2020; bé gái 3 tuổi bị mẹ ruột và bạn trai bạo hành đến chết ở quận Đống Đa (Hà Nội); một phụ nữ bị chồng bạo hành đến chấn thương cột sống vào tháng 7/2020 tại xã Tân Trạch, huyện Bố Trạch (Quảng Bình); chồng tẩm xăng thiêu đốt vợ dẫn đến tử vong tại huyện Kiến Xương (Thái Bình); vợ bị chồng bạo hành và ép quan hệ tình dục ở thị xã Trảng Bàng (Tây Ninh) với tỷ lệ thương tật là 4%...

Phát huy trách nhiệm của cộng đồng

Để khắc phục tình trạng bạo lực trên cơ sở giới, đặc biệt là bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã kịp thời triển khai đồng bộ nhiều giải pháp; kịp thời chỉ đạo, yêu cầu các đơn vị liên quan gồm các Trung tâm Công tác xã hội cung cấp dịch vụ bình đẳng giới, Cơ sở trợ giúp nạn nhân bị bạo lực trên cơ cơ giới tập trung triển khai các hoạt động hỗ trợ nạn nhân như tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân địa phương về phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới, bạo lực gia đình và các dịch vụ của Trung tâm trong hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực; đảm bảo ứng trực đường dây nóng 24/7 để kịp thời tư vấn, hỗ trợ nạn nhân khi cần thiết; khi phát hiện những vụ việc bạo lực cần phối hợp với các cơ quan chức năng khẩn trương điều tra xác minh, thu thập chứng cứ và xử lý nghiêm đối tượng gây bạo lực theo quy định của pháp luật; khi có nạn nhân trực tiếp đến Trung tâm thì cần phối hợp với các cơ quan chức năng ở địa phương (Công an, Y tế, Hội Phụ nữ,…) thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các quy định của Ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19. Đồng thời, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông trên Đài truyền hình (VTV1), Đài phát thanh (VOV2) và các báo điện tử … để nâng cao nhận thức về nguy cơ gia tăng tình trạng bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em trong bối cảnh dịch bệnh Covid -19.

Trong thời gian giãn cách xã hội, ngành Lao động – Thương binh và Xã hội cũng phối hợp với các tổ chức quốc tế xây dựng quy định về an toàn và bảo vệ trẻ em tại các cơ sở cách ly, phổ biến tài liệu truyền thông về an toàn phòng tránh bạo lực cho trẻ em tại gia đình, xây dựng tài liệu và chương trình kỹ năng làm cha mẹ… Điển hình là Chiến dịch truyền thông Trái tim xanh do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UNWomen) phối hợp thực hiện nhằm nâng cao nhận thức về nguy cơ bạo lực đối với trẻ em và phụ nữ trong các trường hợp khẩn cấp như đại dịch Covid-19. Các bên đã cùng nhau lên tiếng và kêu gọi hành động để tạo môi trường sống an toàn và bảo vệ tất cả các nạn nhân của bạo lực, kêu gọi mọi người dân, cũng như chính quyền địa phương lên tiếng chống lại và tố cáo bạo lực. Chiến dịch còn cung cấp những kiến thức, kỹ năng cho phụ nữ và trẻ em nhằm ngăn ngừa bạo lực, xâm hại, cải thiện sức khỏe tâm thần và tâm lý của những người bị ảnh hưởng.

Mới đây, Dự án Hỗ trợ các hoạt động can thiệp nhằm xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em tại Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã được Đại sứ quán Australia, UNFPA, UNICEF và UN Women tại Việt Nam chính thức khởi động vào tháng 6/2020. Mục đích của Dự án nhằm hỗ trợ Chính phủ và các tổ chức xã hội tăng cường công tác phòng ngừa và ứng phó với bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em trong bối cảnh đại dịch Covid-19, để đảm bảo tất cả phụ nữ và trẻ em Việt Nam, đặc biệt những đối tượng dễ bị tổn thương nhất, có thể sống một cuộc sống không có bạo lực.

Bà Trần Thị Bích Loan, Phó Vụ trưởng Vụ Bình đẳng giới, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội bày tỏ sự tin tưởng: Cùng với sự vào cuộc của các cấp chính quyền, các tổ chức xã hội, các tổ chức trong và ngoài nước và mọi người dân trong cộng đồng, tình trạng bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái sẽ sớm được đẩy lùi./

Một số địa chỉ, cơ sở cung cấp dịch vụ hỗ trợ người bị bạo lực trên cơ sở giới, bạo lực gia đình:

          - Tổng đài quốc gia 111, gọi đến hotline 111 hoặc thông báo qua ứng dụng “Tổng đài 111” (Tìm kiếm và cài đặt ứng dụng “Tổng đài 111” tại kho App Store đối với hệ điều hành IOS hoặc Play store với hệ điều hành Android).

          - Đường dây nóng 18001769 - Ngôi nhà Ánh Dương tại Quảng Ninh: hỗ trợ tư vấn, can thiệp phòng, chống bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái.

          - Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới - Gia đình - Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA), địa chỉ: số 35 ngõ 66 Dịch Vọng Hậu, làng Vòng, Cầu Giấy, Hà Nội. Hotline tư vấn miễn phí: 024 3333 55 99.

          - Hagar Việt Nam, địa chỉ 152 Âu Cơ, Tây Hồ, Hà Nội; số điện thoại: 094.311.1967.

          - Nhà Bình Yên (Mô hình Cơ sở cung cấp dịch vụ ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới) hỗ trợ nạn nhân 24/7. Tổng đài Bình yên 1900969680/ 0946833380. Dịch vụ Nhà Bình yên là Miễn phí.

          - Hệ thống các Trung tâm công tác xã hội/Bảo trợ xã hội triển khai Mô hình Cơ sở cung cấp dịch vụ ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới và thực hiện cung cấp dịch vụ bình đẳng giới tại địa phương gồm:

          + Trung tâm công tác xã hội tỉnh Quảng Ninh; địa chỉ: Điện Biên Phủ, Hồng Hà, Thành phố Hạ Long, Quảng Ninh; Điện thoại: 0203 3613 130.

          + Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Đắk Lắk; địa chỉ 210 Phan Bội Châu, Thống Nhất, Thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk; Điện thoại: 0262 3853 928.

          + Trung tâm cung cấp dịch vụ công tác xã hội tỉnh Bến Tre; địa chỉ 94 Hùng Vương, Phường 2, thành phố Bến Tre, tỉnh Bến Tre; điện thoại: 0756.250999.

          + Trung tâm công tác xã hội và Bảo trợ xã hội tỉnh Thái Bình; địa chỉ: xã Minh Quang, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình; điện thoại cơ quan: 02273.826.679.

          + Trung tâm công tác xã hội tỉnh Hòa Bình; địa chỉ: Khu 3, thị trấn Kỳ Sơn, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình; Điện thoại: 0218 3842 236.

          + Trung tâm cung cấp dịch vụ công tác xã hội tỉnh Thanh Hóa; địa chỉ: 313 Đ. Bà Triệu, P. Hàm Rồng, Thành phố Thanh Hóa, Thanh Hoá; điện thoại: 0237 3961 739.

          + Quỹ Bảo trợ trẻ em - Văn phòng Công tác xã hội tỉnh Hà Tĩnh; địa chỉ: Số 146b, Đường Trần Phú, phường Bắc Hà , TP Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh; điện thoại: 02393 853 279.

          + Trung tâm công tác xã hội tỉnh Khánh Hòa; địa chỉ: 193 Phước Long, Phước Trung, Thành phố Nha Trang, Khánh Hòa, điện thoại: 0258 3882 808,

          + Trung tâm công tác xã hội bảo vệ trẻ em tỉnh An Giang; địa chỉ: 65 Tôn Đức Thắng, P. Mỹ Bình, Thành phố Long Xuyên, An Giang; điện thoại: 0296 3989 708.

          + Trung tâm công tác xã hội tỉnh Hà Nam; địa chỉ: Quốc lộ 21a , xã Liêm Tiết, Liêm Tiết, Thanh Liêm, Hà Nam; điện thoại: 0226 3880 519.

          + Trung tâm công tác xã hội tỉnh Thái Nguyên; Địa chỉ: số 2, đường Phù Liễn, Phường Hoàng Văn Thụ, Thành phố Thái Nguyên, Tỉnh Thái Nguyên; điện thoại:  0208 3846 157

          + Trung tâm cung cấp dịch vụ công tác xã hội thành phố Hà Nội; địa chỉ 45 Bà Triệu, P. Nguyễn Trãi, Hà Đông, Hà Nội; điện thoại: 024 3352 5651,

          + Trung tâm cung cấp dịch vụ công tác xã hội thành phố Đà Nẵng; địa chỉ 64 Đống Đa, Quận Hải Châu, Thành phố Đà Nẵng; điện thoại: 05113.818.787,

          + Trung tâm công tác xã hội thành phố Cần Thơ; địa chỉ: 251/1 đường Tầm Vu, Phường Hưng Lợi, Quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ; số điện thoại: 0292 3783208 – 3838901, hotline: 18008065.

          + Trung tâm bảo trợ xã hội tỉnh Bạc Liêu; địa chỉ: Hưng Hội, Vĩnh Lợi, Bạc Liêu; điện thoại: 0291 3610 237

          + Trung Tâm Công Tác Xã Hội Tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu:  120 Long Tâm, Bà Rịa, Bà Rịa - Vũng Tàu, 0254 3829 366 - 0254.3829.839

-  Mô hình Địa chỉ tin cậy - Nhà tạm lánh tại cộng đồng tại 63 xã thuộc 63 tỉnh/thành phố trên toàn quốc. Liên hệ các Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh/thành phố.