Ngày 27/2, Tổng thống Donald Trump đã chính thức thông báo về việc áp dụng mức thuế quan 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico, có hiệu lực từ ngày 4/3 tới. Động thái này đi kèm với lời đe dọa tiếp tục tăng thuế thêm 10% lên hàng hóa Trung Quốc, đã làm sống lại những ký ức về cuộc chiến thương mại căng thẳng dưới thời chính quyền Trump nhiệm kỳ trước và làm dấy lên quan ngại về một giai đoạn bất ổn thương mại toàn cầu mới.

Theo phân tích của chuyên gia kinh tế, quyết định áp thuế mới của Tổng thống Trump không phải là một hành động đơn lẻ, mà là một phần trong chiến lược quen thuộc của ông, sử dụng thuế quan như một công cụ gây áp lực, buộc các đối tác thương mại phải ngồi vào bàn đàm phán và nhượng bộ các yêu sách của Washington. Chiến lược này đã từng được ông Trump áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên, khi leo thang căng thẳng thương mại với Trung Quốc thông qua việc liên tục tăng thuế nhập khẩu.

Lần này, mục tiêu trước mắt của Tổng thống Trump là Canada và Mexico. Tuy nhiên, chuyên gia nhận định rằng, Bắc Kinh có thể sẽ là mục tiêu tiếp theo trong tầm ngắm của ông. Nếu Hoa Kỳ quyết định nâng mức thuế quan lên thêm 10% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, điều này có thể vượt quá ngưỡng chịu đựng của Bắc Kinh và kích hoạt các biện pháp trả đũa mạnh mẽ hơn.

Theo số liệu thống kê của Cục Thống kê Dân số Mỹ, trong năm 2023, Mỹ đã nhập khẩu lượng hàng hóa trị giá 439 tỷ USD từ Trung Quốc. Đáng chú ý, phần lớn trong số này đã phải chịu mức thuế quan 25% do các biện pháp mà chính quyền Trump tiền nhiệm đã áp đặt. Hiện tại, phản ứng đáp trả của Trung Quốc vẫn còn tương đối kiềm chế, mới chỉ giới hạn ở việc áp thuế 10% đối với một số mặt hàng năng lượng và nông sản nhập khẩu từ Mỹ. Tuy nhiên, trong thư gửi Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, Bắc Kinh đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc giải quyết các bất đồng thương mại thông qua đối thoại và đàm phán bình đẳng.

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng, các quan chức cấp cao của Canada và Mexico đã khẩn trương lên kế hoạch gặp gỡ các đại diện chính quyền Trump tại Washington trong hai ngày 27 và 28/2. Mục tiêu của các cuộc gặp này là nhằm thuyết phục Mỹ hủy bỏ kế hoạch áp thuế mới, bởi các biện pháp này được cho là sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng và nền kinh tế khu vực Bắc Mỹ vốn có sự liên kết chặt chẽ.