Thực hiện Chương trình phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em trên địa bàn tỉnh Kon Tum giai đoạn 2017-2020, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 1075/KH-UBND và các văn bản hướng dẫn liên quan. Trên cơ sở đó, các sở, ban ngành đã chủ động ký kết Kế hoạch phối hợp công tác liên quan đến công tác trẻ em nhằm theo dõi, giám sát trong quá trình bảo vệ, can thiệp và trợ giúp trẻ em bị xâm hại, cần sự bảo vệ đặc biệt tại từng cấp; duy trì hoạt động và tổ chức họp Hội đồng tư vấn công tác xã hội cấp tỉnh; Công an tỉnh duy trì hoạt động mô hình phòng điều tra thân thiện tại Công an tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp huyện, thành phố chỉ đạo các phòng ban chuyên môn cùng cấp tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức về công tác phòng, chống xâm hại trẻ em, khi sự việc xảy ra chỉ đạo Công an và các thành viên Ban điều hành bảo vệ trẻ em cấp huyện vào cuộc để điều tra, xét xử, truy tố theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị- xã hội đã phối hợp với các ngành, đơn vị tổ chức tuyên truyền đến hội viên, gia đình, cộng đồng xã hội nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về công tác bảo vệ trẻ em, đặc biệt là công tác ngăn ngừa, phòng chống lao động trẻ em, phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em, về trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc trẻ em, góp phần hạn chế tình trạng trẻ em rơi vào hoàn cảnh đặc biệt. Tổng kinh phí thực hiện Dự án phát triển hệ thống trẻ em giai đoạn 2016 – 2020 là trên 12,86 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí Trung ương gần 4,4 tỷ đồng; kinh phí của địa phương là trên 8,47 tỷ đồng. Ngân sách vận động bao gồm 18 dự án và 9 cá nhân với tổng số vốn cam kết là 3.420.153 USD.

Lễ phát động Tháng hành động Vì trẻ em tỉnh Kontum năm 2019

Nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm về phòng ngừa, giảm thiểu tình trạng trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy cơ và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật cho chính quyền các cấp, các ngành, các tổ chức, người sử dụng lao động, xã hội, cha mẹ và trẻ em, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội đã phối hợp với Đài phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Kon Tum xây dựng 08 phóng sự 12 tin, bài viết về phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em, tổ chức lồng ghép nói chuyện chuyên đề trực tiếp tại cộng đồng, trường học về lao động trẻ em; Tổ chức truyền thông cấp tỉnh tại 12 điểm với 6.500 lượt người tham gia; 90 điểm tại cấp huyện, thành phố với 40.500 lượt người tham gia. In ấn và xuất bản 33.000 tờ gấp, bản tin vì trẻ em; 750 dĩa CD tuyên truyền trong đó có nội dung phòng ngừa giảm thiểu lao động  trẻ em.

Cùng với đó, Sở Văn hóa Thể thao & Du lịch, Sở Thông tin và Truyền thông tập trung tuyên truyền tại 51 xã, phường, thị trấn đạt tiêu chuẩn phù hợp với trẻ em; duy trì hoạt động truyền thông cho cha mẹ và trẻ em về bảo vệ trẻ em tại 42 xã có hệ thống bảo vệ trẻ em tại cộng đồng; 21 Câu lạc bộ Quyền tham gia của trẻ em; 30 Câu lạc bộ bảo vệ trẻ em và nhóm trẻ em nòng cốt. Tập hợp, chọn lọc, xây dựng và phổ biến các tài liệu, sản phẩm truyền thông, giáo dục cho cha mẹ, giáo viên, trẻ em về đạo đức lối sống trong gia đình; chăm sóc trẻ thơ toàn diện; phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực không bạo lực trẻ em; kỹ năng phòng ngừa, xử lý trường hợp trẻ em bị xâm hại; phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật.

Trong công tác kiểm tra, giám sát và hỗ trợ kỹ thuật thực hiện kế hoạch phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em, tỉnh đã tổ chức 05 cuộc kiểm tra liên ngành về công tác bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em tại cấp cơ sở, giám sát luân phiên hàng năm trên tất cả các huyện, thành phố (làm việc tại 10 huyện, thành phố và 15 xã, phường, thị trấn) trên địa bàn tổ chức 20 cuộc kiểm tra độc lập tại các xã vùng dự án do tổ chức Unicef hỗ trợ; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các quy định về phòng, chống ngăn ngừa giảm thiểu lao động trẻ em; đảm bảo thực hiện các quy định về phòng ngừa lao động trẻ em trái quy định của pháp luật có thể xảy ra trên địa bàn địa phương quản lý.

Trao quà cho trẻ em nghèo tại xã Ya Tăng nhân Tháng hành động trẻ em năm 2019

Nhằm phát hiện, can thiệp, hỗ trợ giảm thiểu tình trạng trẻ em tham gia lao động, trẻ em có nguy cơ và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật, tỉnh đã tổ chức 21 lớp tập huấn cho 1.260 lượt trẻ em trong Câu lạc bộ Quyền tham gia của trẻ em; tổ chức 05 lớp cho 560 học viên là cán bộ làm công tác trẻ em các cấp; 15 lớp cho 750 học viên là thành viên Ban Chỉ đạo, Ban điều hành và Ban Bảo vệ trẻ em các cấp. Nội dung tập huấn bao gồm các quy định của pháp luật quốc tế và quốc gia về lao động trẻ em; chính sách liên quan đến phòng ngừa và giảm thiểu lao động trẻ em; quy trình thanh tra, kiểm tra; quy trình hỗ trợ, can thiệp trường hợp trẻ em có nguy cơ cao và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật về lao động trẻ em; kỹ năng truyền thông, tư vấn về phòng ngừa và giảm thiểu lao động trẻ em; kiến thức về cải thiện môi trường, điều kiện làm việc phù hợp với trẻ em tham gia lao động. Thông qua các buổi tập huấn đã góp phần nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức, viên chức làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em các cấp, cộng tác viên làm công tác thôn làng, tổ dân phố; đội ngũ thanh tra viên kiểm tra phát hiện kịp thời các đơn vị doanh nghiệp đóng chân trên địa bàn có sử dụng lao động trẻ em như (các làng nghề truyền thống, cơ sở sản xuất, kinh doanh và khu vực kinh tế phi chính thức...).

Nhờ chú trọng công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, thanh kiểm tra, giám sát việc thực hiện chương trình, đến nay, KonTum chưa phát hiện doanh nghiệp vi phạm việc sử dụng lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật. Tuy nhiên, công tác truyền thông, kiểm tra, đánh giá tại cấp cơ sở chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục; công tác vận động xã hội, cùng với nguồn ngân sách đầu tư cho lĩnh vực bảo vệ chăm sóc trẻ em chưa nhiều, chưa đáp ứng nhu cầu cơ bản. Công tác triển khai thực hiện, thu thập thông tin về lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật còn gặp rất nhiều khó khăn, báo cáo thường hay bị chậm trễ so với tiến độ yêu cầu. Nhận thức của người dân về phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em chưa được chú trọng, quá trình theo dõi biến động số liệu cập nhật chưa kịp thời nên khó đánh giá thực chất kết quả thực hiện.

Nguyên nhân là do kinh phí hoạt động cho công tác truyền thông trong Chương trình phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật còn hạn hẹp; UBND các cấp chưa có cán bộ chuyên trách làm công tác bảo vệ trẻ em dẫn đến việc đầu tư cho công tác này còn hạn chế. Công tác thu thập thông tin, tổng hợp số liệu rất khó khăn ngay từ cơ sở vì thiếu đội ngũ cán bộ làm công tác trẻ em từ thôn làng, tổ dân phố; (giao cho đội ngũ cộng tác viên Y tế thôn bản kiêm nhiệm công tác trẻ em), chưa có phụ cấp hỗ trợ. Công tác tham mưu cho lãnh đạo ở cấp cơ sở còn hạn chế, hệ thống thống kê, báo cáo còn chậm ảnh hưởng tới tiến độ báo cáo, cán bộ làm công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em ở xã, phường, thị trấn là cán bộ xã hội còn kiêm nhiệm. Đời sống của người dân còn gặp rất nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao dẫn đến chưa chú trọng đến khả năng có nguy cơ lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật.

Giai đoạn 2021-2030, KonTum tiếp tục chú trọng công tác truyền thông nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi cho đối tượng gia đình, nhà trường, cộng đồng về Chương trình phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật, có kế hoạch hàng năm. Triển khai công tác tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ các cấp và đội ngũ cộng tác viên các cấp về nhận biết về Chương trình phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật. Tiếp tục triển khai thực hiện và ký kết Kế hoạch liên ngành sau khi có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và văn bản hướng dẫn của Trung ương giai đoạn 2021-2030 về Chương trình phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật; tăng cường vận động sự tham gia của các tổ chức phi Chính phủ nước ngoài trong việc tham chiếu, thực hiện hiệu quả các mô hình bảo vệ trẻ em và mục tiêu về Chương trình phòng ngừa giảm thiểu lao động trẻ em và trẻ em lao động trái quy định của pháp luật trên địa bàn tỉnh./.