Phát biểu tại buổi lễ khai mạc, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Bùi Thị Hòa nhấn mạnh: Di cư quốc tế có tác động rất đa dạng và đa chiều đối với phụ nữ, bao gồm cả tác động tích cực và tiêu cực. Ở Việt Nam, hằng năm có hàng chục nghìn phụ nữ Việt Nam kết hôn với người nước ngoài. Bên cạnh đó, phụ nữ di cư lao động ngoài nước chiếm hơn 30%, di cư trong nước chiếm hơn 50% tổng số người di cư.

Theo thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam có số lượng công dân di cư ra nước ngoài hàng năm tương đối lớn, khoảng trên 500.000 người lao động. Trong đó, lao động nữ chiếm khoảng 30% tùy thị trường và giai đoạn. Hàng năm có hàng chục nghìn công dân Việt Nam kết hôn với người nước ngoài, trên 90% là phụ nữ.

Phụ nữ di cư thường được quan tâm bởi những đặc điểm dễ bị tổn thương của họ trong suốt quá trình di cư. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những thách thức mà phụ nữ di cư phải đối mặt, trong đó chủ yếu liên quan đến tiếp cận các dịch vụ xã hội. Phát hiện từ báo cáo phân tích trải nghiệm của phụ nữ di cư hồi hương do Hội LHPN Việt Nam và IOM mới thực hiện cho thấy, hầu hết các vấn đề mà phụ nữ hồi hương gặp phải bắt nguồn từ việc họ thiếu nhận thức, thiếu sự chuẩn bị trong quá trình di cư và các hành động dẫn tới việc không được bảo vệ trong thời gian họ ở tại nơi đến, chẳng hạn như không có giấy tờ tùy thân, không hoàn thành thủ tục ly hôn trước khi trở về Việt Nam... Các vấn đề của phụ nữ di cư, bao gồm cả phụ nữ di cư trở về, càng trở nên trầm trọng hơn trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến ngày càng phức tạp

Đa số phụ nữ di cư hồi hương khi trở về đều gặp khó khăn khi hòa nhập vào cộng đồng, có người thất nghiệp hoặc thiếu việc làm vì họ không áp dụng được các kỹ năng và kinh nghiệm đã học từ nước ngoài một cách phù hợp vào thị trường lao động trong nước. Tình trạng thất nghiệp hoặc thiếu việc làm và các khó khăn khác như thiếu sự tư vấn về mặt pháp lý, tâm lý để người di cư hồi hương có thể giải quyết các vấn đề của mình và con cái của họ có thể đẩy họ trở lại nghèo đói, tổn thương nếu không có sự can thiệp và hỗ trợ thích đáng.

Để hỗ trợ phụ nữ di cư trở về và gia đình của họ được tái hòa nhập bền vững, thời gian qua, nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả đã được triển khai. Cụ thể, Hội LHPN Việt Nam, với vai trò, nhiệm vụ là tổ chức chính trị - xã hội, thực hiện chức năng đại diện chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của phụ nữ Việt Nam đã chú trọng nâng cao nhận thức, kiến thức, kỹ năng cho phụ nữ; tổ chức các hoạt động, các mô hình hỗ trợ và bảo vệ phụ nữ; tham gia xây dựng chính sách và thực hiện giám sát, phản biện xã hội luật pháp, chính sách liên quan đến phụ nữ. Điển hình có thể kể đến là Văn phòng Dịch vụ một điểm đến đến hỗ trợ phụ nữ di cư hồi hương (gọi tắt là OSSO) do Hội LHPN 5 tỉnh, thành phố thí điểm thành lập - là một trong số các mô hình hiệu quả được Hội xây dựng và vận hành nhằm hỗ trợ các nhóm phụ nữ đặc thù, phụ nữ dễ bị tổn thương. Qua hơn 1 năm vận hành, Văn phòng OSSO đã tiếp cận và tư vấn cho hơn 400 phụ nữ di cư hồi hương với gần 2.000 lượt tiếp cận.

Bà Nguyễn Thanh Cầm (trái), đại biểu Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Xã hội của Quốc hội

Bên cạnh đó, Hàn Quốc cũng đã xây dựng và vận hành một số mô hình hỗ trợ phụ nữ dễ bị tổn thương như các trung tâm hỗ trợ, đường dây nóng, Ngôi nhà Ánh dương... Những mô hình này được thiết kế các dịch vụ phù hợp và dễ tiếp cận đến việc thiết lập các cơ chế hỗ trợ, chuyển tuyến hiệu quả. Tuy nhiên, hiện nay, phụ nữ di cư còn gặp phải các vấn đề khó khăn liên quan đến pháp lý và thủ tục hành chính mà phụ nữ di cư kết hôn và con cái họ phải đối mặt khi trở về địa phương và những vướng mắc trong cơ chế hiện hành giải quyết các vấn đề của trẻ em theo mẹ hồi hương…

Tại Hội thảo, các đại biểu đã trao đổi về các mô hình và thực tiễn hiệu quả hỗ trợ phụ nữ di cư hồi hương giữa Việt Nam và Hàn Quốc nhằm tìm hiểu sâu hơn về cơ chế, chính sách và học tập nhiều hơn kinh nghiệm thực tiễn hỗ trợ các nhóm phụ nữ dễ bị tổn thương của hai nước.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

“Hiện nay, Hội LHPN Việt Nam và IOM đang phối hợp để xây dựng giai đoạn 2 của dự án "Hỗ trợ các dịch vụ chăm sóc toàn diện nhằm nâng cao tính hòa nhập của phụ nữ di cư và trẻ em của họ tại 6 tỉnh của Việt Nam" để đề xuất KOICA tài trợ. Chính vì vậy, ngoài việc nâng cao chất lượng, hiệu quả những mô hình hiện có, Hội thảo còn là tiền đề phục vụ cho các mô hình sẽ được thành lập trong thời gian tới, hướng tới hỗ trợ toàn diện cho nhóm phụ nữ di cư và gia đình họ", Phó Chủ tịch Bùi Thị Hòa khẳng định.

Trong 2 ngày diễn ra Hội thảo, các đại biểu còn trao đổi các nội dung liên quan đến giấy tờ đăng ký kết hôn và thủ tục ly hôn giữa công dân Việt Nam và Hàn Quốc tại Việt Nam; cơ chế hiện hành giải quyết các vấn đề của trẻ em sinh ra từ những cuộc hôn nhân quốc tế tại Việt Nam; Các vấn đề xuất nhập cảnh và chính sách liên quan đến di cư kết hôn và trẻ em trong các gia đình Việt Nam - Hàn Quốc, tập trung vào những yêu cầu thủ tục pháp lý và hành chính, quy trình đăng ký kết hôn và ly hôn; Hạn chế và nhu cầu về hành chính và tư pháp chung giữa Việt Nam và Hàn Quốc; Hợp tác trong tương lai giữa Việt Nam và Hàn Quốc để hỗ trợ người di cư, đặc biệt là người di cư vì mục đích kết hôn…