Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Lê Ninh Giang, Giám đốc IPTA cho biết: Ở nước ta hiện nay có thực trạng chung đó là rất nhiều doanh nghiệp chỉ tập trung vào hình thành doanh nghiệp, kêu gọi vốn đầu tư mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ hoặc ngại đăng ký vì nhiều lý do.

Đôi khi, điều này xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về kiến thức bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp. Việc không nắm được tầm quan trọng của công tác này dẫn đến “thờ ơ” với việc đăng ký sở hữu trí tuệ.

Chính vì vậy, theo ông Giang, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho xã hội về sở hữu trí tuệ, đổi mới sáng tạo là hết sức quan trọng, đặc biệt là việc tuyên truyền sâu rộng về vai trò và sự gắn kết giữa đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ trong cộng đồng sinh viên và doanh nghiệp khởi nghiệp.

Thực tế cho thấy, trong khi các doanh nghiệp đa quốc gia trên thế giới đều đầu tư nhiều nguồn lực cho việc đăng ký bảo hộ độc quyền tài sản trí tuệ của doanh nghiệp thì tại nước ta hiện nay chưa có nhiều doanh nghiệp hiểu đúng tầm quan trọng của vấn đề này.

Theo ông Giang, đã có nhiều doanh nghiệp Việt đầu tư rất nhiều vào xây dựng thương hiệu của mình ở trong nước, giúp sản phẩm tốt được nhiều người tiêu dùng trong nước biết đến, tuy nhiên khi ra thị trường quốc tế lại trở nên vô danh, thậm chí bị “cướp” thương hiệu do bị một doanh nghiệp nước ngoài khác đăng ký trước. Điều này đã gây ra thiệt hại cho doanh nghiệp, như : chỉ dẫn địa lý Phú Quốc cho nước mắm bị đăng ký làm nhãn hiệu ở nhiều nước, mất thương hiệu thuốc lá Vinataba ở nhiều lãnh thổ, mất sáng chế, kiểu dáng công nghiệp võng xếp Duy Lợi ở Nhật Bản năm 2001, mất chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột ở Trung Quốc năm 2011…

Ông Lê Huy Anh – Đại diện Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho rằng, sở hữu trí tuệ có vai trò then chốt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Bảo hộ sở hữu trí tuệ, nhất là bảo hộ độc quyền sáng chế chính là cơ chế hợp pháp để tạo ra độc quyền, thông qua đó giúp DN tạo ra lợi thế cạnh tranh. Do đó, các DN đa quốc gia đều vô cùng chú trọng đầu tư cho vấn đề quản trị thương hiệu, đăng kí bảo hộ độc quyền tài sản trí tuệ của DN. Ở nước ta, cho đến nay, chỉ số ít DN lớn như FPT, Viettel, Viglacera…có bộ phận đăng ký nhãn hiệu ra quốc tế. Còn lại rất nhiều DN, trong đó đa số là DNNVV chỉ tập trung vào hình thành DN, kêu gọi vốn đầu tư mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo vệ sở hữu trí tuệ hoặc ngại đăng ký.

Thống kê cho thấy, hiện chỉ 18% DNNVV hiểu đúng về sở hữu trí tuệ và chỉ có 6% DNNVV có bộ phận thực thi về SHTT. Thậm chí, rất nhiều DN chưa liệt kê được tài sản thuộc sở hữu trí tuệ.

Theo luật sư Lê Quang Vinh, Công ty Luật Bross và cộng sự, nếu không bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp sẽ mất cơ hội xuất khẩu và mở rộng thị trường, đối mặt với rủi ro về pháp lý. Song song với đó là sẽ mất lợi ích từ các Hiệp định Thương mại tự do như CPTPP, EVFTA, RCEP…

Để không bị mất thương hiệu và nhãn hiệu của mình, các doanh nghiệp phải chủ động rà soát và đăng ký sớm quyền sở hữu trí tuệ ở thị trường nước ngoài. Đặc biệt, cần lưu ý bảo hộ: nhãn hiệu (thương hiệu), kiểu dáng, sáng chế, giải pháp hữu ích. Khi phát hiện quyền sở hữu trí tuệ của mình bị mất, cần nhanh chóng nghiên cứu thu thập chứng cứ, nộp đơn phản đối, hủy bỏ hoặc đình chỉ hiệu lực quyền sở hữu trí tuệ.

Còn theo luật sư Phạm Duy Khương, Công ty Luật SB Law, doanh nghiệp Việt cần có chiến lược đăng ký nhãn hiệu ra quốc tế để bảo vệ thương hiệu của mình cũng như nâng cao uy tín trên thị trường quốc tế.

Theo đó, doanh nghiệp phải cân nhắc về chi phí, thời gian, số lượng và quốc gia đăng ký. Cụ thể, có thể đăng ký trên 4 quốc gia, so sánh thời gian đăng ký trực tiếp và đăng ký qua định thư hay thỏa ước. Một số quốc gia đã cho phép đăng ký với thủ tục rút gọn mà doanh nghiệp có thể cân nhắc như: Campuchia, Úc, Hàn Quốc…

Tại hội thảo, nhiều chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với việc tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do để thúc đẩy gia tăng thương mại, xuất nhập khẩu hàng hóa, nếu không quan tâm đến vấn đề bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, DN sẽ tự đánh mất đi nhiều cơ hội phát triển. Đã đến lúc, DN Việt cần có chiến lược đăng ký nhãn hiệu ra quốc tế để bảo vệ thương hiệu của mình cũng như nâng cao uy tín trên thị trường quốc tế.