Thông tin từ Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, đến nay, cả nước có khoảng hơn 5.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tham gia sản xuất cung cấp linh kiện phụ tùng cho nhóm ngành hàng ô tô, điện tử, cơ khí, dệt may, da giày. Tuy nhiên, mới có khoảng 30% doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đã tham gia chuỗi sản xuất, chuỗi giá trị toàn cầu.

Ông Phạm Minh Thắng, Giám đốc Công ty P&Q Solutions cho rằng, các doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam còn nhiều vấn đề cần giải quyết để gia nhập chuỗi sản xuất toàn cầu.

Theo ông Thắng, thị trường các sản phẩm công nghiệp ngày càng “phẳng” về công nghệ và nguồn cung nên “báo giá cao” và “hệ thống chất lượng kém tin cậy” là hai nguyên nhân chính khiến các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, nhất là các doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa không tham gia được vào chuỗi sản xuất toàn cầu.

Mặt khác, các doanh nghiệp còn phải đối mặt với nhiều thách thức khi chu trình vòng đời sản phẩm ngày càng ngắn lại; chủng loại sản phẩm ngày càng đa dạng nhưng số lượng mỗi loại lại ít đi; nhu cầu thị trường cũng nhanh chóng thay đổi… điều này dẫn đến chi phí vốn của các doanh nghiệp cao trong khi áp lực sinh lời lớn hơn.

Trong bối cảnh sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thiếu các đòn bẩy, ông Phạm Minh Thắng cho rằng, để cạnh tranh mạnh mẽ và phát triển bền vững, doanh nghiệp cần phải giải quyết vấn đề hiệu quả trong sản xuất và tránh lãng phí. Cùng với đó, các doanh nghiệp phải đảm bảo chất lượng, giao hàng kịp thời, linh hoạt thích ứng và thỏa mãn toàn diện yêu cầu của khách hàng.

Ông Nguyễn Vân - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội - HANSIBA cho rằng, Chính phủ, các bộ ngành và địa phương đều đã ban hành nhiều hướng dẫn nhằm hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, xuất khẩu, tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu.

Trong đó, đáng chú ý, Bộ Công Thương đã ban hành quy định về trình tự, thủ tục xác nhận ưu đãi và hậu kiểm ưu đãi đối với các dự án sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển. Nhưng theo ông Nguyễn Vân, sau 7 năm chính sách được ban hành, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa biết đến và chưa tiếp cận được cơ chế chính sách.

Ông Nguyễn Vân cho biết thêm, việc áp dụng hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của các chuỗi sản xuất toàn cầu trong quản trị doanh nghiệp, quản trị sản xuất cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ là nội dung quan trọng mà hầu hết các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tại Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung còn đang lúng túng để đáp ứng chuỗi sản xuất toàn cầu cũng như tiếp cận những gói ưu đãi. Do đó việc trang bị kiến thức, kinh nghiệm cho lãnh đạo và cán bộ quản lý các doanh nghiệp là rất cần thiết.

Liên quan đến việc áp dụng hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu chuỗi sản xuất toàn cầu, ông Phạm Minh Thắng - Giám đốc P&Q Solutions chỉ ra bối cảnh của chuỗi cung ứng và xu hướng toàn cầu liên quan đến chuỗi cung ứng sản phẩm, những khó khăn, thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải.

Ông Thắng đưa ra một số tiêu chuẩn phổ biến cho các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ như ISO 9001; ISO 14001; ISO 45001; IATF 16949 để áp dụng cho các doanh nghiệp với những mục đích khác nhau.

Ngoài ra, vị chuyên gia này cũng chỉ ra những vấn đề thường gặp trong triển khai các hệ thống quản lý chất lượng ISO, trong đó có việc không thích hợp với tổ chức, thiếu sự tham gia đầy đủ của toàn tổ chức, thiếu khả năng duy trì và cải tiến sau chứng nhận, thiếu sự tích hợp với các lĩnh vực khác và không giúp cải tiến hoạt động.

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, tuy nhiên, nổi bật nhất trong đó có thể kể đến là do những chính sách ưu đãi, chương trình hỗ trợ dành cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ mới được triển khai trong vài năm trở lại đây; Các hoạt động tuyên truyền về chính sách, chương trình vẫn còn nhiều yếu kém dẫn đến các doanh nghiệp vẫn chưa nắm được thông tin hoặc chưa biết đến những chương trình, chính sách này.

Có thể nói, ngoài những hạn chế trên, thời gian qua, Sở Công thương Hà Nội chủ động phối hợp với các đơn vị triển khai đến các doanh nghiệp về các cơ chế, chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ của thành phố Hà Nội đã được phát huy tác dụng tích cực.  Các doanh nghiệp Công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn thành phố liên tục tăng cả về số lượng, quy mô, chất lượng, lĩnh vực, tập trung vào 3 nhóm ngành nghề: Sản xuất linh kiện, phụ tùng; sản phẩm phục vụ ngành dệt may - da giày; sản phẩm cho công nghiệp công nghệ cao, tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế tạo.

Thành phố hỗ trợ từ phát triển thương hiệu đến ứng dụng khoa học kỹ thuật, tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, khuyến công trong và ngoài nước… các doanh nghiệp của thành phố có thể kết nối với doanh nghiệp trong khu vực châu Á và trên thế giới.

Thực tế có nhiều doanh nghiệp đã mạnh dạn chuyển đổi số, liên kết với các đối tác đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc nhằm hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao năng lực sản xuất. Đơn cử như các doanh nghiệp như TOMECO, PMTT Group, HIKARI P&T, INDEMA, ốc vít Brother, Trí Cường, cơ khí Hà Nội CNC… đã duy trì được sự tăng trưởng, thực hiện có hiệu quả các đơn hàng cung ứng sản phẩm ra thị trường trong nước và xuất khẩu.

Các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Hà Nội cũng nhanh chóng bắt nhịp, tận dụng mọi cơ hội để theo kịp và tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đơn cử, Công ty CP Tập đoàn kỹ thuật và công nghiệp Việt Nam (Intech Group) cũng mới ra mắt hệ thống robot tự hành AGV và hệ thống kho Shuttle.

Hệ thống robot tự hành AGV có thể vận chuyển hàng hóa từ điểm A sang điểm B, việc vận chuyển được thực hiện chu trình liên tục sẽ giúp tăng năng suất cũng như đảm bảo an toàn trong khâu vận chuyển hàng hóa trong nhà máy. Còn hệ thống kho Shuttle giúp tối ưu hóa không gian lưu trữ cho nhà máy, có thể tăng sức chứa lên gấp đôi so với phương pháp thông thường.

Ông Đinh Đức Tuấn - Giám đốc Nhà máy sản xuất, lắp ráp xe điện Evgo (Tập đoàn Sơn Hà) cho biết, nắm bắt được xu thế sử dụng xe điện trong tương lai, Tập đoàn Sơn Hà đã chú trọng đẩy mạnh đầu tư, nghiên cứu và phát triển sản xuất phương tiện giao thông bằng năng lượng điện, coi đó như một giải pháp hữu ích cho bài toán cân bằng giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường. Sản phẩm xe điện Evgo của Sơn Hà với công nghệ tiên tiến mang đến giải pháp thay thế xe máy nổ phục vụ người tiêu dùng Việt Nam; thúc đẩy cuộc cách mạng giao thông xanh và hưởng ứng tích cực phong trào bảo vệ môi trường tại Việt Nam.

Ông Đinh Đức Tuấn cũng chia sẻ thêm, để quảng bá và kết nối sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm xe điện Evgo, Tập đoàn Sơn Hà cũng tận dụng mọi kênh truyền thông như mạng xã hội, Zalo, Facebook… Đây là một trong những kênh giúp kết nối người tiêu dùng nhanh và hiệu quả, trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay... ./.