Hiện nay, toàn tỉnh Sơn La có 383.330 trẻ em, chiếm 31,3% tổng dân số trên địa bàn tỉnh, trong đó số trẻ em nam: 195.872 em, trẻ em nữ: 187.458 em; số trẻ em đang học các cấp học là: 356.354 em; Số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là 5.002 trẻ. Hầu hết trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được quản lý, chăm sóc tốt tiếp cận các chính sách an sinh xã hội kịp thời.
Tặng quà cho trẻ em nghèo trong tỉnh
Thực hiện công tác bảo vệ trẻ em, tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành phải tạo dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh, bảo đảm cho tất cả trẻ em đều được bảo vệ; chủ động phòng ngừa, loại bỏ các nguy cơ gây tổn hại, giảm thiểu thấp nhất trẻ bị bỏ rơi, bị bạo lực, xâm hại tình dục. Sở Lao động-Thương binh và Xã hội đã tổ chức thực hiện quán triệt chủ trương, chính sách, pháp luật của nhà nước nhằm tăng cường bảo vệ trẻ em ở 3 cấp độ. Đó là bảo vệ, phòng ngừa cho tất cả trẻ em: Ở cấp độ 1 qua việc nâng cao năng lực cho các cấp, các ngành, cộng đồng và gia đình, hỗ trợ về giáo dục, chăm sóc y tế, giới thiệu việc làm... tạo điều kiện cho trẻ em hòa nhập cộng đồng; cấp độ 2 bằng các biện pháp ngăn chặn làm giảm thiểu số trẻ có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt như: Triển khai mô hình “ Ngôi nhà an toàn” , “trường học an toàn”, “ cộng đồng an toàn” cho trẻ em, tiếp tục duy trì mô hình xã, phường phù hợp với trẻ em tại các xã, phường, thị trấn và cấp độ 3 bằng các hành động khẩn cấp hỗ trợ chăm sóc, bảo vệ trẻ em tỉnh. Trong năm 2019, các cấp, ngành, đoàn thể đã tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, tham quan, tặng quà cho trẻ em, trong đó ưu tiên các em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Công tác chăm sóc sức khoẻ trẻ em được quan tâm chỉ đạo. Mạng lưới y tế cấp tổ, bản, xã, phường hoạt động thường xuyên với chất lượng ngày càng được nâng cao, số bác sỹ khoa nhi tại bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến huyện đều được bổ sung và đào tạo để chăm sóc sức khỏe cho trẻ em. Công tác tuyên truyền, vận động giáo dục sức khoẻ, dinh dưỡng cho nhân dân nói chung và chăm sóc sức khoẻ cho bà mẹ, trẻ em nói riêng được đẩy mạnh. Sơn La thường xuyên triển khai ngày vi chất dinh dưỡng và chiến dịch uống bổ sung vitamin A cho trẻ em trên địa bàn toàn tỉnh; Công tác y tế học đường cũng được quan tâm thường xuyên tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho học sinh, kiểm tra an toàn về sinh thực phẩm tại các trường trên địa bàn tỉnh.
Diễu hành hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em năm 2019
Được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của tỉnh cùng hoạt động tích cực của các cấp, các ngành và sự tham gia ủng hộ của nhân dân, công tác Giáo dục cho trẻ em ngày càng được xã hội hoá. Việc đảm bảo quyền học tập của trẻ em được thực hiện đầy đủ hơn thể hiện qua tỷ lệ học sinh đi học đúng độ tuổi ngày càng cao và chất lượng giáo dục ngày một nâng lên. Ngành Giáo dục thực hiện tốt các chính sách cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em thuộc diện hưởng chính sách theo các quy định hiện hành như: Chế độ miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; hỗ trợ ăn trưa cho trẻ em mẫu giáo; hỗ trợ tiền ăn, nhà ở, gạo cho học sinh phổ thông theo Nghị định 116/NĐ-CP ; hỗ trợ học sinh đi học qua sông hồ (theo chế độ riêng của tỉnh)... Xây dựng và thực hiện có hiệu quả các chương trình, các phong trào chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Các địa phương quan tâm chỉ đạo thực hiện việc quy hoạch, cấp quỹ đất ổn định cho các trường học trong tỉnh. Ngân sách đầu tư cho giáo dục và đào tạo từng bước được bố trí tăng cường, trong đó ưu tiên kinh phí mua sắm trang thiết bị dạy học, vui chơi cho trẻ em trong nhà trường. Nhờ đó tỷ lệ huy động học sinh đến lớp ngày càng tăng: Tỷ lệ huy động trẻ từ 0 - 2 tuổi ra lớp đạt 20,7%; trẻ từ 3 - 5 tuổi đi học mẫu giáo đạt 98%, trong đó trẻ đi học mẫu giáo 5 tuổi đạt 99,9%, học sinh (6 - 10 tuổi) đạt 99,8%, học sinh (11 - 14 tuổi) đạt 97,5%, Tỷ lệ tuyển sinh học sinh tốt nghiệp THCS vào THPT và bổ túc THPT đạt 70,5%.
Ở nhiều địa phương, trẻ em được sinh hoạt, tìm hiểu về quyền trẻ em, tham gia các hoạt động văn nghệ, thể thao, tham gia diễn đàn, các cuộc thi và các hoạt động từ thiện tại cộng đồng. Nhiều hình thức Diễn đàn trẻ em đã được các cơ quan liên quan thực hiện để trẻ em có điều kiện bày tỏ ý kiến của mình ở trường học, địa phương. Các Diễn đàn này đã thu hút hàng nghìn lượt trẻ em tham gia mỗi năm. Hiện nay, các trường trung học cơ sở đã triển khai chương trình giáo dục sống khoẻ mạnh và kỹ năng sống cho học sinh. Thông qua nội dung chương trình này, các em được nâng cao kiến thức, kỹ năng về sống khoẻ, phòng ngừa HIV/AIDS cho trẻ em và người chưa thành niên trong và ngoài nhà trường…
Công tác phát triển đời sống văn hoá tinh thần, vui chơi, giải trí cho nhân dân nói chung và cho trẻ em nói riêng đã có nhiều tiến bộ. Đặc biệt nhằm góp phần nâng cao chất lượng đời sống văn hóa cho người dân đặc biệt là trẻ em tại các xã đăng ký đạt chuẩn nông thôn mới, Sở văn hóa đã phối hợp tổ chức ngày hội văn hóa, thể thao cho trẻ em tại 04 xã Chiềng Hắc, huyện Mộc Châu, Xã Chiềng Sơ, huyện Sông Mã, xã Huy Bắc, huyện Phù Yên, xã Chiềng Khoa, huyện Vân Hồ nhằm tạo sân chơi cho trẻ em góp phần nâng cao chất lượng đời sống văn hóa của nhân dân. Tổ chức phục vụ sách bằng xe ô tô thư viện lưu động, chiếu phim phục vụ trẻ em, tổ chức cuộc thi “Chúng em kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong ngày hội văn hóa, thể thao tại các xã đã thu hút các cháu thiêu niên nhi đồng trên địa bàn các xã tham gia.
Thực hiện quyền tham gia của trẻ em, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với Tỉnh đoàn, Sở Giáo dục và đào tạo, Sở Thông tin và truyền thông, Công an tỉnh và các ngành chức năng khác tổ chức Diễn đàn trẻ em cấp tỉnh. Các hoạt động tăng cường sự tham gia của trẻ em đang dần dần được mở rộng trên địa bàn toàn tỉnh, đặc biệt là Diễn đàn trẻ em cấp tỉnh đã được thực hiện thường xuyên hơn. Tiếng nói của trẻ em đã từng bước được lắng nghe, được phản hồi. Các em được thực hiện quyền tham gia của mình trở nên tự tin, hoà nhập, có tinh thần trách nhiệm và tinh thần hợp tác.
Nhìn chung, công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của tỉnh Sơn La đã và đang có nhiều chuyển biến tích cực về nhận thức và tổ chức thực hiện, đời sống vật chất và tinh thần của trẻ em ngày càng được nâng cao, các chỉ số về sức khoẻ của trẻ em được cải thiện rõ rệt, trẻ em được học tập và vui chơi giải trí trong một môi trường lành mạnh, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn ngày càng được quan tâm hơn. Đến nay có 90% trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được trợ giúp, chăm sóc để phục hồi, tái hòa nhập và có cơ hội phát triển; 85% trẻ em được phát hiện có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt được can thiệp để giảm thiểu, loại bỏ nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt. Các hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh cho trẻ em đặc biệt trong dịp hè đã được quan tâm. Trẻ em đã được tham gia các chương trình thăm hỏi tặng quà, tặng học bổng cho trẻ em nghèo học giỏi nhân Tháng hành động vì trẻ em, từ nguồn quỹ bảo trợ trẻ em các cấp và hội khuyến học các cấp; quan tâm xây dựng xã, phường phù hợp với trẻ em nhằm tạo điều kiện cho trẻ em phát triển đầy đủ và toàn diện về thể chất, trí tuệ, đạo đức và tinh thần.
Hồng Phượng