Theo thống kê của Hội phòng chống HIV/AIDS Thành phố Hồ Chí Minh, hiện toàn thành phố ước có khoảng 25.000 trẻ em dưới 16 tuổi bị nhiễm và bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, trong đó trẻ bị nhiễm HIV khoảng 1.228 em, trẻ đang điều trị ARV là 1.162 em.

Công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS luôn được các cấp ngành của Thành phố quan tâm, đặc biệt thực hiện Quyết định số 570/QĐ-TTg ngày 22/4/2014 phê duyệt “Kế hoạch hành động quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS giai đoạn 2014- 2020”, đã có nhiều chương trình, hoạt động tập trung. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn không ít trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV, trẻ nhiễm HIV khó khăn khi tiếp cận các dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe. Một số chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với trẻ em, người chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS chưa được người dân biết đến. Vẫn còn hiện tượng kỳ thị phân biệt đối xử với trẻ có HIV/AIDS. Đội ngũ cán bộ y tế bảo vệ, chăm sóc trẻ em đặc biệt, mạng lưới cộng tác viên tham gia công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em ở địa bàn quận huyện, phường xã, khu phố, ấp… chưa được cập nhật chính sách, quyền cơ bản của trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Bản thân gia đình, người chăm sóc có trẻ bị nhiễm HIV/AIDS còn tâm lý sợ hãi vì bị kỳ thị và phân biệt đối xử.

Nhằm tăng cường khả năng tiếp cận và nâng cao nhận thức cộng đồng pháp lý, cách thức thực hiện quyền trẻ em phù hợp với pháp luật, tăng cường khả năng tiếp cận và thụ hưởng các quyền về pháp lý, chăm sóc, giáo dục vui chơi cho trẻ nhiễm và trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, cuối tháng 7/2019, Hội Phòng chống HIV/AIDS TP Hồ Chí Minh cùng tổ chức Oxfam tại Việt Nam đã khởi động Dự án “Bảo đảm trẻ em nhiễm HIV hoặc bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS được tiếp cận và thụ hưởng quyền trẻ em”.

Dự án này sẽ tiếp cận và nâng cao nhận thức về quyền trẻ em và nhu cầu hỗ trợ pháp lý của trẻ dưới 18 tuổi nhiễm HIV đang điều trị ARV và người chăm sóc trẻ tại 27 phòng khám ngoại trú trên địa bàn thành phố. Qua dự án, Hội Phòng chống HIV/AIDS Thành phố Hồ Chí Minh mong muốn tiếp cận, nâng cao nhận thức cho 1.000 trẻ nhiễm và trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; 500 người chăm sóc và 30 cán bộ phường xã (tại Quận 4, Quận 6, Quận Gò Vấp) về pháp lý và cách thức thực hiện quyền trẻ em phù hợp với các quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, trong thời gian từ tháng 7/2019 – 5/2020, dự án sẽ tổ chức nhiều hoạt động trợ giúp vui chơi cho 100 trẻ nhỏ, giáo dục nghề cho 30 trẻ vị thành niên, hỗ trợ pháp lý cho 200 trẻ, hỗ trợ mua thẻ BHYT cho 200 trẻ. Đồng thời đẩy mạnh hoạt động nâng cao nhận thức và xây dựng năng lực cho người làm công tác chăm sóc trẻ và gia đình, huy động kết nối và hỗ trợ gia đình trẻ tiếp cận các nguồn lực từ chính sách của Nhà nước và các tổ chức quốc tế để các hoạt động mang tính bền vững.

Theo bác sĩ Tiêu Thị Thu Vân, có khoảng 35 chi hội (nhóm những người nhiễm, cơ sở y tế, tổ chức thiện nguyện…) thực hiện việc tiếp cận, hỗ trợ trẻ nhiễm và ảnh hưởng bởi HIV. Vấn đề khó khăn hiện nay là nhiều trẻ hiện không có giấy tờ tùy thân, qua đó làm hạn chế việc tiếp cận thông tin cũng như hướng điều trị cho trẻ.  Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành phố đã phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát lại toàn bộ các mái ấm, nhà tình thương để làm giấy khai sinh cho những trẻ còn thiếu, nhưng việc làm căn cước công dân thì khó khăn hơn rất nhiều bởi yêu cầu phải có hộ khẩu, trong khi có gia đình đến 2-3 thế hệ sống tại đây không thể tìm lại được nguồn gốc để làm giấy tờ.

“Có không ít trẻ nhiễm hoặc bị ảnh hưởng bởi HIV khi chuyển qua giai đoạn vị thành niên, khám ở phòng khám người lớn đã bỏ uống thuốc, bỏ điều trị vì chán nản, vì tự ti, vì muốn phản kháng. Chúng tôi cố gắng hết sức thực hiện dự án này để những đứa trẻ nhiễm HIV, bị ảnh hưởng bởi HIV hiểu được quyền của mình, để trẻ tự tin hơn không chỉ trong cuộc sống mà cả trong điều trị”, bác sĩ Thu Vân chia sẻ thêm./.

Trần Huyền