K.C (25 tuổi, Ba Đình, Hà Nội) là một nạn nhân của hình thức lừa đảo này. Ngày 4/9/2024, trong chuyến du lịch từ Hà Nội lên Hà Giang, anh sử dụng ứng dụng Tinder để tìm bạn bè mới. Sau khi ghép đôi với một tài khoản lạ, đối phương yêu cầu chuyển sang Telegram trò chuyện. Nghi ngờ đây là chiêu trò lừa đảo nhưng vì tò mò, K.C vẫn đồng ý tham gia. Trên Telegram, đối tượng gợi ý một cuộc trò chuyện nhạy cảm và yêu cầu bật camera. Sau khoảng 30 giây, khi K.C trêu đùa lại, đối phương lập tức tắt máy và chặn liên lạc.

Sáng hôm sau, một số điện thoại lạ gọi đến, yêu cầu K.C vào Telegram để nhận hai đoạn video: một quay lại khuôn mặt anh và một đoạn khác là hình ảnh nhạy cảm không rõ nguồn gốc. Đối tượng đe dọa tung clip lên mạng xã hội nếu anh không đáp ứng yêu cầu. Dù đã trình báo cơ quan chức năng, K.C được thông báo rằng rất khó điều tra do các đối tượng hoạt động từ nước ngoài. Không dừng lại, họ tiếp tục gọi điện, nhắn tin đe dọa và spam tài khoản mạng xã hội của bạn bè anh nhằm bôi nhọ danh dự. Đến nay, K.C vẫn lo lắng về nguy cơ bị tấn công tiếp.

Không chỉ K.C, trước đó, anh H.M, trú tại TP Thanh Hóa, cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Một tài khoản Facebook lạ kết bạn, làm quen rồi đề nghị anh H.M chuyển sang Viber trò chuyện. Sau khi dụ anh tham gia "chat sex", đối tượng ghi lại màn hình và yêu cầu chuyển 30 triệu đồng để không phát tán clip. Dù đã nộp tiền, anh H.M vẫn bị đe dọa đòi thêm tiền. Cuối cùng, anh quyết định khóa tài khoản mạng xã hội và trình báo cơ quan công an.

Câu chuyện của K.C và anh H.M là lời nhắc nhở cho tất cả người dùng về tầm quan trọng của việc bảo vệ thông tin cá nhân trên không gian mạng.

Cần có chế tài xử lý hành vi lợi dụng không gian mạng

Mới đây, Bộ Công an vừa gửi tin nhắn cảnh báo về việc xuất hiện tình trạng tội phạm lợi dụng các hình ảnh, video của người dân được công khai trên không gian mạng để chỉnh sửa, cắt, ghép tạo nội dung nhạy cảm nhằm đe dọa, tống tiền.

Bộ Công an khuyến cáo người dân cảnh giác, không chuyển tiền khi bị đe dọa, khi phát hiện có dấu hiệu bị lừa đảo hay cưỡng đoạt tài sản cần nhanh chóng trình báo cơ quan công an nơi gần nhất và phản ánh qua ứng dụng VNeID.

Luật sư Hoàng Văn Hà, Giám đốc Công ty Luật ARC Hà Nội, nhận định rằng tình trạng tội phạm mạng sử dụng công nghệ để cắt ghép hình ảnh nhạy cảm nhằm đe dọa, tống tiền đang là một vấn đề đáng lo ngại. Hiện tượng này không chỉ phản ánh những lỗ hổng trong quản lý thông tin cá nhân trên không gian mạng mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao ý thức người dùng.

Theo luật sư Hà, pháp luật Việt Nam đã quy định rõ ràng về các tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, tống tiền tại Điều 170 và Điều 290 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Tuy nhiên, cần có những quy định cụ thể hơn để xử lý các hành vi: Cung cấp, chia sẻ hoặc sử dụng trái phép thông tin cá nhân của người khác trên không gian mạng; Tạo dựng hình ảnh, video giả mạo nhằm bôi nhọ, tống tiền người khác; Lợi dụng danh tính giả để thực hiện hành vi phạm tội.

Ngoài ra, cần tăng cường chế tài xử phạt hành chính đối với các nền tảng không kiểm duyệt chặt chẽ thông tin đăng ký, dẫn đến việc tạo tài khoản ảo để thực hiện hành vi phạm pháp. "Nếu một nền tảng mạng xã hội không có biện pháp xác thực danh tính người dùng và để xảy ra các vụ lừa đảo, tống tiền, các nền tảng này có thể bị xử phạt hành chính theo Luật An ninh mạng 2018. Tuy nhiên, nếu thiếu cảnh giác trong việc bảo vệ thông tin cá nhân, người dùng cũng phải chịu một phần trách nhiệm trong việc để lộ thông tin của mình", luật sư Hà nêu quan điểm.

Xuân Đoàn