Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung có nguy cơ leo thang sang một mặt trận mới, khi chính quyền Washington vừa đưa ra đề xuất áp đặt mức phí khủng lên tới triệu đô la Mỹ đối với tàu chở hàng Trung Quốc khi cập cảng Mỹ. Động thái này được xem là đòn "nắn gân" mạnh mẽ của Mỹ nhằm vào ngành vận tải biển và đóng tàu của Trung Quốc, đồng thời là lời cảnh báo về một cuộc thương chiến có thể bùng nổ trong tương lai gần.

Theo tờ Wall Street Journal, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) vừa công bố đề xuất áp dụng một loại phí mới chưa từng có tiền lệ, mức phí "trên trời" lên tới hàng triệu đô la Mỹ cho mỗi lần tàu chở hàng mang quốc tịch Trung Quốc hoặc do Trung Quốc chế tạo cập cảng biển Mỹ. Nếu đề xuất này được thông qua và thực thi, chi phí vận tải biển đến Mỹ, vốn đã leo thang trong thời gian gần đây, sẽ còn đội lên gấp nhiều lần, gây ra những hệ lụy to lớn cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ.

USTR đưa ra đề xuất này dựa trên kết quả đánh giá ngành vận tải biển và logistics của Mỹ, trong đó kết luận rằng Trung Quốc đang thực hiện các hành vi thương mại không công bằng, gây tổn hại đến lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ. Theo USTR, việc Trung Quốc thống trị thị trường đóng tàu thế giới với hơn một nửa số tàu chở hàng, tàu chở dầu và các loại tàu biển khác được sản xuất tại Trung Quốc trong năm 2023, đã tạo ra một sự phụ thuộc nguy hiểm của các ngành công nghiệp Mỹ, từ Amazon, Volkswagen đến nông sản và năng lượng, vào các đội tàu Trung Quốc.

Mục tiêu trực diện của đề xuất thuế quan mới này là Tập đoàn Vận tải biển Trung Quốc (Cosco), gã khổng lồ vận tải biển lớn nhất thế giới và là doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc. Theo số liệu thống kê, đội tàu của Cosco và các công ty vận tải biển Trung Quốc khác hiện chiếm tới 19% tổng số tàu chở hàng thương mại toàn cầu. Nếu đề xuất được thông qua, mỗi lần tàu Cosco cập cảng Mỹ, ngoài các loại phí thông thường, sẽ phải gánh thêm khoản phí lên tới 1 triệu đô la Mỹ.

Đáng chú ý, đòn đánh thuế quan của Mỹ không chỉ nhắm vào các doanh nghiệp Trung Quốc, mà còn ảnh hưởng đến cả các hãng tàu quốc tế khác, như tập đoàn Maersk của Đan Mạch và hãng tàu Mediterranean Shipping Company (MSC) của Thụy Sĩ, vốn cũng sử dụng nhiều tàu chở hàng do Trung Quốc chế tạo. Những con tàu này, dù không mang quốc tịch Trung Quốc, vẫn sẽ phải chịu mức phí khủng khi cập cảng Mỹ, nếu đề xuất mới được thông qua.

Giới chuyên gia nhận định, nếu đề xuất của USTR trở thành hiện thực, chi phí vận tải biển từ châu Á đến Mỹ sẽ tăng lên ít nhất 10 lần, gây ra những tác động tiêu cực dây chuyền đến chuỗi cung ứng toàn cầu, đẩy giá cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ lên cao và cuối cùng người tiêu dùng Mỹ sẽ phải gánh chịu hậu quả. Ông Lars Jensen, Giám đốc điều hành công ty tư vấn Vespucci Maritime, cảnh báo rằng đây là một "hành động liều lĩnh" và kêu gọi chính phủ Mỹ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.