Xã hội
“Nữ tướng” ngành sữa 42 năm tự tin, quyết đoán trên thương trường
11:00 AM 01/11/2018
(LĐXH) - Trong khuôn khổ Women's Summit 2018 - sự kiện lớn nhất bàn về vai trò lãnh đạo của phụ nữ và cách thức hỗ trợ phụ nữ phát triển tại Việt Nam diễn ra ngày 18/10 tại TP.HCM, Forbes Việt Nam lần đầu tiên công bố giải thưởng "Thành tựu trọn đời", vinh danh bà Mai Kiều Liên - Tổng Giám đốc Công ty sữa Việt Nam (Vinamilk).
Đây là giải thưởng danh giá dành cho người phụ nữ Việt nổi bật, có những thành tích và đóng góp đã được chứng minh và ảnh hưởng lớn tới xã hội, đất nước.
 
Khởi đầu đam mê và bản lĩnh của nữ doanh nhân
 
Sinh ra ở Pháp vào năm 1953 trong một gia đình mà bố mẹ đều là bác sĩ, bà Mai Kiều Liên sau đó đã cùng bố mẹ về Việt Nam theo tiếng gọi của Hồ Chủ tịch để cống hiến cho đất nước.
Theo chia sẻ của bà Liên, gắn bó với ngành sữa có lẽ là duyên phận bởi trước đó, bà đã từng trăn trở rất nhiều khi Nhà nước cử đi Nga học về ngành chế biến sữa - một ngành mà lúc đó còn hoàn toàn mới lạ ở Việt Nam. Tuy nhiên, trước thực tế là sau chiến tranh, người dân và trẻ em Việt Nam sẽ gặp nhiều vấn đề về dinh dưỡng, khó tránh khỏi sự suy yếu về thể chất nên ngành sữa sẽ trở nên rất cần thiết; cộng với sự động viên rất lớn từ gia đình, bà đã quyết tâm theo đuổi, gắn bó với ngành sữa và đồng hành cùng Vinamilk hơn 40 năm qua.
Ban đầu, khi bà về làm việc tại Vinamilk vào tháng 8/1976, công ty còn gặp rất nhiều khó khăn về vốn, thiếu thốn về máy móc thiết bị, công nhân kỹ thuật, nguyên liệu… Cụ thể, toàn bộ hệ thống dây chuyền, máy móc cũ kỹ lạc hậu, nguyên liệu sản xuất khan hiếm, sữa sản xuất ra không thể cạnh tranh được với sữa nhập khẩu.
Đứng trước những khó khăn đó, để phát huy sức mạnh tập thể, ở vai trò “thuyền trưởng”, bà Mai Kiều Liên cùng dàn lãnh đạo Vinamilk đã đi đầu phát động phong trào thi đua sáng tạo. Thời điểm đó, ngành công nghiệp chế biến sữa Việt Nam đứng trước một thách thức lớn là phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập của nước ngoài. Đó chính là điều mà bà Mai Kiều Liên luôn day dứt và quyết tâm phải tháo gỡ. Theo đó, thông qua nhiều hình thức, từ năm 1990, Vinamilk đã tiến hành mua trực tiếp nguồn nguyên liệu với giá rẻ vài trăm USD/tấn thông qua các công ty xuất nhập khẩu, góp phần giảm giá thành, cạnh tranh được với hàng ngoại nhập tràn lan trên thị trường.
Cùng với đó, Vinamilk đã khẩn trương nhập máy móc hiện đại để sản xuất sữa tươi tiệt trùng và thu mua sữa của nông dân với giá cao hơn nguyên liệu sữa nhập khẩu; hỗ trợ nông dân con giống, thú y, kỹ thuật chăn nuôi, thiết bị bảo quản sữa và không ngần ngại giảm lãi để khuyến khích phát triển đàn bò sữa trong nước.
Như bà Liên từng chia sẻ, cơ hội kinh doanh luôn hiện diện, nếu thị trường đã đầy đủ thì tìm ngách mà đi, tức là "né" những cái đối thủ đang có. Nếu những cái họ có mà mình làm tốt hơn thì vẫn có cơ hội. Và dần dà, với mô hình liên kết với người nông dân mở rộng vùng chăn nuôi, đồng thời tự mình hình thành các trang trại chăn nuôi bò sữa từ Bắc chí Nam, nâng tổng đàn từ 3.000 con (năm 1991) lên tới 113.000 con (năm 2015), ản lượng sữa đã đạt 200.000 tấn/năm, giúp công ty chủ động được 50% nguồn nguyên liệu sữa cho sản xuất. Hơn nữa, quyền lợi người chăn nuôi bò sữa cũng được mở rộng, đảm bảo.
Suốt quá trình đổi mới từ 1991 cho đến trước cổ phần hóa 2003, với chiến lược đến với nông nghiệp, nông thôn, nông dân qua “Cuộc cách mạng trắng” kết hợp hiện đại hóa máy móc thiết bị, công nghệ tiên tiến hàng đầu thế giới, Vinamilk đã chiếm thị phần trong nước 45%, trong đó, sữa đặc chiếm 75%; sữa tươi 53%; sữa chua các loại 90% và sữa bột 25%. Hệ thống bán hàng của Vinamilk tỏa rộng khắp cả nước trong cả 3 hình thức phân phối là bán buôn, bán lẻ (240.000 điểm bán lẻ) và cửa hàng phân phối trực tiếp (575 cửa hàng). Sản phẩm của Vinamilk đã có mặt ở gần 1.500 siêu thị lớn nhỏ và gần 600 cửa hàng tiện lợi trên toàn quốc.
Ở thị trường ngoài nước, Vinamilk đã thắng thầu nhiều lần bằng các lợi thế của chất lượng sản phẩm, giá cả và uy tín thực hiện hợp đồng cho các đối tác. Sau nhiều thập kỷ, sản phẩm của Vinamilk đã vươn ra khỏi tầm quốc gia, có mặt ở 31 quốc gia trên thế giới, trong đó các thị trường khó tính như Mỹ, Anh, Đức Canada… Song song với đó, các cơ sở sản xuất, kinh doanh của vinamilk đã được xây dựng tại Mỹ, Anh, Ba Lan, Newzealand, Campuchia cũng đã góp phần không nhỏ đưa kim ngạch xuất khẩu đến nay đạt 200 triệu USD/năm.
Đến nay, Vinamilk đã có 13 nhà máy trên khắp Việt Nam và 3 nhà máy tại Mỹ, New Zealand, Campuchia; 02 văn phòng tại Ba Lan và Thái Lan, 10 trang trại bò sữa quy mô công nghiệp, xây dựng nên một thương hiệu vững mạnh tại Việt Nam và đặt những dấu ấn đầu tiên trên thị trường thế giới. Năm 2017 vừa qua, Vinamilk đạt kế hoạch doanh thu 51.000 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước hơn 4.200 tỷ đồng.
Nhờ sự dẫn dắt và định hướng đường lối cũng như đánh giá đúng tiềm năng thị trường của thủ lĩnh Mai Kiều Liên cùng dàn lãnh đạo tâm huyết, Vinamilk đã từng bước khắc phục khó khăn tồn tại và liên tục cải tiến trong sản xuất cũng như quản lý, đạt nhiều thành tích kinh doanh nổi trội vượt bậc. Trong năm 2017, Vinamilk đã vinh dự được tạp chí Forbes đưa vào danh sách 2.000 công ty niêm yết xuất sắc nhất thế giới (GLOBAL2000) và là công ty duy nhất trong lĩnh vực Thực phẩm và đồ uống của châu Á ghi tên vào TOP10 của danh sách ASIA 300 của Tạp chí tài chính Nikkei Nhật Bản. Giá trị thương hiệu của Vinamilk được Forbes Việt Nam định giá hơn 1,7 tỷ đô la Mỹ, đứng đầu danh sách 40 thương hiệu giá trị nhất Việt Nam trong hai năm liên tiếp 2016, 2017.
Liên tiếp giữ các vị trí then chốt trong công ty, đặc biệt hai chức vụ quan trọng nhất là Chủ tịch và Tổng Giám đốc Vinamilk, bà Mai Kiều Liên là nữ doanh nhân duy nhất của Việt Nam có mặt liên tiếp từ năm 2012-2015 trong danh sách 50 Nữ Doanh nhân Quyền lực nhất châu Á do Forbes bình chọn và được trao tặng giải thưởng Nikkei Asia Prize của Nikkei Inc. Bên cạnh đó, bà Mai Kiều Liên cũng là một trong 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam do Forbes Việt Nam bình chọn vào năm 2017.
 
Đánh giá tiềm năng thị trường để đón đầu xu thế
 
Theo bà Mai Kiều Liên, muốn có sản phẩm đi đầu trên thị trường thì phải luôn sáng tạo và đây cũng chính là yếu tố sống còn đối với mỗi doanh nghiệp. Vinamilk rất tự tin với kế hoạch kinh doanh trong 5 năm tới vì không chỉ thị trường trong nước, mà thị trường nước ngoài cũng đã được chuẩn bị kỹ lưỡng. Đây là nền tảng kinh doanh vững chắc để Vinamilk phát triển kế hoạch kinh doanh.
Với mục tiêu phát triển thương hiệu doanh nghiệp mở rộng thị trường tiêu thụ ra các nước, năm 2017, Vinamilk đã đưa ra một chiến lược dài hơi cho 5 năm (2017 - 202). Theo đó, doanh nghiệp này xác định: giành thế dẫn đầu áp đảo ở tất cả các ngành hàng sữa; tạo ra những năng lực để thắng lợi ở mảng ngành hàng lạnh; phát triển kênh bán hàng mới; trở thành công ty sữa tạo ra giá trị gia tăng nhiều nhất tại Đông Nam Á, đi đầu trong đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, sẽ đầu tư vào các thị trường đang phát triển và mới nổi tại Đông Nam Á để xây dựng các công ty con thành công thông qua việc M&A và hợp tác.
Vinamilk cũng xác định, trong 5 năm tới sẽ tiếp tục tìm kiếm cơ hội tại thị trường Mỹ, châu Âu, châu Á và châu Phi để tăng cường năng lực sản xuất và nguồn nguyên liệu sữa; đồng thời, đầu tư có chọn lọc vào các ngành hàng và kênh phân phối sẽ trở thành trụ cột cho tăng trưởng trong 10 - 20 năm tiếp theo.
Cùng với quyết định sáng suốt dẫn đến sự thành công rực rỡ của Vinamilk là phải cổ phần hóa và đưa công ty niêm yết trên sàn chứng khoán, “nữ tướng” ngành sữa Mai Kiều Liên cũng đã có nhiều quyết định nhìn xa, trông rộng khi nhiều năm trước đã đầu tư phát triển vùng nguyên liệu và hệ thống nhà máy trong và ngoài nước nhằm chủ động việc sản xuất của công ty. Có thể nói, cho đến thời điểm này, có tới 90% ý tưởng sản phẩm mới của Vinamilk xuất phát từ thủ lĩnh tâm huyết Mai Kiều Liên. Bà cũng là tác giả khai sinh ra việc sản xuất theo phương pháp công nghiệp các mặt hàng: sữa chua, sữa bột cho trẻ em, sữa tươi tiệt trùng, sữa đậu nành, nước ép trái cây, phô mai… của Vinamilk.
 
Nữ doanh nhân tâm huyết với cộng đồng
 
Trong hơn 40 năm đồng hành và phát triển cùng Vinamilk, bên cạnh việc tâp trung kinh doanh, sản xuất, bà Mai Kiều Liên đã định hướng doanh nghiệp đặt tâm huyết vào các hoạt động phát triển cộng đồng, đóng góp cho xã hội. Trong số ấy phải kể tới chương trình có ý nghĩa cao cả "Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam". Quỹ đã trao tặng hàng chục triệu ly sữa bổ dưỡng cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn trong cả nước, góp phần giúp các em có được cơ hội phát triển toàn diện hơn về thể chất và trí tuệ. Sau gần 10 năm, đã có khoảng 31,5 triệu ly sữa (tương đương gần 130 tỷ đồng) được trao cho hơn  nghìn trẻ em nghèo trên toàn quốc.
Bên cạnh chương trình "Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam", Vinamilk còn là đơn vị tiên phong và thường xuyên triển khai các chương trình Sữa học đường tại các tỉnh: Bắc Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Khánh Hoà, Đà Nẵng… với tổng số lượng học sinh được thụ hưởng từ chương trình là khoảng 500 nghìn học sinh, tương đương 100 tỷ đồng trong suốt 10 năm (tính từ năm học 2006-2007 đến nay).
Bên cạnh đó, Vinamilk còn tham gia "Quỹ 1 triệu cây xanh dành cho Việt Nam", mục đích trồng thêm nhiều cây xanh cho các tỉnh, thành phố, cải thiện môi trường sống cho người dân. Từ năm 2012 đến nay, chương trình đã tổ chức trồng cây tại hơn 20 tỉnh thành trên toàn quốc với tổng số gần 480.722 cây xanh các loại, giá trị đạt gần 7 tỷ đồng.
Đặc biệt, hơn 10 năm nay, Vinamilk còn ủng hộ cho Quỹ Bảo trợ bệnh nhân nghèo để thực hiện các ca mổ tim bẩm sinh cho trẻ em, ủng hộ người dân vùng lũ lụt miền Trung và miền Bắc, phụng dưỡng nhiều Bà mẹ Việt Nam anh hùng... Công ty cũng đã thành lập các trung tâm tư vấn dinh dưỡng sức khỏe trên cả nước, khám và cung cấp sữa miễn phí hàng năm cho hàng nghìn lượt trẻ em, học sinh tiểu học và đối tượng suy dinh dưỡng.
Với những nỗ lực, tâm huyết đã cống hiến đưa Vinamilk trở thành một thương hiệu lớn hàng đầu Việt Nam, không khó hiểu khi bà Mai Kiều Liên được rất nhiều các tổ chức uy tín trong và ngoài nước vinh danh./.

Thục Quyên

 

Từ khóa: