Thực hiện chính sách thu hút vốn đầu tư FDI, số lượng lao động là người nước ngoài làm việc trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ngày càng tăng. Hiện tại, toàn tỉnh có 121 doanh nghiệp, tổ chức đang sử dụng lao động là người nước ngoài, với tổng số lao động nước ngoài là 561 người. Trong đó, Hàn Quốc là 357 người, Trung Quốc 101 người, Philippin 52 người, Nhật Bản 17  người,  Đài Loan 12 người, lao động các nước khác là 22 người. Các đơn vị sử dụng nhiều lao động nước ngoài với các vị trí chủ chốt như quản lý, điều hành, chuyên gia, tập trung chủ yếu trong Khu công nghiệp Thụy Vân, Cụm công nghiệp Đồng Lạng, Cụm công nghiệp Tử Đà.

Theo báo cáo của Sở Lao động – TBXH, trong 5 năm trở lại đây, Phú Thọ có 7 công ty nước ngoài trúng thầu thực hiện 5 dự án trên địa bàn, gồm: Công ty ETF - thầu chín gói thầu xây lắp số 01, Công ty Keangnam Enterprises.,Ltd (Hàn Quốc) - thầu chính gói thầu A4, Công ty Posco E&C (Hàn Quốc) - thầu chính gói thầu A3 thuộc Dự án đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai; Công ty Artelia Ville&Transport thực hiện Dự án phát triển toàn diện kinh tế- xã hội đô thị Việt Trì, Hưng Yên và Đồng Đăng - hợp phần dự án tại thành phố Việt Trì; Công ty Kirloskar Brothers Limited (Ấn Độ) gói thầu số 05, dự án Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình Trạm bơm tiêu Bình Bộ (huyện Phù Ninh); Công ty Keangnam Enterprises.,ltd ( Hàn Quốc) thực hiện gói thầu số 02, dự án cung cấp thiết bị và xây dựng hệ thống xử lý nước thải thành phố Việt Trì; Tập đoàn Saman (Hàn Quốc) thực hiện tư vấn dự án xây dựng hệ thống thu gom và xử lý nước thải thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

Giáo viên người Philippin đang giảng dạy tại hệ thống anh ngữ quốc tế Ocean Edu Việt Trì (ảnh Báo Phú Thọ)

Bà Nguyễn Hiển Ngọc, Trưởng phòng Việc làm - An toàn lao động (Sở lao động – TBXH), cho biết: Do lao động người nước ngoài làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức ở tỉnh Phú Thọ khá đông nên công tác quản lý đã được các cấp, ngành chức năng đặc biệt quan tâm với mục tiêu nhằm vừa đảm bảo phát triển kinh tế, vừa giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Đặc biệt, công tác quản lý, cấp phép cho lao động là người nước ngoài đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở Lao động - TBXH, Sở Ngoại vụ, Công an tỉnh, Ban Quản lý các Khu công nghiệp trong tỉnh. Để quản lý tốt lao động người nước ngoài làm việc tại tỉnh, Sở Lao động - TBXH đã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách của Nhà nước đến tất cả các doanh nghiệp đã và sẽ có nhu cầu sử dụng lao động là người nước ngoài, đồng thời, tuyên truyền đến các tầng lớp nhân dân, chính quyền các địa phương hạn chế các hành vi vi phạm do người nước ngoài gây ra tại nơi cư trú, lao động. Đồng thời, yêu cầu các doanh nghiệp phải báo cáo tình hình sử dụng lao động là người nước ngoài theo định kỳ, thực hiện đầy đủ các thủ tục để cấp phép cho lao động người nước ngoài theo đúng quy định. Đến nay, nhìn chung, người sử dụng lao động và người lao động nước ngoài đã có ý thức tốt trong việc chấp hành các quy định về lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam như: khai báo tạm trú, đăng ký nhu cầu sử dụng người lao động nước ngoài, làm các thủ tục đề nghị cấp, cấp lại giấy phép lao động, xác nhận không thuộc diện cấp giấy phép lao động cho người lao động nước ngoài.

Tiếp đến, Sở Lao động – TBXH còn thường xuyên phối hợp với Công an tỉnh trao đổi thông tin về các doanh nghiệp, tổ chức sử dụng người lao động nước ngoài, cá nhân người lao động nước ngoài làm việc không đúng quy định; trao đổi thông tin với Sở Ngoại vụ về công dân Indonesia làm việc trên địa bàn tỉnh, việc mở rộng địa bàn hoạt động của Tổ chức France Volontaires và Trường Đại học Hùng Vương tiếp nhận 3 tình nguyện viên tiếng Trung, thông tin về việc lao động Triều Tiên làm việc tại Phú Thọ. Phối hợp với Sở Ngoại vụ, Công an tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân, Ban Quản lý các khu công nghiệp trao đổi thông tin trường hợp người lao động quốc tịch Trung Quốc bị tai nạn dẫn đến tử vong xảy ra tại Công ty Cổ phần CMC (Kcông nghiệp Thụy Vân)…

Để thực hiện tốt công tác quản lý lao động người nước ngoài tại tỉnh, hàng năm, Phú Thọ đều thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức thanh, kiểm tra theo định kỳ và đột xuất việc sử dụng lao động nước ngoài ở các doanh nghiệp để có giải pháp điều chỉnh, quản lý phù hợp. Thông qua công tác kiểm tra, Sở Lao động - TBXH đã phát hiện một số trường hợp lao động người nước ngoài vi phạm các quy định như sử dụng thị thực du lịch để sửa chữa, vận hành dây chuyền máy ép gạch tại Công ty TNHH TV và DL Vĩnh Phú; tổ chức dạy tiếng Hàn Quốc không được phép của cơ quan có thẩm quyền. Bên cạnh đó, việc chấp hành chế độ báo cáo với Sở về tình hình sử dụng lao động người nước ngoài của một số đơn vị còn chưa nghiêm túc, gây khó khăn cho công tác theo dõi, quản lý của cơ quan Nhà nước.

Bên cạnh đó, qua công tác thanh, kiểm tra cũng phát hiện nhiều doanh nghiệp, tổ chức bảo lãnh người nước ngoài vào làm việc với thị thực doanh nghiệp sau đó mới hoàn thiện thủ tục đề nghị cấp giấy phép lao động; cá biệt, có trường hợp doanh nghiệp bảo lãnh người nước ngoài nhiều lần với thị thực doanh nghiệp. Tại một số doanh nghiệp, tổ chức việc báo cáo giải trình chưa đầy đủ, việc xác định vị trí công việc sử dụng người lao động nước ngoài còn chưa sát thực tế, số lượng người đăng ký lớn hơn so với nhu cầu thực tế, báo cáo không đảm bảo trước ít nhất 30 ngày theo quy định, để người lao động nước ngoài sắp hết thời hạn làm việc mới báo cáo hoặc bảo lãnh người nước ngoài sang với thị thực doanh nghiệp để thử việc, không ký hợp đồng sau đó mới thực hiện báo cáo.

Mặc dù, sau kiểm tra, Sở Lao động – TBXH đã đôn đốc và yêu cầu các đơn vị phải sớm hoàn thiện các thủ tục xin cấp phép cho người nước ngoài theo đúng quy định, nếu không sẽ bị trục xuất theo luật định; đồng thời, kiến nghị tăng cường phối hợp, trao đổi thông tin giữa các ngành chức năng trong công tác quản lý lao động là người nước ngoài theo quy chế phối hợp đã ký kết, ban hành. Tuy nhiên, để tăng cường công tác quản lý lao động người nước ngoài làm việc tại địa phương, các ngành chức năng ở Phú Thọ cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật lao động cư trú của Việt Nam với các hình thức phong phú, phù hợp để người sử dụng lao động và lao động nước ngoài hiểu được quyền lợi và nghĩa vụ của các bên. Tăng cường sự phối hợp giữa các ngành chức năng để quản lý chặt chẽ lao động người nước ngoài; đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp, tổ chức có sử dụng lao động nước ngoài trong việc thực hiện các quy định của pháp luật; kịp thời phát hiện những sai phạm để hướng dẫn khắc phục và xử lý nghiêm đối với các trường hợp cố tình vi phạm.