So với năm 2017, số vụ TNLĐ chết người và số người chết trong khu vực có quan hệ lao động giảm lần lượt là 10,8% và 6,6%. Còn trong khu vực người lao động làm việc không có hợp đồng lao động lại tăng tương ứng là 57,6% và 59,16%.

Lý giải tình hình TNLĐ tăng cao trong khu vực không có quan hệ lao động, ông Hà Tất Thắng – Cục trưởng Cục An toàn lao động (Bộ LĐTBXH) cho biết: TNLĐ trong khu vực người lao động làm việc không theo hợp đồng tăng cao, bởi vì từ ngày 1/7/2016, việc thống kê, báo cáo TNLĐ trong khu vực không có quan hệ lao động bắt đầu được triển khai theo qui định của Luật ATVSLĐ. Năm 2017, mới có 41 tỉnh thực hiện thống kê, năm 2018 con số này đã lên được 52 tỉnh. Điều này cho thấy ngày càng có nhiều địa phương quan tâm đến công tác thống kê TNLĐ. Chính vì vậy con số TNLĐ cũng sẽ tăng lên và phản ánh đúng hơn về thực trạng ATVSLĐ và từ đó chúng ta sẽ có những chính sách phù hợp hơn để cải thiện tình hình TNLĐ.

Các vụ TNLĐ xảy ra chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí luyện kim. Đáng lưu ý, năm 2018 đã xảy ra 17 vụ TNLĐ nghiêm trọng (làm chết từ 2 người trở lên và làm bị thương nhiều người) tại các địa phương: Cao Bằng, Hà Nội, Hải Dương, Hải Phòng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Đồng Nai, Trà Vinh, Đắk Nông. TNLĐ xảy ra trong các lĩnh vực xây dựng, khai thác khoáng sản, điện, nổ lò, ngạt khí. Ngoài một số vụ TNLĐ nghiêm trọng đang trong quá trình điều tra, chưa có hình thức xử lý, năm 2018 có 15 vụ đề nghị khởi tố, trong đó 3 vụ đã có quyết định khởi tố của cơ quan cảnh sát điều tra.

Về nguyên nhân dẫn đến TNLĐ. Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, nguyên nhân do người sử dụng lao động chiếm 46,49 %, cụ thể: Người sử dụng lao động không xây dựng quy trình, biện pháp làm việc an toàn chiếm 24,56 % tổng số vụ; Do tổ chức lao động và điều kiện lao động chiếm 9,64 % tổng số vụ; Người sử dụng lao động không huấn luyện an toàn lao động hoặc huấn luyện an toàn lao động chưa đầy đủ cho người lao động chiếm 7,02 % tổng số vụ; Thiết bị không đảm bảo an toàn lao động chiếm 0,88 % tổng số vụ. Nguyên nhân người lao động vi phạm quy trình quy chuẩn an toàn lao động chiếm 18,42 % tổng số số vụ. Còn lại 35,06 % là những vụ TNLĐ xảy ra do các nguyên nhân khác như: tai nạn giao thông, nguyên nhân TNLĐ do người khác, khách quan khó tránh...

Theo số liệu báo cáo sơ bộ của các địa phương, thiệt hại về vật chất do TNLĐ xảy ra năm 2018 như sau: chi phí tiền thuốc, mai táng, tiền bồi thường cho gia đình người chết và những người bị thương,... là 1.494 tỷ đồng; thiệt hại về tài sản là 5,0 tỷ đồng; tổng số ngày nghỉ do tai nạn lao động là 127.034 ngày.

Năm 2018, đã có 51/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo thống kê tai nạn lao động đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động; trong đó có 42 địa phương báo cáo có xảy ra tai nạn lao động, 09 địa phương báo cáo không xảy ra tai nạn lao động: Bình Dương, Ninh Thuận, Bình Thuận, Sơn La, Bến Tre, Đồng Nai, Hà Nam, Sóc Trăng, Vĩnh Phúc; 12 địa phương chưa có báo cáo: Kiên Giang, Quảng Ngãi, Bạc Liêu, Tuyên Quang, Quảng Bình, Phú Thọ, Kon Tum, Cần Thơ, Gia Lai, Ninh Bình, Bình Phước, Long An. Số địa phương gửi báo cáo theo quy định tại Nghị định số 39/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 tăng so với năm 2017 là 18,6%.

Một số địa phương đã thực hiện gửi biên bản điều tra tai nạn lao động đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động như: Thái Nguyên, Đồng Tháp, Phú Thọ, An Giang, Hà Nội, Hòa Bình, TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, công tác điều tra tai nạn lao động đối với khu vực không có hợp đồng lao động chưa được triển khai đầy đủ theo quy định của pháp luật. Việc lập biên bản ghi nhận tai nạn lao động đối với người làm việc không theo hợp đồng lao động của Ủy ban nhân dân cấp xã triển khai còn rất hạn chế./.