Đề án đảm bảo môi trường cấp bách ngành Than trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2016-2020 có mục tiêu xác định các công trình môi trường trọng điểm cần triển khai thực hiện trong năm 2017 đến năm 2020, trong đó tập trung vào các vấn đề phát sinh do đợt mưa lũ lịch sử cuối tháng 7, đầu tháng 8/2015. Theo Đề án, giai đoạn từ năm 2017-2020 (bắt đầu triển khai năm 2017) có hơn 100 công trình, hạng mục đảm bảo môi trường cấp bách ngành Than được thực hiện. Đây là các dự án, công trình cấp bách cụ thể để sớm khắc phục những tác động tiêu cực do hoạt động khai thác than, ảnh hưởng đến môi trường mà trực tiếp là môi trường sống của người dân trên địa bàn tỉnh. Tổng kinh phí thực hiện Đề án hơn 2.600 tỷ đồng.

Trước đây, các hộ dân sinh sống dưới chân bãi đổ thải Chính Bắc Núi Béo (TP Hạ Long) tiềm ẩn nhiều nguy cơ phải đối mặt với tình trạng sạt lở đất đá, bùn đất tràn vào khi mưa và bụi phát tán ra môi trường xung quanh, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân. Tuy nhiên từ năm 2017 đến nay, triển khai Đề án đảm bảo môi trường cấp bách ngành Than, những vị trí có nguy cơ tác động xấu đến môi trường tại bãi thải Chính Bắc Núi Béo đã được TKV xử lý khắc phục bằng cách đầu tư các hạng mục công trình, như: Kè, đập, hệ thống thoát nước, trồng cây xanh. Bên cạnh đó, ngoài yêu cầu, giám sát các đơn vị thực hiện đổ thải phân tầng theo đúng chiều cao quy hoạch của bãi thải, từ năm 2017 đến nay, TKV còn hoàn nguyên cải tạo, trồng được gần 200ha cây xanh tại các khu vực phía Tây (Công ty Than Hòn Gai), phía Đông Nam (Công ty CP Than Hà Lầm), phía Đông (Công ty CP Than Hà Tu) và phía Bắc (khu vực Giáp Khẩu).

Ngoài bãi thải Chính Bắc Núi Béo, các bãi thải khác, như: Đông Cao Sơn, bãi thải vỉa 16 Hà Ráng, bãi thải Nam Khe Tam cũng được TKV đầu tư các hạng mục công trình để hoàn nguyên môi trường nhằm hạn chế tối đa ảnh hưởng môi trường đến khu vực xung quanh. Chính những giải pháp này đã giúp khu vực bãi thải mỏ Chính Bắc Núi Béo dần “hồi sinh” màu xanh trên khai trường khai thác than. Qua đó, giảm thiểu đáng kể tình trạng bụi, sạt lở đất đá tới khu vực xung quanh.

Nhằm giảm thiểu bụi ồn trong quá trình vận chuyển, sàng tuyển hướng tới khép kín khâu khai thác, vận chuyển, chế biến than từ năm 2017 đến năm 2019, TKV đã đầu tư hơn 1.100 tỷ đồng xây dựng, lắp đặt các công trình trọng điểm, như: Xây dựng tuyến băng tải Khe Ngát - Điền Công (TP Uông Bí); di dời hệ thống sàng 2 và kho than sạch Cọc Sáu; lắp đặt 7 máy phun sương, dập bụi cao áp tại Công ty CP Than Đèo Nai và Công ty CP Than Cao Sơn. Dự kiến năm nay TKV sẽ tiếp tục rà soát triển khai các công trình giảm thiểu bụi ồn cải thiện môi trường cảnh quan, đầu tư máy phun sương dập bụi cao áp ưu tiên khu vực kho than tập trung, bến cảng, khu vực chế biến than, bãi thải gần khu dân cư.
Theo báo cáo của Ban Môi trường (TKV), riêng năm 2019, Tập đoàn đã trồng cây phủ xanh cải tạo phục hồi môi trường hơn 102ha. Tổng diện tích đã trồng cây cải tạo phục hồi môi trường từ khi thực hiện Đề án đến hết năm 2019 là gần 500ha, đạt 120% khối lượng Đề án đề ra. Đối với hệ thống đê ngăn đập đất đá chân bãi thải, đến nay TKV đã xây dựng được 2 công trình, gồm: Đập số 8 và Mương số 2 thuộc hệ thống thoát nước chân bãi thải Bằng Nâu. Tính đến thời điểm này, giá trị thực hiện các công trình trong Đề án đảm bảo môi trường cấp bách ngành Than trên địa bàn tỉnh đạt hơn 2.018 tỷ đồng (đạt 76,3% tổng kế hoạch vốn Đề án).

Trong giai đoạn nước rút thực hiện Đề án đảm bảo môi trường cấp bách ngành Than trên địa bàn tỉnh, Tập đoàn đang phối hợp với TP Cẩm Phả giải phóng mặt bằng tiếp tục triển khai 5 công trình tại chân bãi thải Bằng Nâu và 2 công trình tại chân bãi thải Nam Khe Tam. Dự kiến năm nay, TKV tiếp tục trồng 100ha  cây tại các khu vực kết thúc khai thác, đổ thải; cải tạo phục hồi môi trường mặt bằng khu công nghiệp…

Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trong sản xuất kinh doanh than gắn với bảo vệ môi trường, TKV đang góp phần thực hiện chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh” của tỉnh./.