TS. Nguyễn Chí Hiếu, Giám đốc Học viện Phát triển Tư duy và Kỹ năng IEG đã chia sẻ tại buổi tọa đàm "Active Learning: Một phương pháp học mới" do TeamX Hanoi tổ chức.

Theo TS. Nguyễn Chí Hiếu, nhiều nghiên cứu mới đây kết luận rằng với lượng thông tin và kiến thức khổng lồ ở trường, cách học và dạy thầy đọc, trò chép truyền thống không còn phù hợp, không thể trang bị cho học sinh, sinh viên những kỹ năng tư duy cần thiết. Người trẻ cần phương pháp tiếp cận kiến thức chủ động và khoa học hơn trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin.

Học chủ động (Active Learning) là hình thức mà mỗi cá nhân phải tự đặt ra mục tiêu cho bản thân, hoạch định lộ trình đạt mục tiêu đó dưới sự hướng dẫn, trợ giúp của giảng viên, chuyên gia. Đây là phương pháp học tập, rèn luyện một cách khoa học, hiệu quả và ngày càng được các nhà giáo dục hàng đầu thế giới, cũng như học sinh, sinh viên ở quốc gia có nền giáo dục tiên tiến áp dụng như Mỹ, Hà Lan, Phần Lan, CHLB Đức...

Phương pháp học chủ động bao gồm thay đổi trong vai trò và trách nhiệm của cả sinh viên và thầy giáo. Sinh viên xem video, đọc tài liệu trước khi tới lớp. Thời gian trên lớp được dùng để thảo luận nhóm (thẩm tra rằng sinh viên có học) rồi áp dụng khái niệm vào các bài tập hay câu hỏi kiểm tra (nhằm phát triển kỹ năng). Sinh viên được khuyến khích cộng tác với người khác trong quá trình thảo luận nhưng họ phải làm những bài tập kiểm tra riêng biệt để chứng tỏ mình đã học.

"Học chủ động sẽ kích thích học sinh, sinh viên tư duy độc lập, khoa học hơn. Nó vượt trội so với phương pháp truyền thống bởi không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn mà còn bổ sung kiến thức về bề rộng, nền tảng qua hình thức phản biện trong giờ học", TS Nguyễn Chí Hiếu chia sẻ.

Tại Việt Nam, hình thức học chủ động chưa phổ biến và chưa đủ sức ảnh hưởng tới phương pháp dạy học. Theo các chuyên gia, khác biệt lớn nhất về cách dạy và học của nền giáo dục Mỹ so với Việt Nam là văn hóa thảo luận trong lớp. Tại Đại học Texas, các giáo sư đánh giá cao sinh viên có khả năng phản biện và chỉ ra lỗi sai của thầy. Lớp học được bố trí ngồi thành vòng tròn và có những buổi dành riêng cho thảo luận. Giáo sư chỉ quan sát, sinh viên tự trao đổi với nhau. Buổi thảo luận có thể bàn về cuốn sách mà tất cả được yêu cầu đọc trước ở nhà. Mỗi sinh viên phải phát biểu ít nhất 3 lần mới được cho điểm. Sinh viên Mỹ luôn chủ động trong việc học tập trên lớp. Những người phát biểu nhiều thường nằm trong top dẫn đầu về thành tích học tập, vì họ phải rất tập trung mới nghĩ ra câu hỏi để chất vấn giáo sư. Những sinh viên này thường chủ động viết email hẹn gặp riêng giáo sư để xin tham gia nhóm nghiên cứu; nếu cảm thấy không phù hợp, họ có thể tự rút lui hoặc chuyển sang nhóm khác.

Để thực hiện tốt thảo luận nhóm, giảng viên cần nắm vững quy trình thực hiện phương pháp này như phương tiện giảng dạy, phân nhóm phù hợp, chuẩn bị kỹ nội dung thảo luận và hướng dẫn cụ thể, quy định thời gian, đặc biệt là cần có quy định thưởng phạt rõ ràng trong thảo luận để tạo tính cạnh tranh.

Đặc biệt, việc học tập trong môi trường nhóm không chỉ thúc đẩy sự tích cực, sáng tạo của sinh viên, mà còn tạo sự gắn kết, giúp bạn trẻ làm quen với cách làm việc tập thể, có cơ hội học hỏi và biết cách lắng nghe.

Với "Active Learning", sau khi học là phần tổng kết, tư duy, áp dụng vào cuộc sống hàng ngày. Theo một nghiên cứu của Đại học Northwest Iowa (Mỹ), áp dụng phương pháp học này, người học thường nhớ được 10% những gì mình đọc, 20% những gì mình nghe và nhớ được đến 90% những thứ thực hiện/áp dụng. Do đó, nếu phương pháp học chủ động được áp dụng ở Việt Nam tin chắc sẽ giúp khơi dậy ở các bạn sinh viên tinh thần học tập chủ động, ươm mầm cho những sự cải tiến vượt trội và đem lại giá trị lớn cho cộng đồng, xã hội.

Đăng Doanh