Từ khi Thông tư 29/2024 của Bộ GD&ĐT có hiệu lực, một số địa phương ghi nhận nhiều cá nhân đến đăng ký kinh doanh để tổ chức dạy thêm tăng đột biến. Điều này khiến nhiều người băn khoăn, việc “quản” dạy thêm, học thêm phải chăng chỉ là chuyển từ hình thức này sang hình thức khác trong khi lại thiếu cơ chế quản lý chất lượng.

Giáo viên tìm cách hợp pháp hóa dạy thêm

Trước khi Thông tư 29 có hiệu lực, thầy Khải, giáo viên tiếng Anh bậc THCS tại Đống Đa, Hà Nội đã có hơn 50 học sinh học thêm tại nhà. Do khó tìm trung tâm uy tín để tổ chức lớp học, thầy quyết định tự mở trung tâm dạy thêm.

Là giáo viên trường công lập, thầy Khải không đủ điều kiện đứng tên kinh doanh nên nhờ người thân đăng ký trung tâm theo hình thức hộ kinh doanh. “May mắn là thủ tục đăng ký không yêu cầu chủ trung tâm có bằng cấp hay chuyên môn sư phạm. Chỉ sau vài tuần, tôi đã nhận được giấy chứng nhận và duy trì việc dạy thêm mà không bị gián đoạn hay tăng học phí đột biến”, thầy chia sẻ.

Tuy nhiên, theo quy định, hộ kinh doanh không được đặt tại căn hộ chung cư, nhà tập thể, khiến nhiều giáo viên gặp khó khăn trong việc tìm địa điểm giảng dạy. Không ít người phải thuê mặt bằng hoặc chia sẻ địa điểm với đồng nghiệp để duy trì lớp học.

Cô Thục, giáo viên Ngữ Văn bậc THCS tại Đống Đa, Hà Nội cho biết: “Nhà tôi ở chung cư nên không đủ điều kiện đăng ký hộ kinh doanh. Để không ảnh hưởng đến quá trình học của học sinh, tôi phải mượn địa điểm của đồng nghiệp để dạy tạm”.

Việc giáo viên chuyển sang mô hình dạy thêm theo hộ kinh doanh giúp hoạt động này minh bạch hơn, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức về địa điểm, chi phí và chất lượng giảng dạy.

Theo hiệu trưởng một trường THCS ở quận Đống Đa (Hà Nội), hơn 10 giáo viên đã xin phép đăng ký dạy thêm, chủ yếu là giáo viên Toán, Ngữ Văn và Tiếng Anh. Những thầy cô này vốn có đông học sinh theo học tại nhà, nay phải nhờ người thân đứng tên để mở trung tâm, đảm bảo đúng quy định.

Tuy nhiên, hiệu trưởng này nhận định, Thông tư 29 mới chỉ giải quyết phần ngọn của vấn đề, hạn chế việc giáo viên dạy thêm tại nhà tràn lan. "Giờ đây, giáo viên mở trung tâm hoặc dạy tại các cơ sở bên ngoài, nhưng chất lượng giảng dạy rất khó kiểm soát, không ai quản lý được hết. Chưa kể, học phí tại các trung tâm cao hơn, tạo thêm gánh nặng cho phụ huynh", bà chia sẻ.

Chị Thu Hằng, phụ huynh của một học sinh lớp 9 tại Hà Nội chia sẻ: "Tôi đăng ký cho con học thêm ở trung tâm với hy vọng cháu sẽ hiểu bài hơn. Nhưng sau một thời gian, tôi thấy cháu chỉ học theo khuôn mẫu, làm bài tập có sẵn mà ít tư duy sáng tạo. Tôi lo lắng rằng học thêm nhiều nhưng hiệu quả không cao".

Anh Minh Tuấn, có con học lớp 11 tại Hà Nội cũng băn khoăn về chi phí: "Học phí ở các trung tâm ngày càng cao, có nơi lên đến hàng triệu đồng mỗi tháng. Gia đình tôi phải cân nhắc rất kỹ trước khi quyết định đăng ký, nhưng nhiều khi cũng không có lựa chọn nào khác vì sợ con bị thua kém bạn bè".

Minh bạch hơn hay vẫn còn lỗ hổng?

Từ khi Thông tư 29/2024 có hiệu lực, hoạt động dạy thêm chuyển từ mô hình cá nhân sang trung tâm, nhưng bài toán quản lý chất lượng vẫn chưa có lời giải thỏa đáng.

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (ĐHQG Hà Nội) cho rằng, để quản lý tốt việc dạy thêm ngoài nhà trường, cần làm rõ một số vấn đề quan trọng:

Thứ nhất: Ai được phép dạy thêm? Cần có quy định cụ thể về điều kiện của người giảng dạy tại các trung tâm.

Thứ hai: Chương trình nào được phép dạy? Phải xác định nội dung giảng dạy có trùng với chương trình giáo dục phổ thông mới hay không.

Thứ ba: Quảng cáo khóa học ra sao? Cần cơ chế kiểm soát để tránh tình trạng quảng cáo quá đà, gây hiểu lầm cho phụ huynh.

Theo PGS.TS Trần Thành Nam, việc quản lý trung tâm dạy thêm cần minh bạch, ứng dụng công nghệ và số hóa dữ liệu. Một nền tảng trực tuyến thống nhất có thể giúp các cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ nội dung giảng dạy, đảm bảo không trùng lặp với chương trình chính khóa và kiểm soát chất lượng đầu ra.

“Nếu không làm được điều này, gánh nặng tài chính của phụ huynh sẽ không giảm, trong khi học sinh vẫn thụ động và không đạt được hiệu quả học tập như mong muốn”, ông nhận định.

Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh, Thông tư 29 đã quy định rõ trách nhiệm của giáo viên và nhà trường trong việc hỗ trợ học sinh chưa đạt chuẩn hoặc học sinh tài năng. Do đó, cần xem xét lại phạm vi nội dung mà các trung tâm dạy thêm được phép cung cấp để tránh chồng chéo với nhiệm vụ của nhà trường.

Trịnh Hải