Theo thống kê lực lượng lao động trên địa bàn tỉnh hiện nay gần 1,1 triệu người, trong đó tỷ lệ lao động làm việc trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp - thủy sản chiếm 38,3%, tỷ lệ lao động trong ngành công nghiệp - xây dựng chiếm 37,7%, dịch vụ chiếm 24%; hàng năm có khoảng 25-27 nghìn lao động có khả năng tham gia lực lượng lao động của tỉnh. Lực lượng lao động từ 18-40 tuổi hiện có khoảng 700.000 người, trong đó khoảng 330.000 người đang làm ở khu vực phi chính thức (lao động tự do, tự làm trong hộ gia đình hoặc làm trong lĩnh vực nông nghiệp); phần lớn số lao động này có nhu cầu chuyển dịch sang khu vực chính thức, khu vực sản xuất công nghiệp để có thu nhập cao hơn, ổn định hơn. Tình hình thực hiện các chính sách đối với người lao động thời gian qua.

Hiện trên địa bàn tỉnh có 7.105 doanh nghiệp đang hoạt động (doanh nghiệp nhà nước 12 doanh nghiệp, doanh nghiệp ngoài nhà nước 6.097 doanh nghiệp, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 440 doanh nghiệp), sử dụng 305 nghìn lao động, trong đó ở các khu công nghiệp sử dụng trên 192 nghìn lao động, ngoài khu công nghiệp sử dụng gần 113 nghìn lao động.

Làn sóng thứ tư dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến việc làm và đời sống của người lao động trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Trước tình hình đó, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Kế hoạch số 2330/KH-UBND ngày 21/5/2021 về hỗ trợ đời sống cho công nhân lao động đang ở trọ trên địa bàn tỉnh trong thời gian thực hiện cách ly phòng, chống Covid-19; các cơ quan chức năng của tỉnh đã thực hiện các hoạt động hỗ trợ các mặt hàng thiết yếu cho người lao động tỉnh ngoài, đang ở vùng cách ly xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg. Mức hỗ trợ quy đổi khoảng 75.000 đồng/người/ngày.

Để hỗ trợ người lao động ổn định đời sống, Liên đoàn Lao động các cấp đã tích cực triển khai các hoạt động hỗ trợ, cụ thể như sau: Liên đoàn Lao động tỉnh đã tổ chức đi thăm, động viên cán bộ y tế, các cơ sở y tế tuyến đầu điều trị, tham gia phòng chống dịch, các chốt kiểm soát dịch bệnh và các khu cách ly tập trung ở các địa phương; tổ chức cứu trợ khẩn cấp; cung cấp hàng hóa tại 15 “Siêu thị 0 đồng” bao gồm: 183.500 chiếc khẩu trang y tế, 257 thùng nước khoáng, 790 thùng mỳ tôm, 80 thùng lương khô, 425 thùng sữa, 22 thùng bánh ngọt, 215 thẻ điện thoại... trị giá khoảng 710 triệu đồng; đã trao 90 tấn gạo cho công nhân lao động đang ở các khu nhà trọ tại huyện Việt Yên, Yên Dũng, tổng trị giá 1.572,96 triệu đồng; quyết định hỗ trợ đợt 1 cho mỗi trường hợp F0 là 2.000.000 đồng; F1 là 500.000 đồng.

Liên đoàn Lao động cấp huyện và Công đoàn cơ sở đã vận động đoàn viên, công nhân viên chức lao động ủng hộ các địa phương cách ly, phong tỏa và cấp phát cho công nhân viên chức lao động 1.799.672 chiếc khẩu trang, 24.134 chai nước rửa tay sát khuẩn, 30.522 mặt nạ phòng, chống dịch, 40.297 bộ quần áo phòng, chống dịch; ủng hộ nhu yếu phẩm (gạo, mì tôm, nước uống, sữa, rau của quả...), nấu và cung cấp miễn phí 5.975 suất ăn cho công nhân lao động và người dân cách ly tập trung; tổng giá trị ủng hộ bằng tiền mặt và hiện vật là 12.600,07 triệu đồng.

Bên cạnh đó, tỉnh đã có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp đã trở lại sản xuất tuyển dụng lao động để bù đắp lực lượng lao động thiếu hụt do phải tạm hoãn, chấm dứt hợp đồng lao động do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh theo kế hoạch của doanh nghiệp thông qua hệ thống Trung tâm dịch vụ việc làm và các phương tiện truyền thông của tỉnh, trong đó giao Trung tâm dịch vụ việc làm thường xuyên tổng hợp nhu cầu tuyển lao động của doanh nghiệp và thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên hệ thống truyền thanh cơ sở, thường xuyên tổ chức các phiên giao dịch việc làm miễn phí để hỗ trợ doanh nghiệp tuyển lao động; chỉ đạo các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm trên địa bàn tỉnh hỗ trợ các doanh nghiệp tuyển dụng lao động theo nhu cầu.

Các chính sách do doanh nghiệp thực hiện. Với chủ trương thu hút lao động quay trở lại làm việc, nhiều giải pháp đã được doanh nghiệp áp dụng hiệu quả như: Thực hiện nghiêm túc việc trả lương ngừng việc cho người lao động; hỗ trợ chỗ ở hoặc tiền thuê nhà trọ cho người lao động; các doanh nghiệp lớn đã tăng thu nhập từ 1-2 triệu đồng/người/tháng cho công nhân; thành lập các đội xe đón công nhân ở các tỉnh lân cận quay trở lại làm việc…

Ngay khi bước đầu khống chế được dịch cuối tháng 5/2021, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành Kế hoạch số 213/KH-UBND ngày 25/5/2021 về việc tổ chức lại hoạt động sản xuất của doanh nghiệp trong các khu công nghiệp: Đình Trám, Quang Châu, Song Khê - Nội Hoàng, Vân Trung. UBND tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc Ban chỉ đạo khôi phục hoạt động sản xuất công nghiệp, kinh doanh thương mại trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Các Sở, ngành, địa phương đã tích cực hỗ trợ doanh nghiệp đón công nhân tại các vùng xanh, vàng quay trở lại làm việc trong doanh nghiệp, xây dựng mô hình công nhân an toàn, sản xuất an toàn, giao thông an toàn và nhà trọ an toàn. Đến nay, hầu hết các doanh nghiệp đã quay trở lại hoạt động, tổng số lao động, việc làm tăng cao hơn so với thời điểm trước dịch bệnh khoảng trên 40 nghìn lao động, một số doanh nghiệp có quy mô lớn phục hồi sản xuất kinh doanh nhanh, đã sử dụng lao động ở mức cao hơn so với thời điểm trước dịch như tập đoàn khoa học kỹ thuật Hồng Hải, Tập đoàn Luxshare, Công ty TNHH Siflex…

Bên cạnh đó, tỉnh cũng nhanh chóng hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động gặp khó khăn do dịch Covid-19 theo Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ. Tính đến ngày 31/10/2021, toàn tỉnh đã giảm đóng quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đối với 4.041 đơn vị (237.924 lao động) với số tiền gần 5,8 tỷ đồng; duyệt cho 05 doanh nghiệp tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất cho 5.101 lao động với số tiền gần 4,7 tỷ đồng (mức giảm 06 tháng ước 28 tỷ đồng); UBND tỉnh đã phê duyệt hỗ trợ 43.448 lao động đang tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương với số tiền gần 148,4 tỷ đồng (Đã chi trả cho 43.409 lao động đạt 99,69% so với số đã phê duyệt với số tiền 148,2 tỷ đồng); 80.495 lao động ngừng việc với số tiền 117,4 tỷ đồng (Đã chi trả cho 79.611 lao động đạt 98,9% so với số đối tượng đã phê duyệt với số tiền 116,1 tỷ đồng); 3.426 hộ kinh doanh với số tiền 10,3 tỷ đồng (Đã chi cho 3.247 hộ đạt 94,8% số đã phê duyệt với số tiền 9,6 tỷ đồng); 4.493 lao động không có giao kết hợp đồng lao động (lao động tự do) với số tiền hơn 6,7 tỷ đồng; Ngân hàng chính sách xã hội tỉnh cũng phê duyệt và giải ngân cho 177 doanh nghiệp vay vốn để trả lương khi phục hồi sản xuất kinh doanh cho 93.740 lao động với số tiền hơn 319 tỷ đồng và 04 doanh nghiệp vay vốn trả lương ngừng việc cho 538 lao động với số tiền 1,4 tỷ đồng; Bảo hiểm xã hội tỉnh đã giảm mức đóng cho 3.519 đơn vị (267.652 lao động) với tổng số tiền là hơn gần 165,4 tỷ đồng;  Đã hỗ trợ cho 148.781 lao động với số tiền 341 tỷ đồng từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp (Đạt 55,5% so với số lao động thuộc đối tượng được hỗ trợ. Dự kiến hoàn thành việc hỗ trợ trong tháng 11/2021).

Có thể nói, việc thực hiện tốt các chính sách đối với người lao động và doanh nghiệp thời gian qua của tỉnh Bắc Giang đã giúp người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn, yên tâm và tin tưởng vào chính sách của Nhà nước; các doanh nghiệp dần phục hồi và phát triển giúp tạo việc làm ổn định cho người lao động, góp phần đảm bảo an sinh xã hội địa của địa phương./.

Nguyễn Hiền