Theo SCMP, một cuộc điều tra quy mô lớn do Hội đồng Nhà nước Trung Quốc công bố mới đây đã phơi bày tình trạng giả mạo chữ ký trên biên bản xử phạt giao thông lan rộng với gần 2.000 vụ việc bị phát hiện chỉ trong năm 2024. Báo cáo điều tra cho thấy, nhiều chính quyền địa phương, đặc biệt là tại các khu vực đang đối mặt với áp lực tài chính, đã lạm dụng quyền lực, tùy tiện ban hành các quyết định xử phạt giao thông và làm giả chữ ký để tận thu từ người dân.

Tâm điểm của bê bối lần này là huyện Thiệp, thuộc thành phố Hàm Đan, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. Theo kết quả điều tra, cơ quan chức năng quận này đã bị chỉ đích danh và lên án vì hành vi lạm quyền, tùy tiện xử phạt người tham gia giao thông. Đáng chú ý, có tới 93% biên bản phạt giao thông được ban hành tại huyện Thiệp trong năm 2024 bị phát hiện có chữ ký giả mạo.

Ảnh minh họa. (AI)

Cụ thể, trong tổng số 2.099 biên bản phạt được kiểm tra, có tới 1.964 biên bản chứa thông tin sai lệch, chủ yếu là chữ ký của người vi phạm bị làm giả. Theo quy định pháp luật Trung Quốc, biên bản phạt giao thông chỉ có giá trị pháp lý khi có chữ ký và dấu vân tay xác nhận của người vi phạm. Tuy nhiên, tại huyện Thiệp, quy trình này đã bị bỏ qua một cách có hệ thống. Thậm chí, nhiều vụ vi phạm giao thông được cho là không đáng kể, không đủ căn cứ để xử phạt, cũng bị áp dụng các hình phạt tài chính một cách tùy tiện.

Vụ việc chỉ được đưa ra ánh sáng sau khi một tài xế xe tải đệ đơn tố cáo việc bị phạt 500 nhân dân tệ (tương đương 1,7 triệu đồng) với lý do "gây ô nhiễm đường bộ trong quá trình vận chuyển" mà không hề nhận được bất kỳ thông báo chính thức nào. Đơn tố cáo này đã nhanh chóng làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong dư luận, buộc chính quyền tỉnh Hà Bắc phải vào cuộc và tiến hành một cuộc điều tra toàn diện.

Kết quả điều tra đã dẫn đến việc đình chỉ công tác 4 cảnh sát giao thông trực tiếp liên quan và kỷ luật 5 quan chức cấp cao của huyện Thiệp, bao gồm cả Bí thư và Giám đốc sở giao thông vận tải. Tuy nhiên, báo cáo điều tra không công bố hình thức kỷ luật cụ thể đối với các cá nhân vi phạm.

Giới quan sát nhận định, tình trạng lạm dụng quyền lực và tận thu phi pháp thông qua xử phạt giao thông phản ánh áp lực tài chính ngày càng gia tăng mà chính quyền các địa phương Trung Quốc đang phải đối mặt. Trong bối cảnh doanh thu từ giao dịch đất đai sụt giảm nghiêm trọng, ngành bất động sản vẫn chìm trong khủng hoảng, khu vực kinh tế tư nhân suy yếu sau đại dịch COVID-19, nguồn thu ngân sách của nhiều địa phương đã bị ảnh hưởng nặng nề. Để bù đắp sự thiếu hụt ngân sách, một số chính quyền địa phương đã tìm đến các biện pháp tận thu bằng cách tăng cường các khoản phí và phạt, thậm chí áp dụng các hình thức xử phạt tùy tiện, thiếu căn cứ pháp lý.

Trước đó, vào tháng 12/2021, Quốc vụ viện Trung Quốc cũng đã từng chỉ đạo thành phố Bá Châu, một địa phương khác thuộc tỉnh Hà Bắc, phải hoàn trả lại 67,18 triệu nhân dân tệ (tương đương hơn 232 tỷ đồng Việt Nam) cho 2.547 doanh nghiệp địa phương sau khi phát hiện thành phố này áp dụng các khoản phí và phạt vô lý trong vòng hai tháng.

Lê Nguyên