Trong cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, Đắk Lắk là một trong những địa bàn chiến lược của mặt trận Tây Nguyên. Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 25 được giao nhiệm vụ chiến đấu tại đèo Hà Lan (thị xã Buôn Hồ).

Đây là một cứ điểm quan trọng, huyết mạch từ tỉnh Gia Lai nối với các tỉnh miền Trung lên Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), do đó thường xuyên xảy ra những trận đánh ác liệt giữa ta và địch. Trong chiến đấu, Trung đoàn 25 có khoảng 260 cán bộ, chiến sĩ anh dũng hy sinh tại khu vực đèo Hà Lan.Đại diện lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk và các Bộ, ngành dâng hoa, dâng hương viếng tại buổi lễ

Thực hiện Đề án xác định hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin (Đề án 150), năm 2017, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp với Ban Liên lạc truyền thống Trung đoàn 25 cùng với sự giúp đỡ của các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã khai quật 106 mộ liệt sỹ chưa xác định được thông tin tại Nghĩa trang liệt sĩ tỉnh Đắk Lắk và Nghĩa trang Liệt sỹ huyện Cư Mgar (Đắk Lắk); tiến hành lấy mẫu sinh phẩm 91 hài cốt liệt sỹ để giám định ADN. Viện Pháp y Quân đội (Cục Quân y, Tổng cục Hậu cần) lấy mẫu thân nhân liệt sỹ thuộc Trung đoàn 25 và tiến hành phân tích giám định ADN.

Kết quả giám định ADN đã xác định được danh tính của 34 hài cốt liệt sỹ. Trên cơ sở đó, tỉnh Đắk Lắk đã khắc bia mộ, xác định thông tin đầy đủ cho các liệt sỹ.

Tại buổi lễ công bố, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk HYim Kđoh, thay mặt Đảng bộ, quân và dân tỉnh Đắk Lắk bày tỏ lòng biết ơn các anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì quê hương đất nước trong công cuộc giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc; đồng thời, chia sẻ cùng thân nhân liệt sĩ nỗi đau mất mát không gì bù đắp được.

Kết quả trên tuy chưa nhiều nhưng đã thể hiện đạo lý "Đền ơn đáp nghĩa" và góp phần làm vơi bớt những đau thương, mất mát của gia đình liệt sỹ.(Ảnh minh họa)

Ông Đào Ngọc Lợi – Cục trưởng Cục Người có công cho biết, hiện cả nước có trên 1,2 triệu liệt sĩ, công tác tìm kiếm, quy tập đã đưa được trên 900 nghìn hài cốt về an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ trên toàn quốc. Trong những năm qua, công tác định danh hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin ở nước ta được thực hiện với hai hình thức: Phương pháp phân tích di truyền (ADN) và phương pháp thực chứng (thông qua các thông tin tìm kiếm, quy tập, bằng chứng do đồng đội hoặc người dân cung cấp...). Trong đó, phương pháp giám định ADN là phương pháp khoa học và đem lại kết quả cao trong việc định danh hài cốt và tìm kiếm thông tin các liệt sĩ.

Mặc dù vậy, hiện tại có khoảng 200.000 hài cốt liệt sĩ nằm rải rác ở các tỉnh phía Nam, Lào và Campuchia vẫn chưa được quy tập về các nghĩa trang liệt sĩ. Trên 200.000 hài cốt liệt sĩ đã được quy tập và an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Việc trả lại tên cho các liệt sĩ chưa được định danh là công việc được toàn xã hội đặc biệt quan tâm sĩ. Kết quả giám định gene giúp đáp ứng được nhu cầu của các thân nhân trong việc xác định danh tính hài cốt liệt sĩ./.

Hồng Hà