Theo thống kê, trong năm 2022, công tác tiếp nhận người nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp ở Hòa Bình tăng 22% (năm 2021: tiếp nhận 5.120 người, năm 2022 tiếp nhận 6.273 người), công tác thẩm định, xử lý hồ sơ tham mưu cho lãnh đạo Sở LĐTB&XH ban hành quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng 21% (năm 2021: 5.084 người có quyết định, năm 2022: 6.187 người có quyết định), công tác tư vấn giới thiệu việc làm tăng 4% (năm 2021 tư vấn cho 7.657 người, năm 2022 tư vấn cho 8.021 người), công tác giải quyết hỗ trợ học nghề tăng gấp 5,34 lần (năm 2021: có 26 người được hỗ trợ học nghề, năm 2022: có 139 người đọc hỗ trợ học nghề).

Tính riêng trong tháng 5/2023, tại Hòa Bình, số lao động nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp là 483 người, trong đó, số người làm việc ở các địa phương khác nộp hồ sơ là 260 người. Tổng số người thất nghiệp có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp là 409 người, trong đó số người thất nghiệp có quyết định hưởng trợ cấp 03 tháng là 254 người và số người thất nghiệp có quyết định hưởng trợ cấp  trên 03 tháng là 155 người. Số lao động được tư vấn, giới thiệu việc làm là 542 người, trong đó số người được giới thiệu việc làm là 7 người.

Còn trong cả 5 tháng đầu năm 2023, số người nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp trong tỉnh là 2.433 người, trong đó số người làm việc ở các địa phương khác nộp hồ sơ là 365 người. Tổng số lao động thất nghiệp có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp là 1.985 người. Số người chuyển hưởng bảo hiểm thất nghiệp là 11 người. Số người nhận chuyển hưởng bảo hiểm thất nghiệp là  4 người. Số lao động được tư vấn, giới thiệu việc làm là 2.808 người, trong đó số người được giới thiệu việc làm là 41 người.

Đặc biệt, công tác thu hồi tiền trợ cấp thất nghiệp cũng đạt được những kết quả rất tích cực. Để thực hiện công tác thu hồi những hồ sơ vi phạm của người lao động, tránh tình trạng lạm dụng Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, Trung tâm đã triển khai thực hiện nhiều biện pháp.

Cụ thể, trong quá trình giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp, Trung tâm tư vấn trực tiếp về chính sách bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động ngay khi họ đến nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp và thường xuyên nhắc nhở khi NLĐ đến nhận kết quả và thông báo việc làm hàng tháng, tư vấn kỹ việc không được vi phạm chính sách bảo hiểm thất nghiệp, có việc làm cần báo ngay trong quá trình nộp hồ sơ và hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Niêm yết công khai các quy định về bảo hiểm thất nghiệp tại nơi tiếp lao động, đặc biệt là các bảng cảnh báo người lao động về việc vi phạm chính sách bảo hiểm thất nghiệp; phát tờ rơi cho người lao động, cho người sử dụng lao động và tuyên truyền trong các đợt tập huấn cho doanh nghiệp yêu cầu thực hiện đúng các quy định về chính sách bảo hiểm thất nghiệp;

Tra cứu trên hệ thống thông tin điện tử của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về tình trạng tham gia bảo hiểm xã hội của người lao động ngay khi người lao động  đến nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, khi đến nhận kết quả và đến thông báo việc làm hàng tháng để có thể phát hiện ngay người lao động có việc làm.

Khi nhận được thông báo của BHXH tỉnh về người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp có tham gia BHXH, Trung tâm Dịch vụ việc làm đã liên hệ ngay với người lao động hoặc người sử dụng lao động để người lao động cung cấp hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc (HĐLĐ/HĐLV) làm căn cứ chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, nếu người lao động không cung cấp HĐLĐ/HĐLV thì Trung tâm tham mưu cho Lãnh đạo Sở ban hành quyết định tạm dừng hưởng những tháng tiếp theo. Đối với những trường hợp người lao động đã hết thời gian hưởng, Trung tâm Dịch vụ việc làm liên hệ với người lao động và người sủ dụng lao động qua điện thoại và gửi thông báo cung cấp HĐLĐ/HĐLV qua đường bưu điện theo địa chỉ cư trú của người lao động và địa chỉ Công ty mới của người lao động làm việc.

Trong năm 2022, Trung tâm đã tổ chức 01 cuộc hội thảo với BHXH tỉnh Hòa Bình để thống nhất phương án thu hồi triệt để số trường hợp lao động còn tồn đọng trong những năm qua. Cuối năm 2022, Trung tâm nhận được sự chỉ đạo của Lãnh đạo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội thành lập Đoàn công tác đi xác minh hồ sơ của những người lao động thuộc diện bị thu thồi tiền trợ cấp thất nghiệp do hưởng trùng thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp với thời gian tham gia BHXH bắt buộc tại các đơn vị, doanh nghiệp mà người lao động đang làm việc. Đoàn công tác đã đi xác minh hồ sơ thu hồi đối với 20 trường hợp người lao động tại 09 công ty trên địa bàn huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình, trong đó đã hoàn thành xác minh đối với 18 người lao động và xác định rõ số tiền trợ cấp thất nghiệp phải thu hồi, 2 trường hợp còn lại không xác minh được là do lao động đã nghỉ việc tại công ty nên không gặp làm việc được; và do không liên hệ được với công ty và người lao động.

Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, Đoàn công tác đã thực hiện xác minh hồ sơ thu hồi đối với 06 trường hợp người lao động tại 06 Công ty, trong đó đã hoàn thành xác minh đối với 05 lao động và xác định rõ số tiền trợ cấp thất nghiệp phải thu hồi, còn lại 1 lao động không thực hiện xác minh được là do không liên hệ được với công ty và người lao động.

Trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, Đoàn đã đi xác minh hồ sơ thu hồi đối với 04 trường hợp người lao động tại 02 Công ty, trong đó đã hoàn thành xác minh đối với cả 04 lao động và xác định rõ số tiền trợ cấp thất nghiệp phải thu hồi.

Nhìn chung, trong quá trình làm việc, Đoàn công tác đã nhận được sự phối hợp tạo điều kiện thuận lợi từ các công ty như tập hợp người lao động, chuẩn bị hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động đã ký kết với người lao động, phòng họp, máy in để Đoàn công tác làm việc với người lao động được thuận lợi nhất. Đoàn đã trao đổi hướng dẫn và chỉ rõ những sai phạm mà người lao động mắc phải, Đoàn đã đối chiếu hồ sơ hưởng của người lao động với hợp đồng làm việc của người lao động được công ty cung cấp và hoàn thiện, thẩm định hồ sơ để trình Lãnh đạo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành quyết định thu hồi.

Bằng những biện pháp cụ thể, số lượng người vi phạm phải thu hồi giảm đi rõ rệt, năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021 giảm 46% (năm 2021 có 196 trường hợp phải thu hồi, năm 2022 có 107 trường hợp).

Trong thời gian tới, nhằm tránh sai sót, vướng mắc trong quá trình giải quyết và hoàn thiện hồ sơ và hạn chế những vi phạm chính sách bảo hiểm thất nghiệp, Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Hòa Bình sẽ tiếp tục thực hiện rà soát lại toàn bộ số trường hợp có trong danh sách thu hồi do hưởng sai quy định, cập nhật lại thông tin của NLĐ, lập và đối chiếu danh sách NLĐ đã thu hồi được, làm rõ trách nhiệm thu hồi của các bên trong việc giải quyết, chi trả TCTN không đúng.

Tăng cường trách nhiệm của BHXH trong phối hợp thu hồi: về phía BHXH đối với những trường hợp có Quyết định hưu trí, tử tuất,... khi phát hiện rta phải thu hồi, BHXH chưa có sự phối hợp triệt để với Trung tâm, vẫn thanh toán các chế dộ phía BHXH, dẫn đến việc thu hồi còn gặp nhiều khó khăn./.