Thực hiện các Nghị quyết của Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội; Quyết định  Thủ tướng Chính phủ về ban hành danh mục văn bản quy phạm pháp luật cần sửa đổi, bổ sung, ban hành mới, căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Lao động - Thương binh và xã hội (Bộ LĐTBXH) đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Việc làm (sửa đổi).

Về chính sách bảo hiểm thất nghiệp, Nghị quyết 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban chấp hành Trung ương khoá XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội đã đề ra các nội dung cải cách về chính sách bảo hiểm thất nghiệp, tập trung vào các nội dung chủ yếu: “Sửa đổi, bổ sung chính sách bảo hiểm thất nghiệp, chính sách việc làm theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động duy trì việc làm, bảo đảm quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và người lao động”; “Triển khai có hiệu quả các chính sách bảo hiểm thất nghiệp, phát huy đầy đủ các chức năng của bảo hiểm thất nghiệp, bảo đảm bảo hiểm thất nghiệp thực sự là công cụ quản trị thị trường lao động”. “Nâng cao năng lực quản trị và hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bao gồm việc hoàn thiện bộ máy tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp”.

Thể chế hóa các quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, một trong những nhóm chính sách quan trọng trong Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) là: Hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp là công cụ quản trị thị trường lao động.

Việc sửa đổi, bổ sung nhóm chính sách này tập trung vào các nội dung sau:  Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp; Hỗ trợ người sử dụng lao động để duy trì việc làm cho người lao động,  phòng ngừa, giảm thiểu tình trạng thất nghiệp; Quy định nhằm tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề cho người thất nghiệp, khắc phục tình trạng người lao động chỉ nhận trợ cấp thất nghiệp; Quy định các vấn đề về bảo hiểm thất nghiêp phù hợp định hướng sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội và chủ trương bỏ mức lương cơ sở theo Nghị quyết số 27-NQ/TW.

 Giải pháp thực hiện chính sách được qui định trong Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) là: Mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp: bổ sung quy định tất cả người lao động có giao kết hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ 01 tháng trở lên; bổ sung đối tượng là người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng lương và tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Về phòng ngừa, giảm thiểu tình trạng thất nghiệp: Sửa đổi quy định về điều kiện hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động, đảm bảo tính khả thi trong thực tế; Bổ sung quy định giao Chính phủ xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động căn cứ kết dư Quỹ trước các “cú sốc” như: khủng hoảng thị trường, suy thoái kinh tế, thiên tai, dịch bệnh.

Về tăng cường tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề, khắc phục tình trạng người lao động chỉ nhận trợ cấp thất nghiệp: Bổ sung quy định những người đang tham gia BHTN được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; hình thức cung ứng dịch vụ tư vấn, giới thiệu việc làm; Bổ sung quy định phạm vi và nội dung hỗ trợ (đi lại, sinh hoạt phí) ngoài nội dung hỗ trợ học phí học nghề; Sửa đổi, bổ sung điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp (bổ sung trường hợp không được hưởng trợ cấp thất nghiệp; sửa đổi quy định liên quan chưa tìm được việc làm sau 15 ngày).

 Về sửa đổi, bổ sung các quy định đảm bảo đồng bộ với định hướng sửa đổi, bổ sung Luật Bảo hiểm xã hội và chủ trương bỏ mức lương cơ sở theo Nghị quyết số 27-NQ/TW: Sửa đổi, bổ sung quy định về mức đóng theo hướng: người lao động đóng “tối đa” bằng 1% tiền lương tháng; người sử dụng lao động đóng “tối đa” bằng 1% quỹ tiền lương tháng của người lao động đang tham gia BHTN; Nhà nước hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng đóng BHTN của những người lao động đang tham gia BHTN và do ngân sách trung ương bảo đảm và giao Chính phủ quy định cụ thể mức đóng của người lao động và người sử dụng lao động.

Bổ sung các quy định về sử dụng Quỹ BHTN trong trường hợp ứng phó các “cú sốc” như: khủng hoảng thị trường, suy thoái kinh tế, thiên tai, dịch bệnh; Bổ sung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng quản lý bảo hiểm hiểm xã hội về BHTN, thanh tra BHTN phù hợp với định hướng sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014./.