Si Ma Cai là huyện vùng cao, biên giới của tỉnh Lào Cai, có tổng diện tích tự nhiên 23.493,83 ha. Huyện có 10 xã, thị trấn với 62 thôn, tổ dân phố, trong đó có 3 xã biên giới với tổng chiều dài đường biên 9,2 km. Si Ma Cai thuộc huyện đặc biệt khó khăn của tỉnh Lào Cai; cách xa trung tâm tỉnh lỵ; địa hình chia cắt, dân cư sinh sống phân tán, không tập trung; kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông, lâm nghiệp, nền sản xuất còn mang nặng tính tự túc, tự cấp, độc canh. Huyện có 7.826 hộ với 39.570 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ 94,06% (dân tộc HMông chiếm 79,54%); tỷ lệ hộ nghèo cao, với 3.246 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 40,74%; 1.703 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 21,38%.

Trong giai đoạn 2021-2025, huyện Si Ma Cai tiếp tục được xác định là huyện nghèo của tỉnh và là một trong 74 huyện nghèo trong cả nước tiếp tục được quan tâm đầu tư hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh thông qua các chương trình MTQG. Đây là yếu tố giúp cho các địa phương có điều kiện đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; đào tạo nghề; bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ; hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao đời sống cho nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện trong thời gian tới.

Tổng kinh phí giao trong 02 năm (2023-2024) để thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo là 154,43 tỷ đồng, trong đó đã phân bổ chi tiết 100% vốn, cụ thể: Năm 2023, tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương là 66,83 tỷ đồng; Năm 2024, tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương là 87,59 tỷ đồng.

Từ nguồn vốn được phân bổ, huyện đã tập trung thực hiện các dự án, tiểu dự án thuộc Chương trình, trong đó đối với Tiểu dự án 3: Hỗ trợ việc làm bền vững thuộc Dự án 4: Phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững, huyện đã tổ chức triển khai các hoạt động như: Điều tra thu thập thông tin cung- cầu lao động trên địa bàn các xã, thị trấn; cung cấp thông tin thị trường lao động, tổ chức các hoạt động giao dịch việc làm, kết nối cung - cầu lao động, hỗ trợ tạo việc làm bền vững cho người lao động. Trong đó, đối với Hoạt động 1: Điều tra, thu thập thông tin cung - cầu lao động, tổng kinh phí giao năm 2023 là 200 triệu đồng, huyện đã thực hiện giải ngân đạt 100% kinh phí giao; năm 2024 kinh phí giao là 250 triệu đồng, huyện đã thực hiện điều tra thu thập thông tin cung - cầu lao động trên địa bàn các xã, thị trấn; thời gian tổ chức thực hiện điều tra từ 01/10/2024 đến 31/12/2024.

Đối với Hoạt động 2: Cung cấp thông tin thị trường lao động, tổ chức các hoạt động giao dịch việc làm, kết nối cung- cầu lao động, hỗ trợ tạo việc làm bền vững cho người lao động, năm 2023 tổng kinh phí giao là 134 triệu đồng, kết quả giải ngân đạt 100% kinh phí giao; năm 2024 tổng kinh phí giao là 194 triệu đồng, huyện đang triển khai thực hiện hoạt động.

Theo đó, trong năm 2023, huyện Si Mai Cai đã phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh tổ chức tổ chức 39 hội nghị tuyên truyền tư vấn việc làm; phối hợp Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh và các công ty tổ chức 22 phiên giao dịch việc làm tại địa bàn các thôn, tổ dân phố cho 1.327 người lao động có nhu cầu được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm, trong đó đối tượng thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nhu cầu tham gia là 900/850 người, đạt 104,5% kế hoạch.

Trong năm 2024, đã tổ chức 98 hội nghị, phiên giao dịch việc làm tại địa bàn các thôn, tổ dân phố cho trên 7.500 lượt người lao động có nhu cầu được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm, trong đó tập trung vào các đối tượng thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nhu cầu tham gia. Đồng thời, đã có 519 người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người lao động có thu nhập thấp có nhu cầu được hỗ trợ đào tạo kỹ năng nghề phù hợp, qua đó nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo trên địa bàn đạt 61%.

Theo đánh giá, với sự quan tâm chỉ đạo của tỉnh, các sở, ban, ngành, Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trên địa bàn huyện Si Ma Cai được triển khai thực hiện và đạt nhiều kết quả tích cực. Các chỉ tiêu, nhiệm vụ cơ bản thực hiện đúng tiến độ, một số chỉ tiêu đạt khá cao như tỷ lệ giảm nghèo đạt 105% tỉnh giao. Công tác đào tạo nghề, tư vấn giới thiệu việc làm, nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững tiếp tục nhận được sự quan tâm của các cấp ủy, chính quyền từ huyện đến cơ sở, tạo việc làm mới cho người lao động trong năm 2024 là 1.500/1.200 lao động, đạt 125% kế hoạch; các chính sách về an sinh xã hội được thực hiện kịp thời và phát huy hiệu quả, đời sống của hộ nghèo và đối tượng chính sách từng bước được cải thiện và nâng lên.

Tuy nhiên, huyện Si Ma Cai cũng gặp khó khăn trong thực hiện Tiểu dự án Hỗ trợ việc làm bền vững như: nội dung chi giới thiệu việc làm cho người lao động thực hiện thông qua cơ chế đấu thầu, đặt hàng, giao nhiệm vụ đối với Trung tâm Dịch vụ việc làm, doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm không giải ngân được (do các công ty, doanh nghiệp không cho phép cung cấp hợp đồng lao động vì yếu tố bảo mật...). Hộ thoát nghèo xuống hộ cận nghèo còn nhiều, hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao trên tổng số hộ nghèo trên địa bàn.

Thời gian tới, huyện sẽ tăng cường công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm, đẩy mạnh hoạt động giới thiệu việc làm, tạo điều kiện cho người lao động sau đào tạo tìm được việc làm trong và ngoài nước. Ưu tiên nhóm người có công với cách mạng, hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, hộ bảo trợ xã hội, thiếu đất sản xuất…/.