Theo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Khánh Hoà, toàn tỉnh hiện có 126 công trình ghi công liệt sĩ (gồm: Nghĩa trang liệt sĩ; Đài tưởng niệm liệt sĩ; Đền thờ liệt sĩ; Nhà bia ghi tên liệt sĩ tại các xã, phường, thị trấn).

Cụ thể, trong đó có 42 Đài tưởng niệm liệt sĩ (cấp tỉnh 01, cấp huyện 09, cấp xã 32); 04 Đền thờ liệt sĩ (cấp tỉnh 01, cấp huyện 03); 73 Nhà bia ghi tên liệt sĩ (cấp huyện 03, cấp xã 70); 07 Nghĩa trang liệt sĩ (cấp tỉnh 01, cấp huyện 05, cấp xã 01) với số mộ liệt sĩ hiện đang an táng tại các nghĩa trang là 6.108 mộ. Số lượng mộ liệt sĩ do gia đình quản lý 480 mộ.

Được biết, số mộ liệt sĩ  được di chuyển là 30 mộ và số hài cốt liệt sĩ được tiếp nhậntừ địa phương khác là 17 hài cốt.

Căn cứ Quyết định số 28/2023/QĐ-UBND ngày 30/11/2023 của UBND tỉnh về việc ban hành Quy chế quản lý công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã hướng dẫn đến các huyện, thị xã, thành phố để triển khai thực hiện, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành Nội quy quy định về quản lý, chăm sóc, thăm viếng tại Nghĩa trang liệt sĩ Hòn Dung, Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội các huyện, thị xã, thành phố đang kiểm tra để hoàn thiện ban hành Quy chế quản lý công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn cấp huyện và cấp xã, ban hành Nội quy quản lý tại các Nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn quản lý, đảm bảo an toàn.

Sở Lao động – Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các Sở ngành, địa phương, đơn vị trong thực hiện việc xây dựng, nâng cấp, cải tạo, quản lý, chăm sóc các công trình ghi công liệt sĩ, mộ liệt sĩ; Hướng dẫn, kiểm tra các địa phương, đơn vị thực hiện quản lý, chăm sóc các công trình ghi công liệt sĩ, mộ liệt sĩ trên địa bàn toàn tỉnh.

Để quản lý các công trình ghi công liệt sĩ, mộ liệt sĩ, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đã bố trí 07 người thực hiện quản lý, chăm sóc mộ và Đền thờ liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ Hòn Dung. Đối với các công trình ghi công cấp huyện, UBND các huyện, thị xã, thành phố giao cho Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội trực tiếp quản lý và đã bố trí 08 người để bảo vệ và chăm sóc tại các Nghĩa trang liệt sĩ và các công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn (Riêng Nghĩa trang liệt sĩ hiện Khánh Vĩnh hiện không có người bảo vệ chăm sóc). Đối với các công trình ghi công liệt sĩ cấp xã do UBND các xã, phường, thị trấn trên địa bàn quản lý, hầu hết các công trình cấp xã nằm tại trụ sở của UBND xã do vậy công tác quản lý, bảo vệ chăm sóc hiện do cán bộ công chức của xã thực hiện đã đáp ứng được nhu cầu thăm viếng, tưởng niệm của chính quyền và nhân dân trên địa bàn.

Hằng năm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Công ty Môi trường đô thị Nha Trang, các đơn vị quân đội và tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các sở, ban, ngành tổng dọn vệ sinh, phát quang cây dại, bụi rậm khu vực xung quanh Nghĩa trang liệt sĩ Hòn Dung.

Đối với các Nghĩa trang liệt sĩ cấp huyện do Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội cấp huyện trực tiếp quản lý, thường xuyên hợp đồng với Công ty Môi trường đô thị các huyện thị xã, thành phố chăm sóc, tạo dáng cây cảnh trong các dịp lễ, Tết Nguyên đán và phối hợp các ngành bảo quản chăm sóc, tu bổ, vệ sinh, trồng cây, trồng hoa để tạo cảnh quan thoáng mát, bảo vệ môi trường tại Nghĩa trang liệt sĩ sạch sẽ, trang nghiêm, tạo thành nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ.

Trong các ngày lễ, Tết và ngày mùng một, rằm (âm lịch) hàng tháng, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và Phòng Lao động - Thương binh các huyện, thị xã, thành phố đều chuẩn bị các lễ vật (nhang, đèn, hoa, trái cây, bánh…) để dâng hương tưởng nhớ, tri ân các anh hùng liệt sĩ tại các Nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn đang quản lý. Hàng ngày, những người quản lý, bảo vệ, chăm sóc mộ liệt sĩ đều tổ chức đón tiếp, hướng dẫn và phục vụ thân nhân liệt sĩ và nhân dân thăm viếng mộ liệt sĩ tận tình, chu đáo. Trong các ngày lễ, Tết Nguyên đán và Ngày Thương binh liệt sĩ 27/7, phục vụ lãnh đạo tỉnh và các đoàn lãnh đạo Trung ương đến dâng hương, đặt vòng hoa viếng các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa Trang liệt sĩ Hòn Dung. Đặc biệt, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với các ngành liên quan tổ chức thắp nến tri ân tại Nghĩa trang liệt sĩ Hòn Dung nhân kỷ niệm ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 hàng năm.

Theo đánh giá, trong những năm qua, công tác quản lý các công trình ghi công, mộ liệt sĩ, chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh luôn được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các địa phương quản lý, bảo vệ, chăm sóc đảm bảo sạch đẹp, trang nghiêm. Việc tiếp nhận, tổ chức an táng, cải táng hài cốt liệt sĩ do các địa phương, đơn vị quy tập, bàn giao, công tác tôn tạo, trùng tu, sửa chữa, nâng cấp làm sạch đẹp nhà bia, phần mộ liệt sĩ thường xuyên được quan tâm sửa chữa, tu bổ, bảo trì và cải tạo khi xuống cấp... thể hiện sự tri ân, ghi nhận công lao, sự hy sinh to lớn của các liệt sĩ đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc. Qua đó, góp phần làm tốt công tác Đền ơn đáp nghĩa, sưởi ấm những không gian linh thiêng và làm ấm lòng liệt sỹ, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ hôm nay và mai sau, tiếp tục động viên nhân dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc./.