Để thực hiện tốt công tác quản lý công trình ghi công liệt sĩ, UBND tỉnh Sơn La đã ban hành Quyết định số 26/2023/QĐ-UBND ngày 30/8/2023 về việc ban hành Quy chế quản lý, sử dụng các công trình ghi công liệt sĩ, mộ liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Sơn La thay thế Quyết định số 36/2020/QĐ-UBND ngày 12/8/2020 ban hành Quy chế quản lý các công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Sơn La.

Việc quản lý các công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn toàn tỉnh được thực hiện theo đúng Quy chế quản lý, sử dụng các công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Sơn La đã được Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành. Giao các địa phương, đơn vị quản lý, chăm sóc, xây dựng kế hoạch xây mới, sửa chữa, tu bổ, chỉnh trang các công trình ghi công liệt sĩ theo quy định; vận động các nguồn kinh phí để hỗ trợ thực hiện sửa chữa, tu bổ, chỉnh trang các công trình ghi công liệt sĩ.

Các huyện có nghĩa trang liệt sĩ đều lập sơ đồ mộ chí, chia khu, hàng cụ thể, đảm bảo cho công tác quản lý, thuận lợi cho việc thăm viếng của các gia đình liệt sĩ và Nhân dân trên địa bàn; việc cập nhật danh sách di chuyển mộ đi, đến đảm bảo kịp thời, đúng theo quy định.

Hàng năm, cùng với nguồn ngân sách của Trung ương, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã bố trí ngân sách và huy động nguồn lực từ cộng đồng để bổ sung nguồn vốn xây dựng, nâng cấp, sửa chữa, tu bổ công trình ghi công liệt sĩ. Trong giai đoạn 2021-2023 đã sửa chữa, nâng cấp 03 Nghĩa trang liệt sĩ các huyện Yên Châu, Bắc Yên, Phù Yên; xây mới 07 Nhà bia ghi tên liệt sĩ tại các huyện Vân Hồ, Bắc Yên, Mai Sơn, Thuận Châu, Quỳnh Nhai (trong đó: huyện Vân Hồ: 01 nhà bia, Bắc Yên: 01 nhà bia, Mai Sơn: 01 nhà bia, Thuận Châu: 03 nhà bia, Quỳnh Nhai: 01 nhà bia). Việc thực hiện lấy mẫu sinh phẩm để thực hiện giám định ADN xác định danh tính liệt sĩ thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Đề án theo Quyết định 150/QĐ-TTg ngày 14/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ.

Thời gian qua, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Sơn La đã phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội các tỉnh Nghệ An, Điện Biên và Thanh Hoá để thực hiện đính chính thông tin trên bia mộ liệt sĩ đối với 142 mộ liệt sĩ đang an táng tại các Nghĩa trang liệt sĩ: Việt - Lào Anh Sơn, tỉnh Nghệ An; Đồng Tâm, Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa; Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang; Tông Khao, tỉnh Điện Biên theo quy định. Kết quả, đã thực hiện đính chính thông tin trên bia mộ đối với 88 mộ và hiện Sở đang tiếp tục phối hợp với Cục Chính sách, Tổng Cục Chính trị, Bộ Quốc phòng, Sở Lao động - Tương binh và Xã hội các tỉnh, thành phố đính chính thông tin trên bia mộ còn lại.

Về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, thời gian qua, Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và Đề án xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin là một trong những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta. Được sự quan tâm của Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 2, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh, các ban, ngành, địa phương, các cơ quan, đơn vị, Hội Cựu chiến binh các cấp đã quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Bộ Chính trị, các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, hướng dẫn của Ban Chỉ đạo quốc gia 515 và đạt kết quả khá tốt. Công tác tuyên truyền có hiệu quả, tạo được sự đồng thuận trong nhân dân.

Việc vận động cung cấp thông tin về mộ liệt sĩ, hoàn thiện danh sách liệt sĩ được các đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm túc, qua đó đáp ứng một phần nguyện vọng của thân nhân liệt sĩ, góp phần xoa dịu nỗi đau của gia đình liệt sĩ, tạo sự ổn định chính trị xã hội tại địa phương. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh là cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 515 của tỉnh đã tham mưu xây dựng kế hoạch, hướng dẫn các cơ quan, ban ngành, đoàn thể và 12 huyện, thành phố triển khai thực hiện công tác khảo sát, tìm kiếm, cất bốc, quy tập hài cốt liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh chưa được quy tập vào các nghĩa trang. Việc khai thác, sử dụng phần mềm giải mã ký hiệu, phiên hiệu đơn vị tham gia các cuộc kháng chiến đã góp phần nâng cao hiệu quả trong việc xác minh, kết luận và tổ chức tìm kiếm cất bốc hài cốt liệt sĩ, qua đó đã cung cấp được 134 thông tin về liệt sĩ cho các đơn vị và thân nhân các gia đình liệt sĩ, thu thập được 17 thông tin nơi chôn cất ban đầu của liệt sĩ hy sinh trong các cuộc chiến tranh trên địa bàn tỉnh Sơn La. Trong giai đoạn 2021-2023, tỉnh Sơn La đã tổ chức đón nhận, an táng 03 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện hy sinh trong những năm chiến tranh trên địa bàn nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào được quy tập tại Lào mùa khô năm 2023-2024 của các huyện Yên Châu, Mộc Châu và Sông Mã; quy tập được 05 hài cốt liệt sĩ trong nước đưa vào an táng trong nghĩa trang liệt sĩ các huyện; lấy 97 mẫu hài cốt liệt sĩ chưa biết thông tin thực hiện giám định ADN xác định danh tính liệt sĩ tại 2 huyện Bắc Yên và Phù Yên; di chuyển 6 hài cốt liệt sĩ đang an táng tại nghĩa trang liệt sĩ ngoài tỉnh về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ huyện: Quỳnh Nhai, Thuận Châu, Vân Hồ, Yên Châu.

Có thể nói, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ, chăm sóc, tu bổ và xây dựng mới các công trình ghi công liệt sĩ tại Sơn La có ý nghĩa chính trị, xã hội và tính nhân văn sâu sắc, thể hiện tình cảm, trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với các liệt sỹ đã hy sinh, đáp ứng nguyện vọng tha thiết của thân nhân các gia đình liệt sỹ, đồng thời thể hiện sâu sắc đạo lý, truyền thống "Uống nước nhớ nguồn", "Đền ơn đáp nghĩa" của dân tộc ta./.