Trước tình hình đại dịch COVID-19 bùng phát mạnh mẽ, diễn biến phức tạp trên toàn cầu, kinh tế thế giới suy giảm nhanh và ngày càng nghiêm trọng, bức tranh kinh tế - xã hội Việt Nam 6 tháng đầu năm 2020 duy trì được là nhờ sự chỉ đạo, điều hành kịp thời, quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và nỗ lực của các cấp, các ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định: Ngành Lao động – Thương binh và Xã hội cũng đã chịu nhiều ảnh hưởng của đại dịch; tỷ lệ tham gia lực lượng lao động thấp kỷ lục, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ thiếu việc làm của lực lượng lao động trong độ tuổi tăng cao do nhu cầu thị trường lao động sụt giảm. Dịch COVID-19 có giai đoạn đã diễn biến rất nhanh, gây khó khăn cho dự báo thời điểm đỉnh dịch và thời điểm kết thúc, ảnh hưởng nặng nề đến tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Áp lực kiểm soát lạm phát, tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm tăng cao đã ảnh hưởng lớn đến việc bảo đảm an sinh xã hội, đời sống của nhân dân, đặc biệt là giai đoạn từ tháng 2 đến hết tháng 4 và đầu tháng 5/2020. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong 6 tháng qua, Việt Nam có 30,8 triệu lao động bị “ảnh hưởng tiêu cực” bởi COVID-19 và có thể nhiều hơn vào cuối năm, trong đó, số người bị giảm thu nhập chiếm tới 57,3%. Thu nhập bình quân tháng của người lao động trong quý II giảm còn 5,2 triệu đồng (giảm 525 nghìn đồng so với quý I và 279 nghìn đồng so với cùng kỳ) năm 2019. Trong số lao động bị ảnh hưởng có 897.500 người thất nghiệp và 1,2 triệu người nằm ngoài lực lượng lao động.

Trong bối cảnh khó khăn chung, toàn ngành đã tập trung, ưu tiên cho công tác phòng, chống dịch; đồng thời, có các giải pháp để thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nhất là các giải pháp hỗ trợ người lao động, cung ứng lao động cho doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất - kinh doanh; thực hiện tốt công tác bảo đảm an sinh xã hội.

Báo cáo tóm tắt kết quả hoạt động trong 6 tháng đầu năm 2020, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng nhấn mạnh: Toàn ngành đã triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phòng, chống dịch COVID-19; thực hiện mục tiêu kép về phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an toàn cho nhân dân trước đại dịch, tình hình kinh tế - xã hội nói chung dần ổn định trở lại, sản xuất - kinh doanh được khôi phục, nhiều doanh nghiệp đăng ký mới hoặc trở lại hoạt động sau thời gian dài tạm ngừng do giãn cách xã hội đã tạo ra nhiều việc làm cho người lao động (theo ước tính, từ tháng 5/2020 trở đi, trung bình mỗi tháng cả nước có từ 70.000 đến 80.000 lao động bị mất việc làm quay trở lại thị trường lao động). Các địa phương dù gặp nhiều khó khăn song đã khẩn trương, tập trung thực hiện các giải pháp, chương trình, đề án, chính sách về lao động, giải quyết việc làm, phát triển nguồn nhân lực, trợ giúp xã hội, giảm nghèo…, góp phần ổn định, phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội.

Ước 6 tháng đầu năm, cả nước tạo việc làm cho trên 574 nghìn người, đạt 35,7% kế hoạch, bằng 73,8% so với cùng kỳ năm 2019, trong đó, tạo việc làm trong nước cho 540 nghìn người, bằng 76,1% cùng kỳ; đưa trên 34 nghìn người đi làm việc ở nước ngoài, bằng 51% cùng kỳ năm 2019. Tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi ở khu vực thành thị là 3,82%; tỷ lệ lao động qua đào tạo ước đạt 62,4%. Cùng với đó, tuyển sinh  776,2 lượt nghìn người, đạt 34,3% kế hoạch. Trong đó, tuyển sinh trình độ trung cấp, cao đẳng khoảng 26,2 nghìn người; tuyển sinh trình độ sơ cấp và các hình thức đào tạo nghề nghiệp khác khoảng 750 nghìn người.

Báo cáo tóm tắt công tác triển khai trong 6 tháng đầu năm, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng cho biết: Mặc dù gặp không ít khó khăn do đại dịch COVID-19 gây ra, ngành Lao động – Thương binh và Xã hội vẫn phát huy thế mạnh trong việc triển khai các chính sách an sinh xã hội. Đặc biệt là công tác phối hợp với các Bộ, ngành liên quan trình Chính phủ thông qua Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09/4/2020 về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 15/2020/QĐ-TTg ngày 24/4/2020 quy định việc thực hiện các chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19. Tập trung triển khai gói hỗ trợ theo Nghị quyết số 42/NQ-CP bảo đảm công khai, minh bạch, thận trọng, hiệu quả, đúng đối tượng thụ hưởng, có giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn trục lợi chính sách. Cơ bản, các địa phương đã khẩn trương rà soát, lên danh sách và chi trả trực tiếp đến các nhóm đối tượng thụ hưởng. Tính đến ngày 13/7/2020, đã thực hiện giải ngân 11.593,816 tỷ đồng để thực hiện hỗ trợ cho 11.539.858 người và 9.425 hộ kinh doanh. Trong đó, hỗ trợ cho 11.256.237 lượt người là các đối tượng là người có công với cách mạng, đối tượng bảo trợ xã hội, người thuộc hộ nghèo, cận nghèo với tổng kinh phí 11.295,187 tỷ đồng; hỗ trợ 283.621 lượt người lao động với tổng kinh phí 289,204 tỷ đồng; có 1.519 đơn vị sử dụng lao động được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất cho 138.076 người lao động, với tổng kinh phí gần 475,33 tỷ đồng. Nhìn chung, công tác chi trả về cơ bản đã đảm bảo đúng đối tượng, đúng mục đích, yêu cầu.

Triển khai các hoạt động kỷ niệm 73 năm ngày Thương binh -  Liệt sĩ, toàn ngành đã và đang đẩy mạnh các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, “uống nước nhớ nguồn”. Rà soát, tổng hợp tình hình giải quyết hồ sơ người có công còn tồn đọng tại các địa phương; trình Thủ tướng Chính phủ công nhận và cấp bằng Tổ quốc ghi công đối với 315 liệt sĩ, cấp đổi lại trên 6.500 bằng Tổ quốc ghi công. Tiếp tục thực hiện Đề án xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, chuẩn hóa thông tin mộ liệt sĩ; hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng có khó khăn về nhà ở.

Tại Hội nghị, các điểm cầu tại các địa phương đã trình bày những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện chính sách an sinh xã hội, chính sách việc làm, giảm nghèo, người có công... đặc biệt là trong bối cảnh diễn biến khó lường của đại dịch COVID-19 đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình tổ chức thực hiện các chính sách.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, mặc dù đạt được nhiều kết quả khả quan và các tín hiệu tương đối tích cực từ nền kinh tế, tình trạng trẻ em bị đuối nước, bị xâm hại hiện nay vẫn còn ở mức cao, tập trung ở các tỉnh miền Tây nam bộ; công tác an toàn lao động còn nhiều nguy cơ tiền ẩn; kế hoạch triển khai kỷ niệm 73 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ tại một số địa phương còn chậm; công tác giảm nghèo còn hạn chế; kế hoạch chi trả gói hỗ trợ cho các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 ở một số địa phương còn rườm rà, phức tạp...

Xác định tình hình dịch bệnh sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh: Trong thời gian tới, toàn ngành xác định tiếp tục thực hiện tốt chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Kiên quyết thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra; theo dõi sát tình hình diễn biến của dịch bệnh, các kịch bản phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ để có các giải pháp điều hành thực hiện kế hoạch năm 2020 lĩnh vực lao động, người có công và xã hội kịp thời, hiệu quả.

Trong đó, tập trung hoàn thành Chương trình công tác năm 2020 của Bộ; đặc biệt là Dự án Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi), Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi) các văn bản hướng dẫn, quy định hướng dẫn chi tiết thi hành Bộ luật Lao động.

Chú trọng công tác phát triển thị trường lao động, đặc biệt là 5 địa phương: TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Hà Nội, Bắc Ninh đối với 4 lĩnh vực: da giày, điện tử, dệt may, CNTT; các chính sách đối với người lao động bị sa thải và công tác thực thi các chính sách hỗ trợ, chính sách BHXH đối với các đối tượng này.

Tập trung giải quyết dứt điểm gói an sinh xã hội đối với 6 nhóm đối tượng cơ bản. Quan tâm các đối tượng còn khó khăn như hộ DN cá thể, người LĐ ngưng việc, riêng gói vay Bộ sẽ trình Thủ tướng chính phủ tìm cách tháo gỡ giúp cho doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận với các gói vay vốn, dứt khoát không để những vấn đề tiêu cực xảy ra.

Đặc biệt, đẩy mạnh các hoạt động kỷ niệm 73 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ; giải quyết triệt để công tác hỗ trợ nhà ở cho người có công; tập trung xử lý đồng bộ các chính sách hỗ trợ gia đình người có công thoát nghèo; giải quyết dứt điểm hồ sơ tồn đọng; tình trạng mộ liệt sĩ vô danh; rà soát, chọn lựa mẹ VNAH tiêu biểu, tạo điều kiện cho các mẹ dự Hội nghị gặp mặt gặp mặt mẹ VNAH toàn quốc tại Thủ đô Hà Nội.