Thời gian qua, công tác quản lý người nghiện ma túy, cai nghiện ma túy đã được các cấp, các ngành, các địa phương, toàn xã hội quan tâm và đã đạt được những kết quả tích cực. Tuy nhiên, công tác quản lý người nghiện ma túy, cai nghiện ma túy vẫn còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được mong mỏi của xã hội, của bản thân và gia đình những người nghiện ma túy; còn xảy ra tình trạng học viên tại cơ sở cai nghiện gây rối, bỏ trốn tập thể.

Đánh giá từ các bộ, ngành, địa phương cho thấy thời gian qua việc sửa đổi, bổ sung các văn bản về quản lý người nghiện ma túy, cai nghiện ma túy đã cơ bản tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác cai nghiện tại địa phương, rút ngắn thời gian, đơn giản thủ tục lập hồ sơ áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; quy định cụ thể việc chấm dứt giáo dục tại xã phường; giảm thủ tục, điều kiện thành lập cơ sở điều trị, cơ sở cấp phát thuốc Methadone; giảm thủ tục hành chính trong đăng ký điều trị Methadone…Tuy nhiên, trong thực tiễn triển khai, nhiều địa phương gặp vướng mắc do thiếu những hướng dẫn cụ thể về công tác quản lý sau cai nghiện; thiếu tiêu chí cụ thể xác định người nghiện thường xuyên đi lang thang; cai nghiện cho người nghiện ma túy từ 12 đến dưới 18 tuổi…

Đáng lưu ý, theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính, phải có tài liệu chứng minh tình trạng nghiện ma túy. Tuy nhiên thực tế việc xác định tình trạng nghiện ma túy vẫn gặp rất nhiều khó khăn do số chất ma túy vào khoảng 250 chất nhưng Thông tư liên tịch số 17/2015 của Bộ Y tế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Công an về thủ tục và quy trình xác định tình trạng nghiện ma túy chỉ quy định 2 chất là chất dạng thuốc phiện và chất dạng Amphetamine. Tiêu chuẩn xác định nghiện chất dạng Amphetamine và quy trình xác định nghiện ma túy quy định tại Thông tư 17 không phù hợp với thực tiễn, trong đó có việc cần có thời gian để xác định nghiện.

Tại Hội nghị về công tác quản lý người nghiện ma túy, cai nghiện ma túy được tổ chức vào tháng 2/2017, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đã chỉ đạo, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện một số giải pháp cụ thể,  trong đó có nêu: các bộ, ngành cần tập trung hoàn thiện thể chế trong quyền hạn; ban hành thông tư hướng dẫn thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Nghị định 221/NĐ-CP năm 2013 của Chính phủ. Những vướng mắc pháp luật khác, giao Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ chủ trì kiểm tra đôn đốc để xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành Nghị quyết của Chính phủ. Những vấn đề vướng mắc liên quan đến Luật Phòng chống ma túy, Luật Xử lý vi phạm hành chính thì kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật hoặc ra Nghị quyết để khắc phục.

Thực hiện Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 7/3/2017 của Chính phủ về phiên họp thường kỳ tháng 2/2017 về việc xây dựng Chương trình quản lý người sử dụng, người nghiện ma túy và cai nghiện ma túy, trình Thủ tướng Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các Bộ, ngành liên quan xây dựng và hoàn thiện dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình quản lý người sử dụng, người nghiện ma túy và cai nghiện đến năm 2020.

Ngày 31/5, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Trọng Đàm đã chủ trì họp với đại diện các Bộ ngành để chính thức khởi động triển khai các nhiệm vụ được giao, đồng thời, xin ý kiến tham vấn của các Bộ ngành về cách thức triển khai các hoạt động liên quan đến công tác quản lý người nghiện và cai nghiện ma túy.

Trên cơ sở thống nhất quan điểm nghiện ma túy là bệnh và thực tế công tác quản lý người nghiện và cai nghiện ma túy rất bức xúc, cần được đẩy mạnh, trong khi đó thực tiễn triển khai quy định của pháp luật về hoạt động này còn nhiều vướng mắc, chủ yếu tại Luật Phòng Chống ma túy và Luật Xử lý vi phạm hành chính. Do đó, Cục Phòng, chống Tệ nạn xã hội là cơ quan quản lý Nhà nước của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ sớm nghiên cứu, lựa chọn các vấn đề bức xúc nhất dựa trên chứng cứ khoa học, đánh giá tác động đối với xã hội để đề xuất sửa đổi./.