Trong lịch sử đấu tranh bảo vệ Tổ quốc, tại Thừa Thiên-Huế có hàng ngàn Mẹ Việt Nam Anh hùng tần tảo, thầm lặng với nỗi đau mất chồng, mất con nơi chiến trường để góp phần viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc.

Với đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" những năm qua, các cấp, ngành và nhân dân trong tỉnh đã quan tâm chăm sóc, phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam Anh hùng nhằm tri ân công lao và sự hy sinh to lớn của các mẹ vì nền hòa bình của đất nước.

Mẹ Việt Nam Anh hùng Trần Thị Vàng, sinh năm 1923. Quê quán: Thúy Thanh, Thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế, ở tại 22 Bùi Viện, phường Thủy Xuân, thành phố Huế. Năm 2023, Mẹ được Chủ tịch Nước tặng Thiếp mừng thọ 100 tuổi.

Mẹ Trần Thị Vàng sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống cách mạng, Mẹ lập gia đình từ năm 22 tuổi. Chồng của Mẹ - liệt sĩ Nguyễn Mậu Hương là Công an xã Thủy Thanh, hy sinh tháng 3/1968 tại Thôn Sư Lỗ, huyện Phú Vang tỉnh Thừa Thiên Huế trong lúc chiến đấu. Mẹ đã mất đi một người chồng chung thủy, sắc son, một lòng phụng sự đất nước, các con của Mẹ mất đi một người cha mẫu mực, kiên cường, bất khuất.

Mẹ sinh được 05 người con (03 nam, 02 nữ). trong đó có 01 người con trai Nguyễn Mậu Huy là cán bộ công an thành phố (biệt động thành) tham gia kháng chiến chống đế quốc Mỹ và đã anh dũng hy sinh tháng 7/1968 tại xã Thủy Thanh, Hương Thủy ngay trên mảnh đất quê hương. Đây là nỗi đau xé lòng lần thứ 2. Chiếc khăn tang Mẹ đang chịu đau hơn ai hết, Mẹ thấu hiểu tường tận nỗi đau của chính mình, trong vòng 04 tháng Mẹ vừa mất chồng, vừa mất con quả là sự hy sinh vô cùng to lớn. Lịch sử dân tộc là dòng chảy mà phù sa chính là sự hy sinh vô bờ bến của các thế hệ đi qua, Mẹ đã hòa mình trong dòng chảy ấy và bồi phù sa cho "cây độc lập” đâm chồi, “hoa tự do” này lộc.

Mẹ có nhiều công lao trong các cuộc chiến tranh giải phóng, giành độc lập tự do cho Tổ quốc; trong kháng chiến chống thực dân Pháp Mẹ tham gia hoạt động cách mạng tại địa phương; trong kháng chiến chống Mỹ Mẹ đã vận chuyển vào vùng căn cứ giải phóng nhiều lương thực, thực phẩm để nuôi cán bộ; Mẹ đã từng nuôi giấu đồng chí Hoàng Lanh (Nguyễn Mậu Huyên - nguyên Bí thư Thành ủy), liệt sĩ Trần Văn Thành là cán bộ biệt động thành và nhiều cán bộ tham gia hoạt động cách mạng về hoạt động bí mật tại địa phương.

Nhằm ghi nhận công lao to lớn vì sự nghiệp giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc của Mẹ và gia đình: năm 1987, Mẹ được Chủ tịch Hội đồng Nhà nước nước Cộng hòa Xã hội Chú nghĩa Việt Nam tặng Huân chương Kháng chiến Hạng ba - đã có công lao trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và ngày 15/01/2015; Mẹ được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng".

Mẹ Việt Nam Anh Hùng Trần Thị Vàng là người phụ nữ đã trải qua bao hy sinh, mất mát trong chiến tranh, nhưng vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu nước, ý chí kiên cường. Hiện nay, Mẹ đã hơn 101 tuổi với tấm lưng còng, đôi vai gầy guộc, sức khỏe ngày càng yếu, tinh thần không còn minh mẫn là dấu vết của thời gian và những gian truân một đời Mẹ âm thầm chịu đựng cho cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước.

Theo báo cáo của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên-Huế có tổng số 2.473 mẹ vinh dự được Nhà nước vinh danh Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; nhưng hiện nay chỉ có 22 mẹ còn sống, trong đó có 8 mẹ trên 100 tuổi. Mỗi mẹ đều có hoàn cảnh, cuộc đời riêng nhưng cùng chung lý tưởng một lòng vì đất nước, nén nỗi đau riêng cho sự trường tồn của đất nước.

Qua hai cuộc kháng chiến cứu nước, đã có biết bao người vợ, người mẹ kiên cường, nuốt nước mắt tiễn chồng, con ra trận rồi mãi mãi nằm lại nơi chiến trường. Nhằm tri ân những đóng góp to lớn của các mẹ, những năm qua, tỉnh Thừa Thiên-Huế luôn chú trọng đến công tác chăm sóc, phụng dưỡng Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng; giúp đỡ, chăm sóc thương binh nặng, bố mẹ liệt sỹ già yếu; vận động các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp nhận phụng dưỡng mẹ suốt đời...

Phó Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Thừa Thiên-Huế Nguyễn Hữu Phước cho biết ngoài thực hiện đầy đủ các chế độ ưu đãi của Nhà nước, các địa phương, đơn vị duy trì và thực hiện tốt công tác chăm sóc, phụng dưỡng Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng; thực hiện tốt các chế độ, chính sách của Đảng, Nhà nước, chăm lo đời sống các mẹ bằng nhiều việc làm cụ thể, thiết thực như kịp thời xác lập hồ sơ, đề nghị phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; hỗ trợ kinh phí sửa chữa, xây mới nhà tình nghĩa; tổ chức khám, cấp thuốc tại nhà…

Bên cạnh việc phụng dưỡng hằng tháng, thăm hỏi các ngày lễ, Tết, chính quyền địa phương nơi các mẹ sống thường xuyên quan tâm thăm hỏi, nắm bắt tình hình đời sống, sức khỏe, tâm tư nguyện vọng của các Mẹ Việt Nam Anh hùng.

Nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh-Liệt sỹ, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh Thừa Thiên-Huế phối hợp với các tổ chức Đoàn trên địa bàn tỉnh tổ chức hoạt động phục hồi và trao tặng gần 80 di ảnh liệt sỹ. Nhiều mẹ nhận được ảnh của chồng và các con được phục hồi một cách chân thực nhất từ những bức ảnh không còn nguyên vẹn, mờ nhòe theo thời gian mà không khỏi bồi hồi xúc động và trân quý.