Tham dự sự kiện có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Nguyễn Bá Hoan; đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước (Dolab); đại diện Văn phòng Bộ LĐ-TB&XH tại TPHCM; TS. Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao động cùng đại diện một số Sở LĐ-TB-XH tỉnh, thành; đại diện lãnh đạo các doanh nghiệp XKLĐ tiêu biểu.

Phát biểu khai mạc tọa đàm, ông Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động, cho biết hiện cả nước có gần 500 doanh nghiệp dịch vụ được cấp phép đưa người lao động đi làm việc tại nước ngoài đến hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hiện có khoảng 700.000 lao động Việt Nam đang làm việc nước ngoài với hơn 30 nhóm ngành nghề khác nhau, gửi về khoảng 3,5 đến 4 tỉ USD kiều hối mỗi năm. Thu nhập của người lao động khá cao và ổn định. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội lớn, vấn đề nâng cao chất lượng lao động Việt Nam khi ra nước ngoài cũng đang đặt ra những thách thức không nhỏ.

Một trong những vấn đề lớn nhất của lao động xuất khẩu Việt Nam là thiếu hụt về trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp. Mặc dù có sự nỗ lực trong công việc, nhiều lao động vẫn chưa có đủ kiến thức, kỹ năng để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường lao động quốc tế. Trong các ngành nghề đòi hỏi tay nghề cao như kỹ thuật, công nghệ thông tin, cơ khí, số lượng lao động Việt Nam đáp ứng được yêu cầu này còn rất ít. Cùng với đó, trình độ ngoại ngữ của đa số lao động xuất khẩu vẫn còn hạn chế, đặc biệt là ở các thị trường yêu cầu giao tiếp bằng tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Anh. Việc thiếu khả năng ngoại ngữ khiến cho lao động Việt Nam gặp khó khăn trong việc hiểu và thực hiện các chỉ thị công việc, cũng như trong giao tiếp và hòa nhập với đồng nghiệp nước ngoài.

 Tọa đàm "Nâng chất lượng, hiệu quả hoạt động đưa người Việt Nam khi đi làm việc ở nước ngoài" hôm nay, sẽ là dịp để các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp phái cử và chuyên gia cùng bàn thảo, đưa ra các giải pháp để nâng cao chất lượng lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; mở rộng thị trường có thu nhập cao, phù hợp với trình độ, kỹ năng của người lao động Việt Nam.

Thay mặt Bộ LĐ-TB&XH phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Bá Hoan, đánh giá cao các hoạt động sau mặt báo của Báo Người Lao Động, nhất là chương trình Toạ đàm về xuất khẩu lao động (XKLĐ) để tìm những giải pháp hiệu quả, góp phần thúc đẩy công tác đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài. Thứ trưởng cũng đánh giá cao chương trình Vinh danh các doanh nghiệp xuất khẩu lao động tiêu biểu hàng năm của Báo, góp phần lan toả, tôn vinh những doanh nghiệp làm tốt trong công tác này.

Toàn cảnh tọa đàm

Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan, cho biết đưa người lao động ra nước ngoài làm việc là một chủ trương lớn của Đảng, được Đảng và Chính phủ rất quan tâm chỉ đạo sâu sát. Bộ LĐ-TB&XH cũng xuyên suốt tham mưu về chính sách, đề xuất những nội dung quan trọng trong vấn đề hợp tác lao động quốc tế. Đến thời điểm hiện nay, có thể nói hoạt động xuất khẩu lao động đã gặt hái được những thành công tốt đẹp.

Một trong những thành công đó dễ nhận thấy nhất là đi làm việc ở nước ngoài có thu nhập cao hơn so với công việc trong nước, góp phần tích lũy, cải thiện đời sống của bản thân và gia đình. Bên cạnh đó, người lao động còn được nâng cao tay nghề, tích lũy kinh nghiệm làm việc, kỹ năng nghề nghiệp, rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong công việc, trình độ ngoại ngữ… Công tác đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài đã góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng quê hương, đất nước, quảng bá hình ảnh và những giá trị tốt đẹp của đất nước, văn hóa, con người Việt Nam đến cộng đồng quốc tế…

Hiện nay, các doanh nghiệp XKLĐ đang gặp khó khăn trong việc thực hiện hợp đồng vì nguồn lao động bắt đầu khan hiếm. Bên cạnh đó, các thị trường truyền thống như: Nhật Bản, Hàn Quốc... cũng có những thay đổi trong chính sách thu hút lao động nước ngoài. “Tôi vừa đi Nhật Bản về và các doanh nghiệp Nhật Bản cũng chia sẻ là đang gặp khó khăn về nguồn lao động đến từ Việt Nam. Số lượng tuy có tăng nhưng so với nhu cầu hiện nay của Nhật Bản thì còn thiếu rất nhiều. Việc này giao cho Cục Quản lý lao động ngoài nước (Dolab) tìm giải pháp làm sao vừa nâng chất lương, vừa nâng số lượng để đáp ứng nhu cầu của các thị trường”, Thứ trưởng Hoan chia sẻ. Đồng thời, ông mong muốn, thông qua buổi Toạ đàm các đại biểu mổ xẻ những khó khăn đang gặp phải, trong đó có những bất cập trong công tác tuyển dụng, đào tạo và phái cử lao động trong bối cảnh mới.

Ông Nguyễn Xuân Lanh, Phó Tổng Giám đốc Esuhai Group phát biểu tại toạ đàm

Tham gia ý kiến tại Tọa đàm, ông Nguyễn Xuân Lanh, Phó tổng Giám đốc Esuhai Group, cho biết: Để đẩy mạnh hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài cần tăng cường công tác tuyên truyền, định hướng cho người lao động không chỉ đi làm việc mà đi để trở về, nâng cao năng lực, phát triển nghề nghiệp bản thân, cải thiện đời sống của gia đình họ và đóng góp cho xã hội. Bên cạnh đó cần cải thiện chính sách hỗ trợ cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài, tạo điều kiện cho họ vay vốn để học trước khi đi. Ngoài ra, cần phát huy thế mạnh của hệ thống giáo dục nghề nghiệp, công tác định hướng sau đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo. Cùng với đó cần có sự vào cuộc của hệ thống chính trị, ban ngành địa phương trong việc phối hợp cùng các doanh nghiệp tuyên truyền, định hướng, tạo nguồn đưa người lao độngđi làm việc ở nước ngoài.

Bà Dương Thị Thu Cúc, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tập đoàn Quốc Tế Sài Gòn (Saigon Intergco) chia sẻ tại tọa đàm

Bà Dương Thị Thu Cúc, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tập đoàn Quốc Tế Sài Gòn (Saigon Intergco), cho biết Công ty của bà không chạy theo số lượng mà quan tâm đến chất lượng. Đầu tiên, doanh nghiệp đã đầu tư cơ sở vật chất “học, ăn, ngủ khép kín” cho tất cả các em tham gia các chương trình đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng, qua đó địa phương an tâm, phụ huynh cũng an tâm. “Điều quan trọng, các em phải có kiến thức, đặc biệt biết tiếng nước sở tại để giải quyết khó khăn, vấn đề phát sinh hằng ngày. Thêm vào đó, tôi luôn nói với các em, chúng ta là người Việt Nam, vì thế hãy để mọi người tôn trọng mình”, bà Cúc nói. Còn nữa, vai trò của công ty phái cử rất quan trọng, nếu thấy các em không phù hợp phải định hướng các em làm việc khác. “Công ty phái cử có trách nhiệm đàm phán, không lệ thuộc vào doanh nghiệp tuyển lao động. Nghiệp đoàn không tử tế, công ty sẽ từ chối”, bà Cúc chia sẻ.

Ông Phạm Viết Hương, Phó Cục trưởng Cục quản lý lao động ngoài nước, Bộ LĐ-TB-XH phát biểu tại sự kiện

Phát biểu tại Tọa đàm, ông Phạm Viết Hương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước, Bộ LĐ-TB&XH, cho rằng: Người lao động đi lao động tại các thị trường nước ngoài là để có thu nhập cao và có kỹ năng nghề trong lương lai. Hiệu quả đối với người lao động, nâng cao chất lượng và tăng nguồn ngoại tệ. “Bản thân người lao động để có chất lượng phải có chuyên môn, kỹ năng nghề. Đối với doanh nghiệp, để có hiệu quả phải khai thác thị trường, bảo vệ người lao động. Nhà nước cần đảm bảo môi trường lành mạnh cho người lao động đi làm việc ở nước ngoài”, ông Hương nói.

Theo ông Phạm Viết Hương, hiện bên cạnh các thị trường truyền thống như Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản, Hàn Quốc, chúng ta đang phát triển các thị trường mới. Năm 2024, chúng ta đã ký với CHLB Đức, hiện đang đàm phán với Hy Lạp, Phần Lan, Đan Mạch, Tây Ban Nha và các nước châu Âu… Riêng về thị trường Úc, đầu năm 2024, Bộ LĐ-TB&XH đã ký với Úc để đưa người lao động sang làm nông nghiệp. Hiện có 1.000 lao động Việt Nam làm việc tại Úc. Họ chọn 6 doanh nghiệp tốt nhất trong 15 doanh nghiệp tốt nhất. Cuối tuần sau, chúng tôi sẽ công bố 6 doanh nghiệp được Úc chọn.

Chia sẻ tại sự kiện, bà Ngô Thị Út Luân, Tổng Giám đốc Công ty CP K-Beauty Worldwide Việt Nam (một người lao động có hành trình 12 năm lao động tại Hàn Quốc, sau đó trở về Việt Nam quyết định kinh doanh), chia sẻ: Trước khi ra nước ngoài làm việc bà có thời gian học tiếng Hàn Quốc tại Việt Nam rất ngắn với giáo viên người Việt nên gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp với người bản địa. Để khắc phục điểm yếu này, khi sang Hàn Quốc bà đã tự học thêm tiếng Hàn tại các trung tâm giúp đỡ người lao động tại Hàn miễn phí. Sau đó, bà tham gia vào hoạt động giúp đỡ những người lao động khác người Việt còn hạn chế tiếng Hàn. Cùng với đó, bà tham gia vào các dự án kết nối các doanh nghiệp vừa và nhỏ Hàn Quốc và TP.HCM… Qua đó, bà đã có được kinh nghiệm, kỹ năng cho bản thân sau này.

Các doanh nghiệp, địa phương, đơn vị có nhiều đóng góp tích cực cho hoạt động XKLĐ được vinh danh tại chương trình

Theo đó, bà Luân đề xuất các đơn vị xuất khẩu lao động trong quá trình đào tạo cần bổ sung thêm các buổi thực hành với người bản địa để người lao động được trải nghiệm trước. Ngoài ra, cần định hướng cho người lao động khi đi làm việc tại nước ngoài sẽ làm gì, phát triển bản thân ra sao, có hoạch định rõ ràng trước thì sẽ tự tin hơn trong hành trình dẫn đến thành công của mình.

Trong khuôn khổ buổi Tọa đàm, Ban tổ chức còn nhận được nhiều ý kiến của các doanh nghiệp XKLĐ và đại diện Sở LĐ-TB&XH các tỉnh, thành nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.

Phát biểu kết luận Tọa đàm, ông Nguyễn Bá Hoan, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, tiếp nhận ý kiến của các doanh nghiệp phái cử, các cơ sở đào tạo, cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương… đã tham gia chương trình đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Về ý kiến có nhiều doanh nghiệp cạnh tranh không lành mạnh như thông tin về lương không chính xác, làm người lao động ảo tưởng thu nhập cao. Hoặc thời gian đào tạo ngắn, ngoại ngữ không cần. Tôi khẳng định không có việc giản đơn, lương cao, đào tạo ngắn.

Theo Thứ trưởng Hoan, vai trò doanh nghiệp, vai trò cơ quan nhà nước… phải cung cấp đủ thông tin về đối tác, môi trường làm việc, thu nhập cho người lao động. “Chúng ta phải cố gắng để người lao động Việt Nam ra nước ngoài làm việc sẽ nhẹ nhàng khi có kiến thức, có vị thế, sẽ làm việc trong môi trường tốt nhất, thu nhập ổn nhất”, Thứ trưởng Hoan nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ sự kiện, với mục đích động viên, biểu dương doanh nghiệp có nhiều đóng góp tích cực cho hoạt động XKLĐ, Báo Người Lao Động đã vinh danh 8 doanh nghiệp tiêu biểu đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài năm 2024.

Các doanh nghiệp được vinh danh gồm:

1. Công ty TNNH Esuhai (Esuhai Group)

2. Công ty TNHH Hợp tác quốc tế Mai Linh

3. Công ty CP Cung ứng Nhân lực Quốc tế và Thương mại (SONA)

4. Công ty CP Nhân lực Quốc tế SOVILACO

5. Công ty TNHH Đào tạo chuyển giao Lao động & Chuyên gia Haio

6. Công ty TNHH MTV Phát triển nhân lực Tocontap Sài Gòn

7. Công ty CP Đầu tư Thương mại Quốc tế Sài Gòn Thiên Vương.

8. Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Sài Gòn (Saigon Intergco)

Trương Đăng