Theo Sở LĐTBXH tỉnh, giai đoạn từ năm 2021 - 2023, Yên Bái đã tích cực huy động, lồng ghép các nguồn lực từ các chương trình, dự án, đề án hỗ trợ làm mới và sửa chữa 3.500 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn, hộ bị ảnh hưởng bởi thiên tai (lũ quét, lũ ống, sạt lở đất) với tổng kinh phí gần 384 tỷ đồng. Trong đó, nguồn lực từ ngân sách Nhà nước và các nguồn xã hội hóa là 167 tỷ đồng; nguồn huy động từ gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư gần 217 tỷ đồng (chiếm trên 56%). Một hộ nghèo ở Yên Bái được hỗ trợ xây nhà ở mới

Riêng năm 2023, toàn tỉnh đã khởi công làm mới và sửa chữa trên 2.100 nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo với tổng kinh phí 238 tỷ đồng. Trong đó, Đề án của tỉnh hỗ trợ làm mới và sửa chữa gần 1.600 nhà (kinh phí trên 191 tỷ đồng; trị giá bình quân mỗi căn nhà sau khi hoàn thành là 136,7 triệu đồng/nhà làm mới; 46,1 triệu đồng/nhà sửa chữa, cao hơn nhiều so với mức hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước).

Điển hình như tại huyện vùng cao Mù Cang Chải, năm 2023, toàn huyện đã thực hiện Đề án hỗ trợ làm mới và sửa chữa 367 nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, đạt 100% kế hoạch. Trong đó, làm mới 243 nhà, sửa chữa 133 nhà, tổng trị giá trên 18 tỷ đồng. Để thực hiện có hiệu quả Đề án, UBND huyện đã chỉ đạo các ngành chức năng phối hợp với các địa phương tổ chức họp dân để rà soát, phân loại, chọn đúng đối tượng hỗ trợ. Địa phương chủ động các phương án hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước, kết hợp với nguồn xã hội hóa.

Tương tự, huyện Yên Bình đã huy động, lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình, huy động sự chung tay hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm làm mới 211 nhà ở cho hộ nghèo và cận nghèo. Qua đó góp phần giảm bớt khó khăn, ổn định và nâng cao đời sống, giúp các hộ nghèo, hộ cận nghèo giải quyết các thiếu hụt về nhà ở và vệ sinh, từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững, đảm bảo an sinh xã hội.

Tiếp nối những kết quả đạt được, với tinh thần “tương thân, tương ái”, không để ai bị bỏ lại phía sau, UBND tỉnh Yên Bái đã ban hành Kế hoạch số 45 ngày 20/2/2024 về việc hỗ trợ nhà ở cho gia đình người có công và triển khai Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo năm 2024. Theo đó, tổng số nhà hỗ trợ cho các hộ gia đình người có công với cách mạng, hộ nghèo, hộ cận nghèo trong năm là 1.883 nhà (làm mới 1.292 nhà; sửa chữa: 591 nhà). Cụ thể, huyện Văn Chấn dự kiến 163 nhà (làm mới 151 nhà, sửa chữa 12 nhà); thị xã Nghĩa Lộ 85 nhà làm mới; huyện Lục Yên 186 nhà (làm mới 156 nhà, sửa chữa 30 nhà); huyện Trạm Tấu 386 nhà (làm mới 285 nhà, sửa chữa 101 nhà); huyện Mù Cang Chải 604 nhà (làm mới 369 nhà, sửa chữa 235 nhà).

Theo kế hoạch, tỉnh sẽ hỗ trợ 459 nhà cho các hộ gia đình người có công với cách mạng (làm mới 246 nhà, sửa chữa 213 nhà). Mức hỗ trợ dự kiến 60 triệu đồng/nhà làm mới (Trung ương hỗ trợ 40 triệu đồng/nhà, địa phương hỗ trợ 20 triệu đồng/nhà); sửa chữa 30 triệu đồng/nhà (Trung ương hỗ trợ 20 triệu đồng/nhà, địa phương hỗ trợ 10 triệu đồng/nhà). Tổng kinh phí dự kiến trên 21 tỷ đồng.

Đối với nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo theo Đề án, tổng số nhà cần làm mới và sửa chữa năm 2024 là 1.424 nhà (làm mới 1.046 nhà, sửa chữa 378 nhà). Trong đó: Hỗ trợ làm mới 653 nhà thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025; hỗ trợ làm mới và sửa chữa 496 nhà (làm mới 315 nhà, sửa chữa 181 nhà) theo Quyết định 2088/QĐ-UBND ngày 27/12/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái về việc phê duyệt Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn huyện nghèo thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025; hỗ trợ làm mới và sửa chữa 275 nhà (làm mới 78 nhà, sửa chữa 197 nhà) từ nguồn xã hội hóa. Kinh phí hỗ trợ trên 69 tỷ đồng, trong đó hỗ trợ từ ngân sách Trung ương trên 42 tỷ đồng cùng nguồn huy động từ xã hội hóa. Thời gian thực hiện và hoàn thành Kế hoạch trước ngày 10/12/2024.

Bà Vũ Thị Hiền Hạnh – Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, với mục tiêu đề ra khá cao, song với quyết tâm "không để ai bị bỏ lại phía sau", tỉnh Yên Bái đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc; đẩy mạnh tuyên truyền, khơi dậy sự đồng lòng chia sẻ với người nghèo, hộ nghèo khó khăn trên tinh thần tự nguyện, ưu tiên nguồn lực hỗ trợ người nghèo làm mới, sửa chữa nhà ở. Bằng tinh thần trách nhiệm, sự vào cuộc quyết liệt, với nhiều hình thức khác nhau, cấp ủy, chính quyền, các hội, đoàn thể các cấp đã kết nối được những tấm lòng nhân ái, những trái tim yêu thương chung tay chia sẻ với người nghèo để xây dựng được hàng nghìn mái nhà hạnh phúc.

Lãnh đạo tỉnh cũng nhấn mạnh, tuy đạt được nhiều kết quả nổi bật, song Yên Bái vẫn là địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao so với cả nước, nguy cơ tái nghèo cao, đặc biệt là sau mỗi đợt thiên tai, bão lũ, nhiều hộ nghèo, hộ cận nghèo cần được hỗ trợ xây dựng và di dời đến địa điểm mới. Như vậy, nhu cầu hỗ trợ về nhà ở là rất lớn nhưng ngân sách địa phương, nguồn xã hội hóa còn hạn hẹp. Do vậy, để giải quyết căn bản nhu cầu này, tỉnh cần tiếp tục huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp, ngành, địa phương và các tổ chức chính trị - xã hội, người dân, doanh nghiệp thông qua công tác tuyên truyền, vận động nhằm huy động tối đa mọi nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực huy động từ xã hội hóa để triển khai thực hiện./.