Trong 10 năm (từ 1961 đến 1971), quân đội Mỹ đã phun rải hơn 80 triệu lít chất độc hóa học, 61% trong số đó là chất độc da cam, chứa 366 kg dioxin - chất độc nhất mà con người từng biết đến, xuống diện tích hơn 3,06 triệu héc-ta, chất độc da cam đã gây hậu quả thảm khốc, lâu dài đối với môi trường và sức khỏe con người, làm hơn 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn ba triệu người là nạn nhân; hàng trăm nghìn nạn nhân đã chết, hàng triệu người bị mắc các bệnh hiểm nghèo, bị dị dạng, dị tật bẩm sinh...Đi bộ đồng hành cùng nạn nhân chất độc da cam/dioxin 

Di chứng da cam đã truyền sang thế hệ thứ 3 và thứ 4; nhiều gia đình nạn nhân chất độc da cam (NNCĐDC) hoàn cảnh hết sức khó khăn. Nỗi đau da cam là nỗi đau chung của dân tộc Việt Nam và nhân loại tiến bộ. Ngày 10/8 hằng năm được lấy là Ngày Vì NNCĐDC Việt Nam, Ngày Quốc tế đoàn kết với NNCĐDC Việt Nam.

Nhận thức sâu sắc về hậu quả nặng nề của chất độc hóa học đối với môi trường và sức khỏe nhân dân, những năm qua, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về khắc phục hậu quả chất độc hóa học, giải quyết chế độ chính sách và chăm sóc, giúp đỡ NNCĐDC.

Hằng năm, Nhà nước dành khoản ngân sách lớn để hỗ trợ, thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con, cháu của họ bị di chứng da cam; giúp NNCĐDC và gia đình từng bước xóa đói, giảm nghèo, ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.

Ngày 14/5/2015, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) ban hành Chỉ thị số 43-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc giải quyết hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam”. Qua hơn sáu năm thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW đã thực sự đi vào cuộc sống, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, của cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và toàn hệ thống chính trị đối với NNCĐDC và hoạt động của tổ chức Hội NNCĐDC/dioxin các cấp; tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức và hành động vì NNCĐDC. Ngày 9/12/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi). Pháp lệnh bảo đảm tốt hơn chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, trong đó có người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học.

Hàng năm, Nhà nước đã dành khoản ngân sách hơn 10.000 tỉ đồng để trợ cấp hàng tháng, chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng cho NNCĐDC, hỗ trợ những vùng đặc biệt khó khăn do bị ảnh hưởng nặng nề của CĐDC.

Hiện toàn quốc có hơn 320.000 người tham gia kháng chiến và con đẻ của họ bị nhiễm CĐHH được hưởng chính sách ưu đãi người có công với cách mạng. Các hộ gia đình có người khuyết tật, trong đó có hộ gia đình NNCĐDC được hưởng bảo hiểm y tế hoặc khám chữa bệnh miễn phí. Hàng trăm ngàn lượt người khuyết tật nặng, trong đó có nạn nhân CĐDC được chỉnh hình, phục hồi chức năng; hàng chục ngàn trẻ em tàn tật, trong đó có trẻ em bị hậu quả gián tiếp của CĐDC được đi học trong các trường hòa nhập và chuyên biệt.

Hằng năm, Hội NNCĐDC/dioxin các cấp đã vận động, huy động nguồn lực xã hội ở trong và ngoài nước trị giá hàng trăm tỷ đồng để giúp NNCĐDC làm nhà, sửa chữa nhà, xông hơi giải độc, phục hồi chức năng, khám chữa bệnh, dạy nghề, nuôi dưỡng, hỗ trợ học bổng, cho vay vốn sản xuất, tặng xe lăn, xe lắc, xe đạp, tặng quà nhân dịp lễ tết, Ngày Thương binh- Liệt sĩ 27/7, Ngày Vì NNCĐDC (10/8) hằng năm..., cùng nhiều dự án xây dựng các trung tâm bảo trợ xã hội...

Cả nước hiện có 12 Làng Hòa Bình, Làng Hữu Nghị và nhiều trung tâm nuôi dưỡng trẻ khuyết tật, theo hình thức tập trung hoặc bán trú, nuôi dưỡng hàng nghìn nạn nhân, chủ yếu là trẻ em dị dạng, dị tật do ảnh hưởng chất độc da cam. Hội NNCĐDC/dioxin các cấp trong cả nước có 26 trung tâm bảo trợ xã hội thực hiện xông hơi giải độc, phục hồi chức năng, dạy nghề, nuôi dưỡng thường xuyên, hoặc bán trú các NNCĐDC.

Trung tâm tư vấn sức khỏe sinh sản di truyền tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã và đang hoạt động tích cực nhằm giảm tỉ lệ sinh con dị tật. Một số địa phương đã tiến hành điều tra tổn thương tâm lý và trợ giúp tâm lý cho NNCĐDC.

Hiện nay, Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ đang phối hợp với Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục chất độc hóa học và môi trường (NACCET), Bộ Tư lệnh Hóa học xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Dự án hỗ trợ người khuyết tật tại các tỉnh bị phun rải nặng CĐHH.

Trong công cuộc khắc phục hậu quả chiến tranh nói chung, chiến tranh hoá học nói riêng, nhân dân Việt Nam nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn của nhân dân thế giới, bạn bè quốc tế. Ngay trong thời kỳ Mỹ đang tiến hành cuộc chiến tranh hoá học ở Việt Nam, các tổ chức và nhân dân thế giới đã phối hợp, hợp tác và giúp đỡ nhân dân Việt Nam tìm hiểu, nghiên cứu về tác hại của các loại vũ khí hoá học mà quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh.

Sự ủng hộ, sự hỗ trợ, giúp đỡ và hợp tác của cộng đồng quốc tế trong công cuộc khắc phục hậu quả chiến tranh hoá học ở Việt Nam có giá trị to lớn. Trước hết là giúp cho nhân dân thế giới hiểu rõ hơn hậu quả CĐHH do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam, từ đó tích cực hành động giúp đỡ nhân dân Việt Nam khắc phục hậu quả do chiến tranh hoá học gây ra, yêu cầu Chính phủ Mỹ phải tích cực tham gia khắc phục các hậu quả.

Sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế về vật chất còn hạn chế, nhưng có tác dụng to lớn động viên, khích lệ tinh thần của các nạn nhân chiến tranh; nhắc nhở mọi người phải quan tâm, có trách nhiệm hơn đối với đồng bào của mình đang chịu hy sinh, mất mát, bệnh tật, đau khổ vì chiến tranh.

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam nhấn mạnh: Kỷ niệm 60 năm thảm họa da cam ở Việt Nam (10/8/1961 - 10/8/2021) là dịp để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp; nêu cao tinh thần tương thân tương ái, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, tiếp tục thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, đồng thời tích cực vận động nguồn lực ở trong và ngoài nước để khắc phục hậu quả chất độc hóa học, chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân.

Phát huy truyền thống “Đoàn kết - Nghĩa tình - Trách nhiệm vì NNCĐDC” và những thành tích đạt được, với tình cảm, trách nhiệm cao, thời gian tới, Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam tiếp tục quán triệt sâu sắc, triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) và các chỉ thị, nghị quyết liên quan đến công tác giải quyết chính sách đối với người có công với cách mạng, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học.

Các cấp hội chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, chăm lo xây dựng tổ chức hội vững mạnh, đẩy mạnh Phong trào thi đua Vì NNCĐDC; tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, thực sự là chỗ dựa vững chắc, mái ấm nghĩa tình của NNCĐDC/dioxin Việt Nam./.