Hằng năm, Việt Nam có hàng trăm ngàn ca nhiễm và hàng chục ca tử vong do mắc sốt xuất huyết ở trẻ em và người lớn, tuy nhiên nhiều năm qua chưa có vaccine phòng ngừa, các biện pháp kiểm soát nguồn lây như tiêu diệt muỗi trung gian truyền bệnh còn gặp nhiều khó khăn.

Theo thống kê từ Bộ Y tế, năm 2023 cả nước ghi nhận hơn 172.000 ca mắc sốt xuất huyết, 43 người trong đó đã tử vong.

Trong khi đó, zona thần kinh là bệnh do virus Varicella Zoster gây ra, virus này cũng là tác nhân gây bệnh thủy đậu. Bệnh để lại nhiều biến chứng cho người trên 50 tuổi và đặc biệt là người có nhiều bệnh nền như đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, bệnh lý cần sử dụng corticoid kéo dài, ung thư dùng thuốc ức chế miễn dịch, HIV, đối tượng nguy cơ cao như phụ nữ mang thai...

Phế cầu khuẩn là tác nhân phổ biến gây bệnh phế cầu xâm lấn nguy hiểm nhất như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, cũng như bệnh phế cầu không xâm lấn như viêm tai giữa, viêm mũi họng, viêm xoang… với tỷ lệ tử vong từ 10-20%. Bệnh đặc biệt nguy hiểm với nhóm nguy cơ cao như trẻ em dưới 5 tuổi, người lớn trên 65 tuổi, người có hệ miễn dịch suy yếu do đang mắc các bệnh mãn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đái tháo đường, lao phổi, các bệnh lý tim mạch, ung thư,... với tỷ lệ tử vong lên đến 50%.

Vì thế, từ lâu, việc có các vaccine mới, đặc biệt là vaccine sốt xuất huyết rất có giá trị trong việc phòng bệnh một cách chủ động cho người dân. 

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, cả 3 vaccine mới này đều được sản xuất bởi các hãng dược phẩm lớn trên thế giới là Takeda (Nhật Bản), GSK (Bỉ) và MSD (Mỹ). Là đối tác chiến lược toàn diện của Takeda, GSK và MSD, Hệ thống tiêm chủng VNVC đã đàm phán để nỗ lực sớm đưa cả 3 loại vaccine quan trọng này về phục vụ cho người dân trong hệ thống gần 200 Trung tâm VNVC trên toàn quốc.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), việc cấp phép sử dụng 3 loại vaccine này thuộc trong chủ trương của Bộ Y tế, hội đồng cấp phép cũng đã xem xét đánh giá về độ an toàn và tính hiệu quả của các loại vaccine này trước khi được vào sử dụng tại Việt Nam.

PGS Trần Đắc Phu đánh giá, vaccine sốt xuất huyết, zona thần kinh và phế cầu 23 đã được sử dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới, việc cấp phép tại Việt Nam là một tin rất đáng mừng cho người dân.

Các loại vaccine mới được cấp phép là vaccine Qdenga phòng bệnh sốt xuất huyết, vaccine Shingrix phòng bệnh zona thần kinh và vaccine thế hệ mới Pneumovax 23 phòng 23 chủng phế cầu khuẩn.

Cụ thể, vaccine Qdenga phòng sốt xuất huyết do hãng dược phẩm Takeda sản xuất có hiệu lực bảo vệ hơn 80% chống lại cả 4 nhóm huyết thanh virus sốt xuất huyết, dành cho trẻ từ 4 tuổi trở lên. Lịch tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng.

Vaccine Shingrix phòng bệnh zona thần kinh do hãng dược phẩm GSK sản xuất có hiệu lực trên 97%, dành cho người từ 50 tuổi trở lên với sức khỏe bình thường hoặc cho người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona do có tình trạng suy giảm miễn dịch. Lịch tiêm 2 mũi cách nhau 2-6 tháng.

Còn vaccine Pneumovax 23 do hãng dược phẩm MSD sản xuất, có hiệu lực bảo vệ hơn 90%, dành cho trẻ từ 2 tuổi và người lớn với lịch tiêm 1 mũi.

Trước đó, Hệ thống tiêm chủng VNVC là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam triển khai tiêm chủng nhiều loại vaccine mới, vaccine thế hệ mới tại Việt Nam như vaccine phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm B (Bexsero - Ý), vaccine thế hệ mới phòng 9 chủng HPV (Gardasil 9 - Mỹ), vaccine thế hệ mới phòng viêm não Nhật Bản (Imojev - Thái Lan), vaccine phòng 13 chủng phế cầu (Prevenar 13 - Bỉ)...

“Việc sử dụng vaccine sốt xuất huyết, zona thần kinh, phế cầu 23 sẽ giúp giảm số ca mắc bệnh và tử vong ở cả trẻ em và người lớn, giảm tình trạng quá tải do nhập viện và chi phí chăm sóc sau điều trị. Người dân không cần phải ra nước ngoài để tiêm các loại vaccine tiên tiến mà được thụ hưởng ngay ở trong nước”, BS Chính đánh giá./.