Showroom xe cũ tổn thất lớn

Anh Đoàn Anh Dũng, chủ một showroom ô tô cũ tại quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội), không giấu khỏi sự lo lắng khi chia sẻ về tình trạng phạt nguội đối với cơ sở kinh doanh của mình. "Cơ sở của tôi gặp hàng chục sự cố về lỗi 'phạt nguội' của ô tô cũ, tổn thất không nhỏ", anh Dũng cho biết.

Trường hợp gần đây nhất của showroom anh Dũng là trường hợp chiếc Nissan Almera mua lại từ tháng 7/2024. Trước khi "xuống tiền", anh đã cẩn thận kiểm tra thông tin trên hệ thống dữ liệu của Cục Cảnh sát Giao thông (CSGT) và không phát hiện bất kỳ lỗi phạt nguội nào.

Tin tưởng vào kết quả tra cứu, anh Dũng tiến hành thủ tục rút hồ sơ và giao dịch mua xe. Tuy nhiên, đến giữa tháng 2 năm nay, khi anh bán chiếc xe cho chủ mới và cùng nhau đi bấm biển số, một thông báo mới hiện ra, chiếc Nissan Almera dính một lỗi phạt nguội do vượt đèn đỏ từ tháng 2/2024, tức là từ thời điểm chủ cũ vẫn còn sở hữu xe. "Sau nhiều lần liên lạc với chủ cũ nhưng không thành công, tôi buộc phải chi hơn 10 triệu đồng để đóng phạt", anh Dũng ngậm ngùi kể lại.

"Chúng tôi đã kiểm tra cẩn thận trên hệ thống dữ liệu của Cục CSGT rồi mới tiến hành ký hợp đồng mua bán xe nhưng vẫn không nắm được hết thông tin. Chỉ đến khi làm thủ tục đăng ký, sang tên tại cơ quan công an thì mới phát hiện ra", anh Dũng than thở.

Đáng nói, trường hợp này không phải là lần đầu. Trước đó, anh từng vướng rắc rối với chiếc Toyota Land Cruiser Prado "cõng" trên lưng tới 13 lỗi phạt nguội với tổng mức phạt lên tới gần trăm triệu đồng. Liên hệ với chủ cũ, người này chỉ đồng ý chịu một nửa khoản tiền phạt, phần còn lại đại lý phải tự chi. Với trường hợp này, cơ sở của anh Dũng thiệt hại tới vài chục triệu đồng.

Lỗ chồng lỗ vì thông tin chậm, chưa minh bạch

Anh Nguyễn Kiên (Kiên Civic), chủ một đại lý mua bán xe cũ nổi tiếng khác ở Hà Nội, cũng đồng cảnh ngộ với anh Dũng, từng "nếm trái đắng" vì thông tin phạt nguội ập đến bất ngờ sau khi giao dịch xe đã hoàn tất. Theo anh Kiên, anh từng gặp không ít trường hợp đã kiểm tra kỹ càng khi nhập xe cũ, nhưng vài tháng sau khi bán lại mới thấy có thông báo phạt nguội.

"Năm 2023, tôi mua lại một chiếc CX-8. Khi check với chủ cũ trên cục đăng kiểm, thông tin chỉ cho thấy chiếc xe này dính 1 lỗi, nên đã trừ tiền phạt vào tiền xe khi giao dịch. Tuy nhiên, vài tháng sau, khi bán lại, chiếc xe này lại bị check ra có tới 7 lỗi trên cổng thông tin của Cục CSGT, tổng tiền phạt lên đến 40 triệu. Đây là một kỷ niệm đáng nhớ bởi tôi đã lỗ tới 25 triệu khi giao dịch chiếc xe này", anh Kiên xót xa khi kể lại "tai nạn khó quên" với chiếc Mazda CX-8.

Những câu chuyện lỗ chồng lỗ vì phạt nguội không chỉ là nỗi lo riêng của anh Dũng, anh Kiên, mà còn là tình trạng chung của nhiều chủ showroom xe cũ trên cả nước. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do thông tin về vi phạm giao thông và phạt nguội chưa được cập nhật kịp thời và đầy đủ trên các hệ thống tra cứu chính thống. Nhiều khi, lỗi vi phạm đã xảy ra từ lâu, nhưng thông tin chưa được tải lên hệ thống dữ liệu, khiến người mua xe cũ dù đã cẩn thận tra cứu vẫn dính phạt nguội lúc nào không hay.

Giải pháp tự cứu của các showroom xe cũ

Để hạn chế rủi ro phạt nguội, các chủ showroom xe cũ đã phải tự tìm kiếm những biện pháp tự cứu mình, dù biết rằng đó chỉ là những giải pháp tạm thời và không thể toàn diện.

Theo kinh nghiệm được những người kinh doanh ô tô cũ, khi mua xe cũ, để yên tâm nhất nên tra cứu thông tin phạt nguội của xe trên tất cả các kênh chính thống như ứng dụng VNeID, website của Cục CSGT, Cục Đăng kiểm hoặc website của Sở GTVT của các tỉnh, thành có tích hợp tra cứu phạt nguội. Việc tra cứu đa kênh, dù mất thời gian và công sức hơn, nhưng được xem là biện pháp "phòng bệnh hơn chữa bệnh", giúp các chủ showroom xe cũ hạn chế tối đa rủi ro ôm lỗi phạt nguội vào mình. Tuy nhiên, ngay cả việc tra cứu đa kênh cũng không phải tuyệt đối.

Bên cạnh đó, để đề phòng rủi ro phạt nguội, các chủ showroom ô tô cũ thường yêu cầu người bán ký cam kết. Tuy nhiên, đây chỉ là thỏa thuận dân sự nên không có chế tài xử phạt. Nếu chủ cũ chối bỏ trách nhiệm, đại lý cũng không còn cách nào khác, đành phải ngậm bồ hòn làm ngọt.

Theo anh Kiên, từ tháng 3/2025, khi thông tin về vi phạm giao thông được cập nhật nhanh chóng và chính xác hơn, rủi ro liên quan đến phạt nguội trong giao dịch xe cũ có thể sẽ được hạn chế đáng kể. Điều này giúp các chủ buôn xe cũ không còn bị động trước tình trạng thông tin phạt nguội thiếu minh bạch và chế tài xử lý chủ cũ thiếu hiệu quả, đồng thời cũng giảm thiểu tình trạng "thông tin đi sau giao dịch", mang lại sự minh bạch và công bằng hơn cho thị trường mua bán xe cũ.

Hiện nay có rất nhiều trường hợp sau khi mua lại xe ô tô qua sử dụng thì phát hiện chiếc xe đó bị phạt nguội. Vậy, trong trường hợp này, chủ mới của phương tiện trên cần xử lý thế nào?
Căn cứ theo khoản 8 (Điều 80, Nghị định 100/2019-NĐ-CP) quy định: Thủ tục xử phạt đối với chủ phương tiện, người điều khiển phương tiện vi phạm quy định liên quan đến giao thông đường bộ, đường sắt như sau:
Đối với trường hợp hành vi vi phạm hành chính được phát hiện thông qua việc sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ mà cơ quan chức năng chưa dừng ngay được phương tiện để xử lý, cơ quan chức năng gửi thông báo yêu cầu chủ phương tiện và cá nhân, tổ chức có liên quan (nếu có) đến trụ sở để giải quyết vụ việc vi phạm; chủ phương tiện có nghĩa vụ phải hợp tác với cơ quan chức năng để xác định đối tượng đã điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm.
a) Trường hợp chủ phương tiện là cá nhân, nếu không hợp tác với cơ quan chức năng, không chứng minh hoặc không giải trình được mình không phải là người đã điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm thì bị xử phạt theo quy định đối với hành vi vi phạm được phát hiện.
b) Trường hợp chủ phương tiện là tổ chức, nếu không hợp tác với cơ quan chức năng, không giải trình để xác định được người đã điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm thì bị xử phạt tiền bằng hai lần mức xử phạt quy định đối với hành vi vi phạm được phát hiện nhưng không quá mức phạt tiền tối đa, trừ trường hợp phương tiện bị chiếm đoạt, sử dụng trái phép.
Theo điều luật này quy định thì nếu chiếc xe đã đứng tên của chủ mới thì chủ mới bắt buộc phải lên cơ quan chức năng để phối hợp điều tra, tìm ra người điều khiển phương tiện khiến cho phương tiện vi phạm giao thông để yêu cầu người điều khiển phương tiện nộp phạt.
Nếu không phối hợp với cơ quan chức năng để tìm ra người điều khiển phương tiện vi phạm giao thông, không chứng minh hoặc không giải trình được mình không phải là người đã điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm thì chủ sở hữu xe sẽ là người phải nộp phạt.