Để nâng cao công tác chăm sóc sức khỏe phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi mãn kinh, đang trở thành vấn đề cấp thiết khi số lượng phụ nữ chịu ảnh hưởng từ quá trình suy giảm nội tiết ngày càng gia tăng. Giai đoạn mãn kinh không chỉ gây ra những thay đổi về thể chất và tinh thần, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý như loãng xương, tim mạch và suy giảm chất lượng cuộc sống. Do đó, việc chú trọng phòng ngừa, quản lý và điều trị sớm là yếu tố then chốt giúp phụ nữ duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Chiều 16/10, Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em – Bộ Y tế đã tổ chức hội thảo khoa học hưởng ứng "Ngày Mãn kinh Thế giới" (18/10) với chủ đề năm 2024 của Hội Mãn kinh Thế giới (IMS) – "Liệu pháp Nội tiết Mãn kinh". Hội thảo nhấn mạnh vai trò quan trọng của ngành y tế trong việc quản lý, giáo dục và chăm sóc sức khỏe phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh, đồng thời hỗ trợ họ tiếp cận các liệu pháp nội tiết - phương pháp điều trị được nhiều hiệp hội y tế uy tín trên thế giới khuyến cáo sử dụng.

 Ông Đinh Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) 

Ông Đinh Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em, cho biết Việt Nam có khoảng 100 triệu dân, trong đó có 13 triệu phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh. Nếu tính cả những người bắt đầu bước vào giai đoạn suy giảm nội tiết tố (từ sau 35 tuổi), con số này tăng lên khoảng 20 triệu, chiếm 1/5 dân số. Ông Tuấn nhấn mạnh rằng suy giảm nội tiết là quá trình sinh lý tự nhiên, nhưng hậu quả của nó có thể trở thành vấn đề bệnh lý, đặc biệt là nguy cơ loãng xương, bệnh tim mạch và các vấn đề xương khớp ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh. 

Ông Tuấn khuyến cáo, phụ nữ không nên chỉ điều trị khi có triệu chứng mà cần chủ động phòng ngừa từ sớm bằng cách cải thiện chế độ sinh hoạt, tập luyện, ăn uống, bổ sung vi chất và nội tiết từ nguồn thực vật. Nếu gặp các vấn đề bất thường, cần tìm đến các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời. Hiện tại, Bộ Y tế đang xây dựng hướng dẫn quốc gia về chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh, đồng thời đào tạo nhân lực và triển khai các phòng khám tư vấn mãn kinh tại các bệnh viện sản phụ khoa.

 

PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng, nguyên Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em, Tổng thư ký Hội Phụ sản Việt Nam

PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng, Tổng Thư ký Hội Phụ sản Việt Nam, cho biết độ tuổi mãn kinh trung bình tại Việt Nam là 48-50, sớm hơn so với các nước phát triển. Sau mãn kinh, phụ nữ phải đối mặt với hàng loạt triệu chứng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, kéo dài thêm 20-30 năm. Việc nâng cao chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ trong thời kỳ này là rất cấp thiết. 

TS.BS Trần Thị Thu Hạnh, Phó Khoa Phụ Nội tiết, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, chia sẻ rằng liệu pháp nội tiết mãn kinh là giải pháp điều trị hàng đầu, bên cạnh các biện pháp như dinh dưỡng và điều trị các bệnh lý liên quan. Phụ nữ cần chủ động trao đổi với chuyên gia y tế để tìm ra các phương pháp phù hợp, tránh việc "chịu đựng" mãn kinh trong im lặng.  

Việc sử dụng liệu pháp nội tiết mãn kinh đã làm giảm rõ rệt các triệu chứng tiền mãn kinh và giảm nguy cơ mắc các bệnh đặc trưng thời kỳ mãn kinh như bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, mất ngủ, khó chịu; khô teo âm đạo, ảnh hưởng đến đời sống tình dục; giảm loãng xương và gãy xương; giảm nguy cơ bệnh lý tim mạch.

Hội thảo khoa học "Liệu pháp Nội tiết Mãn kinh" .

Song cũng theo TS Hạnh, liệu pháp nội tiết mãn kinh vẫn có một số tác dụng không mong muốn. Vì vậy, phụ nữ muốn dùng thuốc nội tiết tố phải được bác sĩ tư vấn, chỉ định, không tự ý dùng thuốc để tránh có tác dụng phụ, gây nguy cơ ung thư vú, đột quỵ, huyết khối...

Bên cạnh đó, các giải pháp dinh dưỡng, vận động cũng là yếu tố quan trọng để phụ nữ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng. TS Hạnh đưa ra những hướng dẫn để chị em chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe giai đoạn này:

- Thứ nhất, phải có cả biện pháp dự phòng từ sớm, từ xa. Nghĩa là không đợi cho đến khi bước vào tuổi mãn kinh mới tìm cách điều trị, cần có ý thức bổ sung các yếu tố cần thiết để duy trì sức khỏe, hạn chế tối đa những ảnh hưởng do suy giảm nội tiết gây ra.

- Thứ hai, chăm sóc sức khỏe tinh thần (thư giãn, học cách chia sẻ với người thân, tham gia các hoạt động văn hóa cộng đồng).

- Luyện tập thể dục thường xuyên (kết hợp chế độ ăn uống, nghỉ ngơi phù hợp).

- Dinh dưỡng hợp lý (không hút thuốc lá hay các chất kích thích, ăn chế độ giàu thực vật, chất xơ, bổ sung canxi, vitamin D để phòng loãng xương…).

- Môi trường sống thông thoáng và nhiệt độ phù hợp…

Việc chăm sóc sức khỏe phụ nữ không chỉ là một vấn đề cá nhân mà còn là một yếu tố quyết định trong sự phát triển của xã hội, góp phần tạo ra một tương lai tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người. Sức khỏe tốt giúp phụ nữ tham gia tích cực hơn vào các hoạt động xã hội, gia đình và công việc. Khi phụ nữ khỏe mạnh, họ có khả năng nuôi dưỡng và chăm sóc gia đình tốt hơn, từ đó tạo ra một môi trường sống lành mạnh cho thế hệ tiếp theo. Phụ nữ chiếm một phần lớn lực lượng lao động, và sức khỏe tốt giúp họ làm việc hiệu quả hơn. Việc chăm sóc sức khỏe phụ nữ không chỉ mang lại lợi ích cá nhân mà còn nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế cho toàn xã hội. Việc chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ, đặc biệt là trong các giai đoạn nhạy cảm như mang thai, sinh nở, và mãn kinh, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng. 

Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí y tế mà còn giảm áp lực cho hệ thống y tế. Chăm sóc sức khỏe phụ nữ là một phần quan trọng trong việc thúc đẩy bình đẳng giới. Khi phụ nữ có quyền tiếp cận dịch vụ y tế, họ có thể đưa ra những quyết định về sức khỏe của bản thân và gia đình, từ đó nâng cao vị thế của họ trong xã hội. Một xã hội mà phụ nữ được chăm sóc sức khỏe tốt sẽ dẫn đến sự phát triển bền vững hơn. Sức khỏe phụ nữ ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em và gia đình, qua đó tạo ra một cộng đồng khỏe mạnh và thịnh vượng hơn.