Hiện nay, Việt Nam vẫn là một trong 15 nước có số nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới. Có 25 căn bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá như: đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam. Về gánh nặng kinh tế do sử dụng thuốc lá, chuyên gia cho biết ước tính từ tổng tiêu thụ năm 2020, người Việt dành 49.000 tỷ VNĐ/năm để mua thuốc lá. Và những điều đó dẫn đến hệ lụy là tại Việt Nam, theo ước tính sơ bộ của Hội Kinh tế Y tế Việt Nam năm 2022, tổng chi phí liên quan đến khám chữa bệnh, ốm đau và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá là 108.000 tỷ đồng một năm.

Các nhà trường đã tập trung tăng cường tổ chức các chuyên đề nói về tác hại của thuốc lá trong thế hệ trẻ

Một trong những lý do chủ yếu của việc tỷ lệ hút thuốc lá còn cao và giảm chậm là do thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp. Giá thuốc lá rẻ làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh thiếu niên và người nghèo. Việc phát động chiến dịch truyền thông được kỳ vọng sẽ giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về những nguy hại của thuốc lá thế hệ mới, từ đó khuyến khích mọi người thay đổi hành vi và lựa chọn lối sống lành mạnh.

Cụ thể, từ nay đến hết tháng 11/2024, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng triển khai chiến dịch truyền thông mạnh mẽ tập trung vào việc làm rõ những hiểu lầm sai lệch về thuốc lá thế hệ mới (thuốc điện tử và thuốc lá nung nóng) và cảnh báo về những tác hại nghiêm trọng của chúng đối với sức khỏe. Sẽ có 04 TV Spot được phát trên các phương tiện thông tin đại chúng. TV Spot thứ nhất về chiến dịch "Đừng để thuốc lá thế hệ mới làm hỏng thế hệ tương lai" với 5 thông điệp chính: Nếu bạn nghĩ rằng thuốc lá thế hệ mới (thuốc điện tử và thuốc lá nung nóng) an toàn, hãy suy nghĩ lại. Sử dụng thuốc lá mới có thể gây tổn thương phổi, tim và não, nhất là ở những người trẻ tuổi. TV Spot truyền thông về ảnh hưởng của thuốc lá đến gia đình. Giống như hút thuốc lá thường, thuốc lá thế hệ mới cũng tỏa ra các hóa chất độc hại như nitrosamines và hydrocarbon có trong khói xe ô-tô và thuốc trừ sâu gây ung thư. Sử dụng thuốc lá thế hệ mới nhanh chóng gây nghiện nicotine và khó cai nghiện. Nói không với thuốc lá thế hệ mới để bảo vệ thế hệ trẻ.

TV Spot thứ hai về tăng thuế thuốc lá với thông điệp chính "Tăng thuế thuốc lá để bảo vệ cuộc sống và gia đình của chúng ta". Tăng thuế thuốc lá ở mức độ đáng kể sẽ giúp giảm thiểu số trẻ vị thành niên bắt đầu hút thuốc lá; bảo vệ tính mạng cho hàng nghìn người và phụ nữ trẻ em khỏi ảnh hưởng của hút thuốc lá thụ động.

TV Spot thứ ba kêu gọi: "Hãy bỏ thuốc lá ngay hôm nay vì sức khỏe của bạn và người thân" với thông điệp: Hút thuốc lá phải trả giá rất đắt. Khói thuốc như một kẻ giết người thầm lặng hủy hoại cơ thể bạn, gây ung thư phổi, đột quỵ, các bệnh về tim mạch và còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và hạnh phúc của những người chung quanh. Hút thuốc và hút thuốc thụ động đều nguy hiểm cho sức khỏe của bạn và người thân.

TV Spot thứ tư về tư vấn, cai thuốc lá với thông điệp chính: Thuốc lá có thể gây đột quỵ, biến bạn trở thành gánh nặng cho gia đình, và cũng là nguyên nhân gây ra ung thư phổi, bệnh tim mạch, ung thư miệng, ung thư vòm họng, thậm chí có thể gây mù lòa. Nếu bạn định hút thuốc, hãy nghĩ đến những tác hại thuốc lá có thể gây ra cho bạn và gia đình bạn. Hãy bỏ thuốc lá ngay hôm nay vì chính bạn và gia đình! Hãy gọi 1800-6606 để được tư vấn cai thuốc lá miễn phí.

Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết, bên cạnh việc phát sóng các TV Spot, chiến dịch truyền thông còn được triển khai trên nhiều kênh khác nhau như các nền tảng mạng xã hội Facebook, Instagram, TikTok...Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, tư vấn tại các trường học, bệnh viện, cộng đồng. Liên kết với các tổ chức xã hội, các hiệp hội để cùng nhau thực hiện các hoạt động truyền thông.

Thuốc lá điện tử thường chứa nicotine và các hóa chất khác có thể gây hại cho sức khỏe tim mạch và hô hấp, nhiều rủi ro sức khoẻ đặc biệt đối với trẻ em, thanh thiếu niên và phụ nữ mang thai. Đối với trẻ em và vị thành niên, nicotine ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ, khả năng học tập và khả năng kiểm soát tâm trạng, nghiện nicotine cũng làm tăng nguy cơ nghiện các chất có hại khác như rượu và ma túy. Gần đây, tại Việt Nam, đã có sự gia tăng đáng báo động về tình trạng ngộ độc ở học sinh - thường là trẻ em gái do sử dụng thuốc lá điện tử hoặc nuốt phải tinh dầu thuốc lá điện tử. Bộ Y tế đã có những cảnh báo về nguy cơ sức khỏe của thuốc lá điện tử sau khi sử dụng khiến nhiều trẻ em, thanh thiếu niên phải vào viện cấp cứu.

Trước đó, Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay (31/5) được Tổ chức Y tế thế giới phát động với chủ đề "Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá". Diễn đàn này để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới trẻ em, thanh thiếu niên bằng những sản phẩm có hại cho sức khỏe, đồng thời kêu gọi Chính phủ các nước thực hiện các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ, bảo vệ các em khỏi tác động của việc quảng cáo thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị qua mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số./.

Nguyễn Đăng Doanh